Eltrombopag

دسته ی دارویی:

فاکتور محرک کلونی، عامل هماتوپویتیک(خون ساز)، ترومبوپویتیک

 

نام تجاری در آمریکا:

• Promacta

نام تجاری در کانادا:

• Revolade

اشکال دارویی موجود:

قرصخوراکی 12.5، 25، 50 و 75 میلی گرم.

 

موارد مصرف:

ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک مزمن(ITP)، ترومبوسیتوپنی مزمن وابسته به عفونت هپاتیت C، آنمی آپلاستیک شدید.

 

مقدار مصرف/دوز مصرفی:

بزرگسالان

از این دارو برای نرمال کردن کانت پلاکت استفاده نشود.

 

ITP: توصیه به مصرف کمترین دوز برای دستیابی و باقی ماندن کانت پلاکتی ≥50,000/mm3 برای کاهش ریسک خون ریزی. در صورتی که بعد از 4 هفته با حداکثر دوز روزانه 75 میلیگرم کانت پلاکتی به سطحی که از خون ریزی مهم بالینی جلوگیری کند، نرسد، توصیه به قطع دارو می شود.

دوز اولیه: روزانه 50 میلی گرم( روزانه 25 میلی گرم در بیماران با نژاد آسیای شرقی مانند] چینی، ژاپنی، کره ای و تایوانی[ دوز با توجه به پاسخ پلاکتی تیتر می شود. حداکثر دوز روزانه: 75 میلی گرم روزانه.

تنظیم دوز با توجه به پاسخ پلاکتی:

کانت پلاکتی <50,000/mm3(2 هفته یا بیشتر بعد از شروع درمان یا افزایش دوز): افزایش روزانه ی دوز به میزان 25 میلی گرم ( در صورت دریافت 12.5 میلی گرم روزانه، افزایش دوز به 25 میلی گرم روزانه قبل از افزایش 25 میلی گرم روزانه). حداکثر دوز روزانه: 75 میلی گرم روزانه.

کانت پلاکتی ≥200,000/mm3 and ≤400,000/mm3: کاهش دوز به میزان 25 میلی گرم ( اگر روزانه 25 میلی گرم مصرف میشده است دوز به روزانه 12.5 میلی گرم کاهش یابد) ، 2 هفته بعد دوباره ارزیابی شود.

کانت پلاکتی >400,000/mm3: قطع موقت درمان، ارزیابی کانت پلاکتی 2 بار در هفته، وقتی کانت پلاکتی به <150,000/mm3رسید، ادامه ی دارو با دوز روزانه به میزان 25 میلی گرم کمتر از دوز اول( اگر 25 میلی گرم مصرف می شده، با دوز روزانه 12.5 میلی گرم ادامه داده شود).

کانت پلاکتی >400,000/mm3 بعد از دو هفته به دنبال کاهش دوز: قطع درمان.

 

ترومبوسیتوپنی مزمن وابسته به عفونت هپاتیت C: توصیه به تجویز حداقل دوز تا رسیدن به کانت پلاکتی لازم برای شروع درمان ضد ویروسی (پگ اینترفرون و ریباویرین) و یا برای کاهش دوز پگ اینترفرون در طی درمان ضد ویروسی. قطع دارو زمانی که درمان ضد ویروسی قطع می شود.

دوز اولیه: روزانه 25 میلی گرم، دوز با توجه به پاسخ پلاکتی تیتر می شود. حداکثر دوز روزانه: 100 میلی گرم روزانه.

تنظیم دوز با توجه به پاسخ پلاکتی:

کانت پلاکتی <50,000/mm3(بعد از حداقل 2 هفته): افزایش دوز روزانه به میزان 25 میلی گرم هر 2 هفته. حداکثر دوز روزانه: 100 میلی گرم روزانه.

کانت پلاکتی ≥200,000/mm3 and ≤400,000/mm3: کاهش دوز روزانه به میزان 25 میلی گرم، 2 هفته بعد دوباره ارزیابی شود.

کانت پلاکتی >400,000/mm3: قطع موقت درمان، ارزیابی کانت پلاکتی 2 بار در هفته، وقتی کانت پلاکتی به <150,000/mm3رسید، ادامه ی دارو با دوز روزانه به میزان 25 میلی گرم کمتر از دوز اول( اگر 25 میلی گرم مصرف می شده، با دوز روزانه 12.5 میلی گرم ادامه داده شود).

کانت پلاکتی >400,000/mm3 بعد از دو هفته به دنبال کاهش دوز: قطع درمان.

 

آنمی آپلاستیک شدید: تجویز کمترین دوز برای دستیابی و باقی ماندن پاسخ خونی. رسیدن به پاسخ خونی ممکن است به 16 هفته زمان و تنظیم دوز نیاز داشته باشد. در صورت عدم دستیابی به پاسخ بعد از 16 هفته برای پاسخ بیش از حد پلاکتی و یا عملکرد غیر نرمال کبدی توصیه به قطع مصرف می شود. در صورت مشاهده ی موارد تازه ی سیتوژنیک غیر نرمال نسبت به قطع دارو توجه شود.

