بارداری و شیردهی

مقدمه:

 این کتاب منبع اصلی بررسی مصرف داروها در بارداری و شیردهی میباشد. بررسی حدود ۱۲۰۰ دارو در زمان بارداری و شیردهی در این کتاب به تفصیل انجام شده است. روشی که در جمع آوری اطلاعات، تجزیه، تحلیل و تخمین ریسک آسیبهای جنینی ناشی از مصرف دارو (در زمان بارداری) در این کتاب به کار گرفته شده است پاسخ به چهار سوال اصلی ذیل میباشد.

 1- أیا دارو باعث سمیت و آسیبهای جنینی در حیوانات با دوزی کمتر و یا مساوی ده برابر دوز انسانی شده است؟

۲- أیا دارو از جفت انسان عبور میکند ؟

 3- أیا تجربیات و مطالعات انسانی در مورد دسته های دارویی مشابه و یا دارویی با مکانیسم شبيه داروی مورد نظر وجود دارد یا خیر؟

 ۴- أيا مطالعه و تجربه انسانی با مصرف داروی مورد نظر گزارش شده است یا خیر؟ اگرچه با مطالعه این کتاب میتوان پیش بینی کرد (با توجه به غلظت پلاسمایی دارو در مادر، نیمه عمر پلاسمایی دارو، وزن مولکلولی، عبور جفتی داروی مشابه و سایر فاکتورها) که آیا دارو از جفت عبور می کنند یا خیر؛ ولی هیچ روش مستقیم و دقیقی جهت اندازهگیری و تعیین مقدار داروی عبور کرده از جفت وجود ندارد.

 تخمین مقدار داروی فعال منتقل شده به جنین نه تنها به خصوصیات دارو، بلکه به حضور و عدم حضور آنزیمهای متابولیزه کننده جفتی نیز بستگی دارد. به هر حال میتوان فرض کرد در بیشتر موارد، غلظت دارو در مادر و جنین در مورد داروهایی که وزن مولکولی کمتر از ۵۰۰ داشته باشند مشابه است، البته استثناء نیز وجود دارد (مانند گلی بوراید). دانش اینکه چه مقدار دارو به جنین منتقل میشود اهمیت زیادی دارد، زیرا سمیت و آسیبی که به جنین وارد میشود وابسته به دوزمیباشد.

 چهل سال پیش فاجعهای که با داروی Thalidomide اتفاق افتاد (نقص اندام)؛ (در صورتی که این دارو به عنوان یک عامل ضد اضطراب و خواب آور در طی سه ماه اول بارداری در خانمهای باردار تجویز میشد و همچنین مطالعات گوناگون حیوانی بی خطری آنرا به اثبات رسانده بودند)، جامعه پزشکی را بر آن داشت تا از آن زمان به بعد مطالعات دقیق تر و علمی تری را راجع به مصرف دارو در بارداری انجام دهند. از آن تاریخ تا هم اکنون مقالات، رسالهها و کتب تخصصی بسیاری در مورد مصرف دارو در بارداری و شیردهی تألیف شده اند که یکی از بهترین این منابع کتاب مورد نظر میباشد.

نحوه جستجوی دارو در کتاب:

 ترتیب قرار گرفتن داروها در کتاب بر اساس حروف الفبا میباشد. جهت سهولت دسترسی (مانند لغت نامه) در هر صفحه کتاب حرف اول دارو با رنگ خاصی مشخص شده است و در نتیجه جستجوی دارو به راحتی انجام میپذیرد. در انتهای کتاب نیز فهرست بر اساس حروف الفبا بوده که اسامی تجاری و ژنریک را در بر میگیرد. (در این فهرست اسامی ژنریک Bold شده است) در این کتاب سعی شده علاوه براسامی تجاری آمریکا، اسامی تجاری سایر کشورها هم وجود داشته باشد. روبه روی اسامی تجاری، نام ژنریک داروی مربوطه و شماره صفحه تک نگار مشاهده میشود. در قسمت ضمیمه هم طبقه بندی براساس دستههای دارویی میباشد که ۳۹ گروه مجزا شده اند و بعضی گروهها به زیر گروه نیز طبقه بندی میشوند. در این قسمت، مقابل نام دارو گروه آن در بارداری نیز بر اساس طبقه بندی FDA مشخص شده است (به عنوان مثال B,C و ...).

