Diazoxide

Diazoxide

 

اطلاعات داروی دیازوکساید

نام تجاری:  Proglycem

 

دسته دارویی: آنتی دوت، افت قند خون

 وازودیلاتور، مستقیم الاثر

مقدار مصرف در بزرگسالان:

افت قند خون ناشی از افزایش انسولین:

خوراکی: شروع 3 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز، منقسم در 3 دوز مساوی هر 8 ساعت، محدوده دوز: 3 تا8 میلی گرم به ازای هر کیوگرم وزن بدن در روز منقسم در 2 تا3 دوز مساوی هر 8 تا 12 ساعت.

تنظیم دوز تا زمانی که تاثیرات بالینی دلخواه و تغییرات آزمایشگاهی به وجود بیاید.

نکته: در موارد خاص افراد ممکن است با افت قند خون مقاوم مقدار بیشتری نیاز داشته باشند. در صورتی که بعد از 2 تا 3 هفته هیچ تاثیری از دارو دیده نشد قطع شود.

 

مقدار مصرف در بزرگسالان با نارسایی کلیوی:

دربروشور شرکت سازنده هیچ تنظیم دوزی وجود ندارد. کاهش دوز باید در نظر گرفته شود (ممکن است نیمه عمر طولانی شود).

مقدار مصرف در بزرگسالان با نارسایی کبدی:

در بروشور شرکت سازنده هیچ تنظیم دوزی ذکر نشده است.

مقدار مصرف در کودکان:

افت قند خون ناشی از افزایش انسولین: نکته: ممکن است دیازوکساید برای همه انواع افت قند خون ناشی از افزایش انسولین موثر نباشد. مقدار مصرف باید شخصی سازی شود و ممکن است بر اساس علت ( به عنوان مثال جهش ژنتیکی، تومور پانکراس) و شدت شرایط ، غلظت قند خون و پاسخ بالینی بیمار دوز دارو تغییر کند .

حداقل مقدار دارو که باعث اثرات بالینی و آزمایشگاهی دلخواه می شود باید تجویز شود. در برخی از شرایط افزایش انسولین، شروع اثر ممکن است متفاوت باشد. شرکت سازنده توصیه می کند در صورتی که اثربخشی تا 2 تا 3 هفته دیده نشد، مصرف دارو قطع شود. با این حال ممکن است بسته به شرایط این بازه زمانی متفاوت باشد. معمولا این دارو همراه با دیورتیک های تیازیدی مصرف می شود تا احتباس مایعات احتمالی ناشی از درمان با دیازوکساید را بهبود بخشد.

کودکان زیر یک سال :

خوراکی: شروع: 5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز در دوزهای منقسم هر 8 ساعت، دوز به تدریج افزایش یابد؛ به دلیل نیمه عمر طولانی ممکن است چند روز ( مثلا 5 روز) تا زمان پاسخ به دوز طول بکشد.

دوزینگ معمول

 تا 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز در دوزهای منقسم هر 8 تا 12 ساعت. دوز گزارش شده: 5 تا 20 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن در روز در دوزهای منقسم هر 8 تا 12 ساعت

افزایش فشار خون ریوی در نوزادان و کودکان زیر یک سال که تحت درمان با دیازوکساید بوده اند دیده شده است. بیشتر در دوزهای 10 میلی گرم به ازای هر کیوگرم وزن بدن در روز یا بیشتر این عارضه گزارش شده است. در طول درمان نوزادان و کودکان  باید به دقت پایش شوند. نوار قلب پایه و دوره ای گرفته شود.

خوراکی: شروع: 5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز در دوزهای منقسم هر 8 ساعت. محدوده  دوز گزارش شده: 5 تا 20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز در دوزهای منقسم هر 8 تا 12 ساعت. دوز معمول: 3 تا 8 میلی گرم به ازای هر  کیلوگرم وزن بدن در روز در دوزهای منقسم هر 8 تا 12 ساعت

 

مقدار مصرف در کودکان با نارسایی کلیوی:

همه بیماران: ممکن است با نارسایی کلیوی نیمه عمر افزایش یابد. کاهش دوز باید در نظر گرفته شود.