دوز اولیه: روزانه 50 میلی گرم( روزانه 25 میلی گرم در بیماران با نژاد آسیای شرقی مانند] چینی، ژاپنی، کره ای و تایوانی[) دوز با توجه به پاسخ پلاکتی تیتر می شود. حداکثر دوز روزانه: 150 میلی گرم روزانه.

تنظیم دوز با توجه به پاسخ پلاکتی:

کانت پلاکتی <50,000/mm3(2 هفته یا بیشتر بعد از شروع درمان یا افزایش دوز): افزایش روزانه ی دوز به میزان 50 میلی گرم ( در صورت دریافت 25 میلی گرم روزانه، افزایش دوز به 50 میلی گرم روزانه قبل از افزایش 50 میلی گرم روزانه). حداکثر دوز روزانه: 150 میلی گرم روزانه.

کانت پلاکتی ≥200,000/mm3 and ≤400,000/mm3: کاهش دوز به میزان 50 میلی گرم، 2 هفته بعد دوباره ارزیابی شود.

کانت پلاکتی >400,000/mm3: قطع موقت درمان برای 1 هفته، وقتی کانت پلاکتی به <150,000/mm3رسید، ادامه ی دارو با دوز روزانه کاهش یافته به 50 میلی گرم

کانت پلاکتی >400,000/mm3 بعد از دو هفته با کمترین دوز: قطع درمان.

برای بیمارانی که به پاسخ tri-lineage می رسند، از جمله transfusion independence، که برای 8 هفته به طول انجامد، ممکن است دوز به میزان 50 درصد کاهش یابد. در صورتی که با دوز کاهش یافته بعد از 8 هفته کانت ثابت بماند، قطع درمان و بررسی کانت خونی صورت می گیرد. در صورتی که کانت پلاکتی به<30,000/mm3، هموگلوبین و یا ANC به <500/ mm3کاهش یابد ممکن است دوباره با دوز اولیه موثر شروع شود.

 

سالمندان

ارجاع به دوز بزرگسالان.

 

در نارسایی کلیوی

نیاز به تنظیم دوز ندارد.

 

 

در نارسایی کبدی

ITP مزمن:در بیماران با ITP و نارسایی کبدی، بعد از شروع درمان و یا متعاقب تغییر دوز قبل از افزایش دوز، 3 هفته صبر شود (به جای 2 هفته).

نارسایی خفیف، متوسط و یا شدید: شروع : 25 میلی گرم روزانه.

در بیماران با نژاد آسیایی با نارسایی کبدی : شروع : 12.5 میلی گرم روزانه.

ترومبوسیتوپنی مزمن وابسته به عفونت هپاتیت C : شروع: نیاز به تنظیم دوز ندارد.

تنظیم دوز در نارسایی کبدی در طول درمان:

سطح ALT 3 برابر بیش از بالاترین سطح نرمال در بیماران با علکرد نرمال کبدی و یا 3 برابر بیش تر از پایه در افرادی که از قبل سابقه ی بالارفتن ترانس آمینازها را داشته اند و بیش از 4 هفته باقی مانده به همراه افزایش مستقیم بیلی روبین و یا علائم آسیب کبدی: قطع درمان. در طول درمان و تیتراسیون دوز ALT باید هر هفته چک شود و در صورت پایداری افزایش یا بدتر شدن تستهای عملکرد کبدی دارو موقتا قطع شود.

نحوه ی مصرف :

با معده ی خالی مصرف شود؛1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد غذا.در صورت مصرف هزمان با آنتی اسیدها ، غذا های حاوی کلسیم بالا و یا مواد معدنی ( آهن، کلسیم، آلومنیوم، منیزیم، سلنیوم و روی) فاصله ی 4 ساعتی رعایت شود.بیش از یکبار در طی 24 ساعت تجویز نشود.

 

عوارض جانبی:

 

بالای 10 در صد:

سیستم عصبی مرکزی: خستگی، سر درد، بی خوابی، لرز

پوستی: خارش

گوارشی: تهوع، اسهال، کاهش اشتها،

خونی: آنمی

کبدی: افزایش ترانس آمینازهای سرمی، عملکرد کبدی غیر نرمال، افزایش ALT و AST

عصبی ـ عضلانی: درد بازو، درد پا، ضعف و خستگی ماهیچه، درد مفاصل، اسپاسم عضلانی، درد ماهیچه ای

تنفسی: علائم شبه آنفولانزا، سرفه، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی

سایر موارد: تب

 

1-10 درصد:

 

قلبی-عروقی: ادم محیطی، ترومبوز

سیستم عصبی مرکزی: بیماری های مغزی

پوستی: آلوپسی، راش پوستی

گوارشی: استفراغ، خشکی دهان

ادراری-تناسلی: عفونت مجاری ادراری

کبدی: هایپر بیلیروبینمیا، آسیت، افزایش آلکالین فسفاتاز

عصبی ـ عضلانی: درد پشت، پارستزی، درد ماهیچه ای اسکلتی

چشمی: کاتاراکت

تنفسی:عفونت تنفسی فوقانی، فارنژیت

 

موارد منع مصرف:

موردی ذکر نشدهاست.