شیوه تنظیم و طبقه بندی اطلاعات:

 تک نگار داروها شامل یک سرفصل میباشد که دسته دارویی و Risk factor بارداری (گروهA,B,C,D,X) و شیردهی با توضیحات مختصر در جدول مخصوص مشخص شده است. هر رده بارداری با رنگ مخصوص از رده دیگر متمایز شده است. به عنوان مثال داروهایی که رده A هستند رنگ سبز، B آبی، C زرد، D نارنجی و X صورتی میباشد. در ابتدای توضیحات مربوط به هر یک از موارد بارداری یا شیردهی، توصیه کتاب با رنگ قرمز مشخص شده است. به عنوان مثال: Hold breast feeding یا Compatible و.... این قسمت در مواقعی که فرد نیاز دارد سریع تصمیم گیری کرده و توصیه کتاب را در مورد دارو مطالعه کند مفید میباشد. در این جدول دو گزینه مشاهده میشود:

1-Fetal Risk Recommendation   

 2- Breast Feeding Recommendation

1- بعد از این جدول در قسمت یک (Fetal Risk Summary) ابتدا دسته دارویی و مکانیسم عمل دارو، به طور بسیار خلاصه (در حد یک پاراگراف) توضیح داده شده است و سپس خلاصه ای از مطالعات انجام شده دارو و نتایج به دست آمده در بارداری، وزن مولکولی دارو، غلظت خونی دارو درمادر، جریان خون جفتی دارو، عبورجفتی دارو، نیمه عمر پلاسمایی دارو، حلالیت در چربی، میزان اتصال پروتئینی" و میزان یونیزه بودن دارو مشاهده میشود.| همچنین انتقال داروی مشابه آن دسته دارویی از مادر به جنین، طبقه بندی دارو از نظر کمیته ارزیابی استرالیا و شماره منبع موردنظر در مقابل پاراگراف مربوطه مشاهده میشود. در انتهای بیشتر تک نگارها در این قسمت خلاصهای از نتایج به دست آمده جهت تصمیم گیری نهایی ذکرشده است.

 ۲- در قسمت دوم (Breast Feeding Summary) اطلاعات مقدار دارویی که در شیر ترشح میشود، نسبت غلظت شیر به غلظت پلاسمایی دارو، مقدار داروی دریافت شده توسط نوزاده اثرات دارو بر روی نوزاد (مصرف کوتاه مدت و یا مزمن دارو توسط مادر)، مطالعات حیوانی، وزن مولکولی دارو، زمان رسیدن به حداکثر غلظت دارو در شیر، طبقه بندی مصرف دارو در شیردهی بر اساس انجمن متخصصین اطفال آمریکا، توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO)، اقدامات بالینی و در نهایت منابع مورد استفاده در مورد هر دارو در انتهای تک نگار آن ارائهشده است. توصیه میشود جهت تجویز دارو تک نگار دارویی به طور کامل خوانده شود و سپس تصمیم گیری شود و صرفا به تک جملهها با توصیههای خاص اکتفا نشود. در ابتدای هر تک نگار در یک خط توصیههای کلی ارائه گردیده است. توصیهها بر اساس تعاریف خاص کتاب میباشد که ۱۶ تعریف برای بارداری و ۶ تعریف برای شیردهی وجود دارند. در ادامه تعاریف به طور مجزا نوشته شدهاند.

تعاریف توصیه های مصرف دارو در بارداری:

A- Compatible

تجربیات مصرف این دارو در بارداری، چه در مورد دارو و یا داروهای مشابه در همان دسته با مکانیسم اثر مشابه، به مقدار کافی بوده و مشخص شده که ریسک عوارض جنینی بسیار کم و یا اصلا ریسکی وجود ندارد. مطالعات حیوانی نیز در ارتباط با مصرف این دارو در بارداری موجود نبوده است.