مقدار مصرف در کودکان با نارسایی کبدی:

بر اساس برچسب شرکت سازنده نیازی به تنظیم دوز وجود ندارد.

مقدار مصرف در سالمندان:

به دوزینگ بزرگسالان مراجعه شود.

اشکال دارویی امریکا:

اطلاعات مواد جانبی در صورت موجود شدن ارائه میشود ( اطلاعات محدود است خصوصا در مورد ژنریک ها)از برچسب ویژه هر محصول استفاده شود.

سوسپانسیون، خوراکی:

Proglycem:50 میلی گرم در میلی لیتر با حجم کلی 30 میلی لیتر  ]با طعم شکلاتی نعنایی[

ژنریک: 50 میلی گرم در میلی لیتر با حجم کلی 30 میلی لیتر

آیا معادل ژنریک وجود دارد؟  بله

اشکال دارویی کانادا:

اطلاعات مواد جانبی در صورت موجود شدن ارائه می شود.( اطلاعات محدود است خصوصا در مورد ژنریک ها)

از برچسب ویژه محصول استفاده شود.

 

کپسول ، خوراکی:

Proglycerm: 100 میلی گرم

نحوه مصرف در بزرگسالان:  قبل از هر بار استفاده سوسپانسیون به خوبی تکان داده شود.

نحوه مصرف در کودکان:

خوراکی: قبل از هر بار استفاده سوسپانسیون به خوبی تکان داده شود. سوسپانسیون همراه قطره چکان کالیبره شده است

 ( برای استفاده دوز های 50-10 میلی گرم ، با افزایش دوز های  10 میلی گرمی). با معده خالی مصرف شود، یکساعت قبل و یا یکساعت بعد از غذا.

موارد مصرف تایید شده:

افت قند خون ناشی از افزایش انسولین:

مدیریت افت قند خون ناشی از افزایش انسولین به دلایل ذیل ( آدنوما یا کارسینومای غیر قابل کنترل سلول های جزایرلانگرهانس یا بدخیمی های خارج از پانکراس) در بزرگسالان و (حساسیت به لوسئین، هایپرپلازی سلول های جزایر لانگرهانس، نسیدیوبلاستوز، بدخیمی های خارج از پانکراس، آدنومای سلول های جزایر لانگرهانس یا آدنوماتوزیس در کودکان) ممکن است قبل از عمل به عنوان یک اقدام موقت و بعد ازعمل در صورتی که افت قند خون ادامه داشته باشد مدنظر قرار بگیرد.

نکته:

زمانی از دیازوکساید برای درمان استفاده شود که دارو درمانی های دیگر و یا جراحی برای افت قند خون به دنبال شرایط بالا موفق و یا امکان پذیر نبوده است.

مسائل ایمنی دارو:

مشابهت آوایی یا ظاهری با داروهای دیگر:

دیازوکساید ممکن است با دیازید® یا دیازپام اشتباه گرفته شود.

عوارض جانبی:

 فرکانس تعریف نشده است.

قلبی - عروقی:

 نارسایی قلبی ( ناشی از احتباس سدیم و آب)، کمای هایپر اسمولار (غیر کتونی)، افزایش فشار خون

 (گذرا)، افت فشار خون، تپش قلب، افزایش ضربان قلب

سیستم عصبی مرکزی:

اضطراب، سرگیجه، عوارض اکستراپیرامیدال، سردرد، بی خوابی، ضعف، گزگز، التهاب اعصاب محیطی

( درگیری چند عصب )

پوستی:

کاندیدازیس جلدی، ریزش موی سر، خارش، خونریزی زیر پوست، راش جلدی

 

غدد درون ریز و متابولیک:

 آلبومین در ادرار، دیابت کتواسیدوزیس، احتباس مایعات، ترشحات پستان، وجود گلوکز در ادرار، نقرس، موی زائد مردانه، افزایش قند خون، احتباس سدیم