 

 

موارد احتیاط مصرف و نکات مورد توجه:

نگرانی های مربوط به عوارض جانبی:

قطع درمان در صورت بروز جدید یا بد تر شدن ناهنجاری ها (teardrop and nucleated RBC، WBC نابالغ) یا سیتوپنی، بررسی منظم برای علائم کاتاراکت، در افرادی که ریسک این بیماری را دارند ( سن بالا، مصرف طولانی کورتون ها) با احتیاط مصرف شود. افزایش ریسک بدخیمی، سمیت کبدی و ترومبوامبویسم.

نگرانی های مربوط به بیماری:

نارسایی کبدی، کلیوی و هپاتیت C مزمن

اثرات متابولیسم/ترانسپورت دارو. سوبسترای CYP1A2 (minor), CYP2C8 (minor), UGT1A1, UGT1A3. مهارکننده ی CYP2C8 (moderate), SLCO1B1, UGT1A1, UGT1A3, UGT1A4, UGT1A6, UGT1A9, UGT2B15, UGT2B7.

 

تداخلات دارویی:

D: سلنیوم، سوکرالفیت، آلومینیوم هیدروکساید، نمک های کلسیم، آهن، منیزیم و زینک، مولتی ویتامین/مینرال، رزاواستاتین، سوبستراهای OATP1B1/SLCO1B1

C: سوبستراهایCYP2C8 ، دفریپرون

تداخلات با غذا : تداخل با غذا به خصوص فرآورده های لبنی می توانند منجر به کاهش جذب دارو شوند، در نتیجه توصیه به مصرف دارو با معده ی خالی حداقل 1 ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا می شود. فاصله دادن زمان مصرف دارو با آنتی اسیدها ، غذا های حاوی کلسیم بالا و یا مواد معدنی ( آهن، کلسیم، آلومنیوم، منیزیم، سلنیوم و روی) به میزان حداقل 4 ساعت.

 

مصرف در بارداری وشیر دهی:

در بارداری: C

در شیردهی به علت اینکه ترشح آن در شیر مشخص نیست توصیه نمی ­شود.

 

مکانیسم اثر:

آگونیست غیر پپتیدی ترومبوپوئیتین که منجر به افزایش کانت پلاکت توسط اتصال و فعال سازی گیرنده های انسانی TPO می شود.

 

پارامترهایی که باید مانیتور شود:

تست عملکرد کبدی ( به طور منظم در طول درمان)، معاینه چشم( پایه و در طول درمان)

در ترومبوسیتوپنی به دلیل CHC و ITP مزمن: تست عملکرد کبدی شامل ALT، AST و بیلی روبین( پایه، هر دو هفته طی تیتراسیون دوز و بعد ماهیانه، ارزیابی تست عملکرد کبدی غیر نرمال طی 3-5 روز، بررسی هفتگی تا بر طرف شدن ناهنجاری یا ثابت ماندن شرایط وبرگشت به حالت پایه بعد از توقف درمان به دنبال سمیت کبدی)، فراکسیون بیلی روبین، CBC با differential و کانت پلاکتی ( هفتگی در ابتدا و طول تیتراسیون دوز و بعد ماهیانه وقتی دوز ثابت است و یا کاهش پیدا کرده after cessation, monitor weekly for ≥4 weeks))،اسمیر خون محیطی( پایه و ماهیانه)، بیوپسی مغز استخوان با رنگ آمیزی برای فیبروز(در صورت مشاهده ی ناهنجاری در اسمیر خون محیطی)، معاینه چشم( پایه و در طول درمان)

آنمی آپلاستیک شدید: CBC با differential و کانت پلاکتی( به طور منظم در طول درمان)

 

فارماکوکنیتیک و فار ماکودینامیک:

شروع اثر: افزایش کانت پلاکتی: در طی 1-2 هفته ، پیک افزایش کانت پلاکتی: 14-16 روز

طول اثر: 1-2 هفته بعد از آخرین دوز پلاکت به سطح پایه برمی گردد

اتصال پروتئینی: بیش از 99%

متابولیسم: کبدی (توسط CYP 1A2, 2C8 اکسیده و توسط UGT 1A1, 1A3 گلوکورونیده می شود.)

فراهمی زیستی: حدود 52 درصد

نیمه عمر: در افراد سالم: 21-32 ساعت، در بیماران ITP 26-35 ساعت

زمان رسیدن به پیک پلاسمایی: 2-6 ساعت

دفع: از طریق مدفوع ( 59 درصد)، ادرار (31 درصد)

تهیه وتنظیم:دکتر موژان رادمهر

داروساز