B- No (Limited) Human Data-Probably Compatible

ممکن است تجربیات مصرف این دارو در زمان بارداری در انسان وجود داشته باشد و یا وجود نداشته باشد. ولی با توجه به خصوصیات دارو میتوان نتیجه گرفت که این دارو ریسک مشخصی برای جنین ندارد. به عنوان مثال سایر داروهایی که در همان دسته قرار دارند و یا مکانیسم مشابهی با داروی مورد نظر دارند سازگار هستند و یا این دارو غلظت سیستمیک قابل توجهی ایجاد نمی کند. مطالعات حیوانی مربوط به این دارو نیز موجود نمی باشد.

C. Compatible-Maternal Benefit>> Embryo / Fetal Risk

ممکن است تجربه مصرف با این دارو در انسان وجود داشته باشد و یا وجود نداشته باشد، ولی سودمندی مصرف این دارو در خانم باردار بیش از ریسک احتمالی آن برای جنین میباشد. مطالعات حیوانی نیز مربوط به این دارو موجود نبوده است.

D- Human Data Suggest Low Risk

تجربه مصرف این دارو در خانمهای باردار کم میباشد (خصوصا در سه ماهه اول، چه با داروی مذکور و یا دارویی از همان دسته و یا با مکانیسمی مشابه داروی مورد نظر، این توضیحات پیشنهاد کننده این مطلب است که مصرف دارو ریسک قابل توجهی مانند نقص رشد جنین، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ در طول زمان بارداری نشان نداده است. مطالعات کم انسانی نسبت به مطالعات حیوانی مطالب مستندتری ارائه کردهاند.

E- No (Limited) Human Data - Animal Data Suggest Low Risk

تجربیات مصرف این دارو در خانمهای باردار یا وجود ندارد و یا مطالعات کمی گزارش شده است و این مطالعات نشان دهنده نقص رشد جنین، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ نبوده است. این دارو (دردوزهایی که باعث مسمومیت مادر نمیشود) در تمام گونههای حیوانی نیز سمیت خطرناکی ایجاد نمی کند. دوز استفاده شده در حیوانات مساوی و یا کوچکتر از ده برابر دوز انسانی بر پایه 'BSA و یا AUC میباشد.

F- No(Limited) Human Data-Animal Data Suggest Moderate Risk

تجربیات مصرف این دارو در خانمهای باردار یا وجود ندارد و یا مطالعات کمی گزارش شده است و این مطالعات نشان دهنده نقص رشد جنین، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ نبوده

است. دارو در یک گونه حیوانی در دوزهای مساوی و یا کمتر از ده برابر دوزی که در انسان سمیت ایجاد نمیکند (بر اساس BSA و یا AUC) باعث اختلال رشدی در جنین میشود.

G- No (Limited) Human Data-Animal Data Suggest Risk

تجربیات مصرف این دارو در خانمهای باردار یا وجود ندارد و یا مطالعات کمی گزارش شده است و این مطالعات نشان دهنده نقص رشد جنین، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ نبوده است. دارو باعث اختلال رشد در دوزی که مادر را مسموم نکرده است) در دو گونه حیوانی در دوز مساوی و یا کمتر از ده برابر دوز انسانی بر پایه BSA و یا AUC شده است.

H- No (Limited) Human Data -Animal Data Suggest High Risk

تجربیات مصرف این دارو در خانمهای باردار یا وجود ندارد و یا مطالعات کمی گزارش شده است و این مطالعات نشان دهنده نقص رشد جنین، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ نبوده است. دارو باعث اختلال رشد در دوزهایی که در مادر سمیت ایجاد نمیکند) در سه و یا بیشتر از گونههای حیوانی در دوزهای مساوی و یا کمتر از ده برابر دوز پایه انسان بر اساس AUC , BSA میشود.