گوارشی:

درد شکمی، پانکراتیت حاد، از دست دادن حس چشایی (گذرا)، بی اشتهایی، اسهال ، انسداد روده ، تهوع، نکروز پانکراس، استفراغ

ادراری- تناسلی:

 افزایش نیتروژن خون، کاهش حجم ادرار، خون در ادرار، بزرگ شدن پستان ها، سندرم نفروتیک (برگشت پذیر)، اسید اوریک در ادرار

خونی:

 کاهش هماتوکریت، کاهش هموگلوبین، کاهش ایمونوگلوبولین سرمی، افزایش ائوزینوفیل، خونریزی ( بیش از اندازه)، لنفادنوپاتی، کاهش نوتروفیل ها، کاهش پلاکت ها

کبدی:

 افزایش آلکالین فسفاتاز سرمی، افزایش آسپارات ترانس آمیناز

عفونت:

عفونت هرپس ویروسی

عصبی- عضلانی و استخوانی:

بلوغ سریع استخوان، ناهنجاری جمجمه ای صورت ( کودکان با استفاده مزمن)، ضعف

چشمی:

تاری دید، آب مروارید ( گذرا)، دو بینی، ایجاد اشک، لکه در میدان دید (حلقه)، خونریزی زیر ملتحمه

کلیوی:

 کاهش کیلیرانس کراتینین

سایر عوارض: تب

کمتر از یک درصد )عوارض بعد از عرضه به بازار و گزارش موردی( : درد قفسه سینه، افزایش فشار ریوی ( نوزادان و کودکان زیر یک سال)

 

منع مصرف مطلق:

حساسیت به دیازوکساید یا تیازید های دیگر و یا هر جزئی از فرمولاسیون، افت قند خون عملکردی

 

هشدار ها / احتیاطات:

هشدارهای مربوط به عوارض جانبی:

ویژگی های غیر طبیعی صورت: این عارضه در کودکانی که بیشتر از 4 سال برای  افت قند خون ناشی از افزایش انسولین درمان شده اند، گزارش شده است.

کمای هایپراسمولار: ممکن است کمای هایپر اسمولار غیر کتونی در طول درمان اتفاق بیافتد. معمولا در افرادی که بیماری های زمینه ای دارند، تشخیص سریع و درمان ضروری است. آب مروارید گذرا ناشی از اصلاح هایپراسمولاریتی گزارش شده است.

کتواسیدوزیس: کتواسیدوز ممکن است در طول درمان اتفاق بیافتد. (معمولا در افراد با بیماری های زمینه ای)

هشدارهای مربوط به بیماری:

نارسایی قلبی: ممکن است به دلیل خاصیت ضد ادراری دارو منجر به افزایش احتباس ادراری شود که ممکن است نارسایی قلبی را در افرادی دچار نارسایی قلبی جبران شده، تسریع کند.

نقرس: در افراد با اسید اوریک بالا و یا سابقه نقرس هشدار مصرف دارد.

نارسایی کلیوی: در افراد با نارسایی قلبی هشدار مصرف دارد، کاهش مقدار مصرف در نظر گرفته شود.

جمعیت های خاص:

کودکان: ممکن است دارو بیلی روبین را از آلبومین جدا کند. در نوزادان تازه به دنیا آمده که آلبومین خونشان بالاست هشدار مصرف دارد. افزایش فشار خون ریوی در نوزادان و کودکان کم سن دیده شده که با قطع مصرف دارو برگشت پذیر است. بیماران (خصوصا افرادی که فاکتورهای خطر برای افزایش فشار خون ریوی دارند) از نظر افت سطح تنفسی پایش شوند و در صورت شک به افزایش فشار خون ریوی مصرف دیازوکساید قطع شود.

