کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان، آبان ماه 1402

بیمار اول

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 25 ساله است که برای کنترل استرس و اضطراب داروی کاربامازپین 200 را روزی دو بار نصف قرص و داروی اس‌سیتالوپرام 10 را روزی یکبار نصف قرص مصرف می‌کند. علائم بیمار با مصرف داروها کنترل است، بیمار قرار است تست اعتیاد برای محل کارش بدهد و سوال دارد آیا میتواند به دلیل احتمال مثبت شدن آزمایش با کاربامازپین این دارو را قطع کند؟

پاسخ: : کاربامازپین از نظر ساختار شبیه ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای است و در صورتی که تست بیمار این دسته دارویی را هم چک کند، ممکن است نتیجه به صورت کاذب مثبت شود ، اما در تست‌های روتین اعتیاد معمولا این مورد ارزیابی نمیشود.

توصیه نهایی به بیمار: مصرف کاربامازپین را قطع نکند و در زمان حضور در آزمایشگاه داروهای مصرفی را اطلاع دهد.

منابع:Micromedex ، Mosbey

دکترسونا قاسمی

بیمار دوم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 54 ساله با مشکل زمینه‌ای کلیوی است. در حال حاضر بیلی روبین و آنزیم‌های کبدی اش بالاست و پزشک برایشان اورسوفار و NAC تجویز کرده است. مگر acc برای خلط نیست؟ برای چه مشکلی تجویز شده است؟

داروهای حال حاضر:  NAC/ ارسوفار/ اپرکس/ کاپتوپریل/ کارودیلول/ کلسیتریول/ سیتالوپرام/ونوفر

 پاسخ: در مطالعات دیده شده است که این دارو در کنار ارسوفار روی ویسکوزیته صفرا اثر گذاشته و به دفع راحتتر آن کمک میکند.

دکتر سپیده سبحانی

 بیمار سوم

شرح مشکل بیمار: بیمار آقای 40 ساله با سابقه‌ی کبد چرب و اعتیاد به شیشه که به تازگی از کمپ ترک اعتیاد ترخیص شده است، در حال دریافت داروهای آلفن ایکس روزی یک عدد، متوکاربامول روزی دو عدد، دگزامتازون 0.5 روزانه 6 عدد و سیپروهپتادین روزانه 6 می‌باشد. بیمار زخم ناشی از چاقو بر روی دست داشته که متورم و قرمز و داغ گردیده بوده و پزشک به ایشان داروی سفالکسین 500 هر 6 ساعت داده است. همچنین بیمار سر خود دگزامتازون و سیپروهپتادین را برای افزایش اشتها به مدت 3 ماه است که مصرف می‌کند. بیمار می‌خواهد بداند داروی سفالکسین را آیا باید هر 8 ساعت یک عدد یا دو عدد مصرف کند؟

پاسخ: داروی سفالکسین، یک سفالوسپورین نسل اول بوده و با توجه به پوشش استرپتوکوکی و استافیکوک‌های حساس به متی‌سیلین گزینه‌ی مناسبی برای عفونت‌های پوستی می‌باشد. مقدار مصرف آن در این عفونت‌ هر 6 ساعت 500 میلی‌گرم می‌باشد. در این کیس نکته‌ی مهم‌تر مصرف طولانی مدت داروی دگزامتازون به صورت سرخود می‌باشد. مصرف طولانی مدت این دارو می‌تواند عوارض مختلفی برای بیمار داشته باشد. از مهم‌ترین این عوارض مهار محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- آدرنال میباشد. زمان بروز این عارضه در بیماران مختلف به دلیل تفاوت در متابولیسم گلوکوکورتیکوئیدها، متفاوت بوده و بیماران بر اساس دوز مصرفی و دوره‌ی مصرف به سه دسته‌ی "عدم مهارمحور"، "مهارمحور" و " عدم اطمینان از مهار محور" تقسیم می‌شوند. همچنین دوره‌ی قابل توصیه برای قطع دارو بسته به دوز مصرفی، مدت مصرف و زمان مصرف طی روز متفاوت است. مصرف داروهایی که مسیر آنزیمی سایتوکروم P450 3A4 را مهار کنند میتوانند ریسک این عارضه را افزایش دهند.

منابع: Uptodate

دکتر امیرحسین قهرمانیان

 بیمار چهارم

شرح مشکل بیمار: بیمار  خانم 43 ساله‌ای هستند که برای مشکل ریزش مو زیرنظر متخصص پوست و مو از آمپول هفتگی  بیوتین و بپانتین استفاده  می‌کنند. ایشان مشکل کم‌کاری تیروئید هم دارند و در حال مصرف لووتیروکسین می‌باشند. قرار است در هفته آینده آزمایش خون بدهند و وضعیت هورمون‌های تیروئیدی را بررسی کنند. ایا لازم است داروی‌ مصرفی‌شان قطع بشود؟

سایر داروهای مصرفی: لوزارتان 25 روزی 2 بار – فاموتیدین 40 هر شب 1 عدد

پاسخ: بیوتین با تست‌های آزمایشگاهی مربوط به هورمون‌های تیروئیدی تداخل دارد. این ویتامین سطح T₃ و T₄ را به صورت کاذب بالاتر از حد نرمال و هورمون TSH را به صورت کاذب پایین‌تر از حد نرمال نشان می‌دهد.

توصیه نهایی به بیمار: بهتر است بیوتین 48 الی 72 ساعت قبل از انجام آزمایشات مربوط به تیروئید قطع شود.

منابع:Uptodate

دکتر هستی فتوگرافی