I- Contraindicated – 1^st Trimester

مطالعات انسانی در سه ماهه اول، چه با در معرض قرار گرفتن با خود دارو و یا دارویی از همان دسته و یا دارویی با مکانیسم مشابه باعث سمیت واختلالات رشدی (نقص رشد جنین، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ) در جنین میشود. این دارو در سه ماهه اول نباید استفاده شود.

J- Contraindicated - 2^nd and 3^rd Trimesters

در معرض قرارگرفتن در سه ماهه دوم و سوم با این دارو و یا دارویی از دسته مشابه و یا دارویی با مکانیسم مشابه باعث سمیت و اختلالات رشدی (نقص رشد، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ میشود. این دارو در سه ماهه دوم و سوم نباید استفاده شود.

K- Contraindicated

در معرض این دارو قرار گرفتن در هر زمان از بارداری ممنوع میباشد. چه خود دارو و چه دارویی از دسته مشابه و یا با مکانیسم مشابه باعث خطرات و صدمات جنینی میشود (نقص رشد، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و مرگ). مطالعات حیوانی اگر در دسترس باشد ریسک را تأیید میکند. این دارو نباید در زمان بارداری استفاده شود.

L- No( Limited) Human Data-No Relevant Animal Data

مطالعات مناسبی در ارتباط با مصرف این دارو در خانمهای باردار و همچنین مطالعات حیوانی در این زمینه موجود نیست. همچنین تجربیات مصرف این دارو در بارداری ممکن است در سه ماهه اول باشد یا نباشد) بسیار محدود است. ریسک مصرف در بارداری قابل ارزیابی نیست.

M- Human Data Suggest Risk in 2^st and 3^rd Trimesters

مطالعات (در مورد داروی مورد نظر و یا داروهای مشابه پیشنهاد کننده این مطلب میباشد که ممکن است خطرات و سمیت های رشدی درجنین (مانند نقص رشد، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و یا مرگ) در سه ماهه اول و سوم اتفاق بیفتد. مطالعات مصرف دارو در انسان نسبت به مطالعات حیوانی بیشتر است.

N- Human Data Sugges Risk in 2 ^nd and 3^rd Trimesters

مطالعات در مورد داروی مورد نظر و یا داروهای مشابه پیشنهاد کننده این مطلب میباشد که ممکن است خطرات و اختلالات رشدی در جنین (مانند نقص رشد، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و یا مرگ) در سه ماهه دوم و سوم رخ دهد. مطالعات مصرف دارو در انسان نسبت به مطالعات حیوانی بیشتر میباشد.

O-Human Data Suggest Risk in 3^rd Trimester

مطالعات در مورد داروی مورد نظر و یا داروهای مشابه پیشنهاد کننده این مطلب میباشد که ممکن است خطرات و اختلالات رشدی در جنین (از قبیل نقص رشد، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و یا مرگ) در سه ماهه سوم و یا نزدیک به زمان زایمان اتفاق بیفتد. مطالعات مصرف دارو در انسان نسبت به مطالعات حیوانی بیشتر است.

P- Human (and Animnal) Data Suggest Risk

مطالعات انسانی (و اگر احیانا مطالعات حیوانی در دسترس باشند) نشان دهنده این موضوع میباشد که ممکن است ریسک خطرات و اختلالات رشدی مانند نقص رشد، نقص ساختاری، نقص عملکردی، رفتاری و یا مرگ با مصرف این دارو و یا دارویی از دسته مشابه و یا با مکانیسم مشابه با داروی مورد نظر مشاهده شود. معمولا در طول بارداری از دارو نباید استفاده کرد اما گاهی اوقات با توجه به شرایط مادر که نیازمند مصرف این دارو است ممکن است ریسک آن نیز پذیرفته شود.

تعاریف توصیههای مصرف دارو در شیردهی:

A- Compatible

مصرف دارو در زمان شیردهی باعث سمیت در نوزاد نمیشود (ممکن است ترشح دارو در شیر از نظر بالینی آنقدر کم باشد و یا انتظار اینکه باعث ایجاد سمیت در نوزاد شود بسیار پایین باشد).