نکات خاص مربوط به اشکال دارویی:

بنزیل الکل و مشتقات آن: برخی از اشکال دارویی ممکن است حاوی سدیم بنزوات/ بنزوییک اسید باشند، بنزوییک اسید

( بنزووات) متابولیت بنزیل الکل است، مقادیر بالای بنزیل الکل (99 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم در روز یا بیشتر)  با سمیت بالقوه کشنده  در نوزادان ( سندرم خفگی) همراه بوده است. در این سندرم علائم شامل اسیدوز متابولیک، دیسترس تنفسی، تنفس گسپینگ، اختلال عملکرد سیستم عصبی مرکزی ( مثل تشنج، خونریزی داخل جمجمه)، افت فشار خون، از کار افتادن قلب است. برخی از داده ها نشان می دهد که بنزوات بیلی روبین را از پروتئین جدا میکند.

پروپیلن گلایکول: برخی از اشکال دارویی ممکن است حاوی پروپیلن گلایکول باشند. مقادیر زیاد به صورت بالقوه سمی است و با هایپراسمولاریتی، لاکتیک اسیدوزیس، تشنج و دپرسیون تنفسی همراه بوده است (احتیاط مصرف)

 

هشدارها: ملاحظات کودکان:

شروع درمان با دیازوکساید تحت نظارت بالینی دقیق باشد، فشار خون و قند خون و پاسخ بالینی تا زمانی که بیمار در وضعیت پایدار باشد( معمولا چندین روز)  با دقت پایش شود. ادرار به طور مرتب از نظر گلوکز و کتون ( خصوصا در شرایط استرس) پایش شود. نتایج غیر طبیعی به سرعت به پزشک گزارش شود. برای تنظیم دوز، اندازه گیری دوره ای گلوکز خون انجام شود.

افزایش فشار خون ریوی در کودکانی که برای افت قند خون دیازوکساید مصرف می کنند گزارش شده است، از اوایل دهه 1970، 11 مورد به سازمان غذا و دارو گزارش شده و یا به صورت مکتوب بوده، در اکثر موارد نوزاد/ کودک شرایط پزشکی جدی دیگری دارد و برای افزایش فشار خون ریوی ریسک بالایی دارد. شروع مشکل از یک روز تا چندین ماه بعد از مصرف دیازوکساید بوده  و در همه افراد افزایش فشار خون ریوی با قطع مصرف دارو بهبود داشته است. این عارضه ممکن است وابسته به دوز باشد و یک بررسی از موارد گزارش شده نشان می دهد که بروز این مشکل بیشتر در دوزینگ های ≤10 میلی گرم بر کیلوگرم در روز بوده است. نوزادان و کودکان دقیق از نظر علایم دیسترس تنفسی ( افزایش ضربان قلب، بزرگ شدن سوراخ بینی، ناله کردن، انقباض قفسه سینه)، کبود شدن، عدم تحمل غذا، خصوصا آن دسته از کودکان و نوزادانی که فاکتورهای خطر ساز برای افزایش فشار خون ریوی دارند ( مثل سندرم آسپیراسیون مکونیوم، سندرم قطع تنفسی، افزایش تنفس گذرا نوزاد، ذات الریه، عفوت خون، فتق دیافراگم مادرزادی، بیماری های قلبی مادرزادی) پایش شوند. در صورت تشخیص افزایش فشار خون ریوی، مصرف دارو قطع شود. در کودکان با کمای هایپراسمولار آب مروارید گذرا گزارش شده است. آب مروارید به دنبال اصلاح هایپر اسمولاریتی فروکش می کند. ویژگی های غیر طبیعی صورت در 4 کودکی که بیشتر از 4 سال برای افت قند خون ناشی از افزایش انسولین، دیازوکساید مصرف کرده اند، گزارش شده است.