B- Hold Breast Feeding

دارو ممکن است در شیر ترشح شود و یا ممکن است ترشح نشود ولی سودمندی که از مصرف دارو برای مادر حاصل میشود بسیار بیشتر از شیردهی به نوزاد میباشد. شیردهی باید به طور موقت انجام نگیرد تا زمانی که دوره درمان مادر تکمیل شود و دارو از بدن وی به طور کامل تخلیه شود و یا به

حداقل غلظت در بدن مادر برسد).

C- No Limited) Human Data-Probably Compatible

مطالعات انسانی یا موجود نیست و یا بسیار محدود میباشد. مطالعات حیوانی و یا سایر مطالعات در این زمینه مشخص کرده است که مصرف دارو در زمان شیردهی باعث بوجود آمدن سمیت خاصی در نوزاد نمیشود.

D- No Limited) Human Data-Potential Toxicity

مطالعات انسانی یا وجود ندارد و یا کم میباشد. خصوصیات خود دارو نشان دهنده این مطلب است که ممکن است به طور مشخصی این دارو در نوزاد خطرساز باشد و شیردهی در زمان مصرف این دارو توصیه نمیشود.

E- No (Limited) Human Data-Potential Toxicity (Mother)

مطالعات انسانی وجود ندارد و یا مطالعات کمی در این رابطه صورت گرفته است. با توجه به مصرف این دارو و خصوصیات آن، عمل شیردهی باعث ایجاد مشکل و خطر در مادر میشود (به عنوان مثال از دست دادن ویتامین و مواد ضروری بدن) و در نتیجه شیردهی توصیه نمیشود.

F- Contraindicated

ممکن است تجربه مصرف این دارو در شیردهی در انسان وجود داشته و یا نداشته باشد ولی مطالعات تکمیلی و ترکیبی (مطالعات حیوانی اگر در دسترس باشد) مشخص کرده است که این دارو باعث سميت شدید در نوزاد میشود و یا شیردهی بدلیل شرایط مادر ممنوع است و نماینکه از این دارو استفاده میشود و یا مادر شرایط خاصی را دارد شیردهی نباید انجام شود.

طبقه بندی داروها در بارداری بر اساس تعاریف FDA

 : A – مطالعات در زنان نتوانسته ریسک دارو برای جنین را در سه ماهه اول ثابت کند و اطلاعات برای سه ماهه دوم و سوم کافی نیست. احتمال بروز مشکل برای جنین بعید است. داروهای محدودی پروفایل های Safety کامل و کافی دارند. برای همین در این کتاب گروه A رامجزا کرده، به عنوان مثال ویتامینها در محدوده RDA ، لووتیروکسین، دوکسی لامین، پتاسیم سیترات، کلراید و گلوکونات از جمله داروهای این گروه می باشند.

 

B- مطالعات حیوانی ریسک خطر برای جنین را نشان نداده ولی در انسان مطالعه ای صورت نگرفته و یا در حیوان عارضه ای گزارش شده که در انسان در سه ماهه اول اثبات نشده است. اطلاعات برای سه ماهه دوم و سوم کافی نیست. از این گروه میتوان به ,Acetaminophen، Ampicilin, Halothaneاشاره کرد.

C- مطالعات حیوانی اختلالات جنینی را نشان داده است (یابه صورت تراتوژنیک یا Embryocidal و یا... ) ولی مطالعات در انسان وجود ندارد یا در دسترس نیست. این داروها فقط در صورتیکه نفعشان بیشتر از ضررشان باشد تجویز میشوند. داروهای زیادی در این دسته قرار دارند مانند: Isoniazid, Bisacodyl, Promethazine, Simethicone

D - شواهد مثبتی مبنی بر وجود اختلالات جنینی در انسان وجود دارد. با این حال در بعضی موارد ممکن است نفع این دارو برای مادر در حدی باشد که بتوان از خطر آن برای جنین صرف نظر کرد. در مورد بیماریهای خطرناک و تهدید کننده حیات، اگر داروهای ایمن تری وجود نداشته باشند این داروها میتوانند استفاده شوند. داروهایی مانند ,Methimazole, diazepam, Phenobarbital Kanamycin در این دسته قرار دارند.