سوسپانسیون خوراکی شامل 7.25% الکل است. برخی از اشکال دارویی ممکن است حاوی پروپیلن گلایکول باشند. در نوزادان  مصرف مقادیر بالای پروپیلن گلایکول به صورت خوراکی، وریدی ( به عنوان مثال 3000 میلیگرم در روز) و موضعی با سمیت های بالقوه کشنده همراه بوده است که شامل اسیدوز متابولیک، تشنج، نارسایی کلیوی و دپرسیون سیستم عصبی مرکزی می تواند باشد. همچنین مسمومیت هایی در کودکان و بزرگسالان گزارش شده است که شامل هایپراسمولاریتی، لاکتیک اسیدوزیس، تشنج و دپرسیون تنفسی بوده است. (احتیاط مصرف)

 

متابولیسم/ اثرات انتقالی:

مشخص نیست

 

تداخلات دارویی:

تداخل رده c:

داروهای ضد دیابتی: عوامل مرتبط با هیپرگلیسمی ممکن است اثر درمانی عوامل ضد دیابتی را کاهش دهند.

داروهای کاهش دهنده فشار خون: دیازوکسید ممکن است اثر کاهندگی فشار خون داروهای کاهش دهنده فشار خون را تقویت کند.

Fosphenytoin : دیازوکسید ممکن است غلظت سرمی Fosphenytoin را کاهش دهد. غلظت کل فنی توئین ممکن است بیش از غلظت فنی توئین آزاد تحت تاثیر قرار گیرد.

فنی توئین: دیازوکسید ممکن است غلظت سرمی فنی توئین را کاهش دهد. غلظت کلی فنی توئین ممکن است بیش از غلظت فنی توین آزاد تحت تاثیر قرار گیرد.

مدرهای تیازیدی و شبه تیازیدی: ممکن است اثرات جانبی / سمی دیازوکسید را تقویت کنند.

تیوپنتال: ممکن است اثرکاهندگی فشار خون دیازوکساید را تقویت کند.

 

ملاحظات بارداری

دیازوکسید از جفت عبور می کند و در خون بند ناف ظاهر می شود. متابولیسم کربوهیدرات تغییر یافته، هایپربیلیروبینمی و ترومبوسیتوپنی در جنین یا نوزاد گزارش شده است. آلوپسی و هایپرتریکوز لانوژینوزا نیز در نوزادان به دنبال مصرف دیازوکساید توسط مادران در طی 19 تا 60 روز آخر بارداری گزارش شده است.

 

ملاحظات مربوط به تغذیه با شیر مادر

مشخص نیست دیازوکسید در شیر مادرترشح می شود یا خیر. با توجه به احتمال بروز عوارض جانبی جدی در شیرخوار، با توجه به میزان اهمیت درمان برای مادر باید تصمیم بگیریم که آیا قطع شیردهی انجام شود یا قطع مصرف دارو

 

پارامترهای مانیتورینگ

پاسخ بالینی ، قند خون ، اسید اوریک سرم ، BUN ، کلیرانس کراتینین ، CBC افتراقی ، AST، گلوکز و کتون ادرار (به خصوص در شرایط استرس و در بازه درمان طولانی مدت). الکترولیتهای سرم ؛ دیسترس تنفسی (نوزادان و شیرخواران [خصوصاً در آن دسته که خطر  بالا برای فشار خون ریوی دارند[).

مکانیسم اثر

کانالهای پتاسیم وابسته به ATP را بر روی سلولهای بتا لوزالمعده در حضور ATP و Mg2⁺  باز می کند ، که منجر به هایپرپلاریزه شدن سلول و مهار ترشح انسولین می شود. دیازوکساید نسبت به سولفونیل اوره ها به محل متفاوت در کانال پتاسیم متصل می شود .

 

فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک

شروع اثر: هایپرگلیسمی: خوراکی: طی 1 ساعت

مدت زمان: هایپرگلایسمی: خوراکی: عملکرد طبیعی کلیه:≤ 8 ساعت

اتصال پروتئین:> 90٪

نیمه عمر حذف: خوراکی: کودکان: 9.5 تا 24 ساعت؛ بزرگسالان: 24 تا 36 ساعت

دفع: ادرار (50٪ به صورت داروی بدون تغییر)

سایر ملاحظات مربوط فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک:

نقص عملکرد کلیه: نیمه عمر پلاسمایی طولانی می شود.

 

منبع: Uptodate 2020

تهیه و تنظیم: دکتر رومینا محمدی