X- مطالعات در انسان و حیوان ناهنجاری جنین را اثبات کرده است، یا شواهدی مبنی بر خطر برای جنین بر اساس مطالعات انسانی وجود دارد. خطر استفاده از این داروها برای جنین بیشتر از هر گونه نفعی برای مادر باردار است. استفاده از این داروها در زنان باردار یا کسانیکه قصد باردار شدن دارند ممنوع است به عنوان مثال داروهای از قبیل: Sodium Iodide, Atorvastatin,Dihydroergotamine و واکسن آبله در این دسته قرار دارند.

 بسیاری از داروهای قدیمی ریسک طبقه بندی بارداری FDA را که باید توسط کارخانه سازنده تعیین شود را ندارند و نویسندگان این کتاب طبقه بندی FDA در مورد آن دارو را براساس یافتههای خود تعیین کردهاند. اگر کارخانه سازنده دارو اطلاعات خود را در مورد مصرف دارو در بارداری به صورت مقالات معتبر به چاپ رسانده باشد ریسک فاکتور با حرف M به صورت زیر نویس مشخص میشود. ( به عنوان مثال C_M در مورد Interferon alfa )

 اگر نظرات کارخانه سازنده دارو و نویسندگان کتاب در تعیین گروه دارویی در بارداری بر اساس معیارهای FDA متفاوت باشد، ریسک فاکتوری که توسط نویسندگان تعیین میشود با علامت * مشخص میشود و ریسک فاکتوی که توسط کارخانه تعیین شده است در انتهای Fetal risk summary نوشته شده است.) به عنوان مثال: ^*Ibuprofen: B_M که در توضیحات انتهای متن این نکته اشاره شده است" اگردر سه ماهه سوم ویا نزدیک زایمان مصرف شود ریسک فاکتور D میشود ")

 سایر داروهایی که ریسک فاکتورهای آنها با علامت * مشخص میشود مانند سولفونامیدها و مرفین و ... داروهایی هستند که ریسک فاکتورهای مختلفی را بر روی جنین دارند که براساس اینکه چه زمانی از بارداری و به چه مدتی دارو توسط مادر مورد استفاده قرار گرفته است، متفاوت میباشد. در این موارد ریسک فاکتور دوم در انتهای Feta Risk summary قابل مشاهده است.

 

 مثالها:

 

همگامی با دستورالعملهای FDA یکی از نکات مثبت این منبع میباشد.

 در مورد تجویز دارو در زمان شیردهی تصمیم گیری مشکل است زیرا در بیشتر مقالات فقط ذکر شده که چه میزان دارو در شیر وجود دارد و یا نسبت Milk/plasma چه میزان است ؛ اما مشخص نشده است که در صورت مصرف دارو به صورت تک دوز، مصرف کوتاه مدت و یا بلند مدت چه عوارضی مورد انتظار خواهد بود و یا چه احتیاط هایی باید لحاظ شود و در نهایت نتیجه گیری کاربردی و عملی که در بالین به کار آید در بیشتر موارد ممکن است ارائه نشود.

 در کل پیشنهاد شده از آنجایی که تقریبا تمام داروها در شیر وارد میشوند، اگر مادر دارو را برای رفع علائم مصرف میکند و نه برای درمان، همچنین اگر دارو ریسک مصرف دارد مادر علائم را تحمل کرده و بهتر است دارو را مصرف نکند.

ممکن است در متن برخی تک نگارها موارد متناقض نیز وجود داشته باشد ولی در کل این منبع یکی از کاملترین منابع در زمینه بارداری و شیردهی میباشد. به علت اختلاف نظرهای موجود در متن هر تک نگار، عدم وجود تصمیم گیری مشخص و دقیق در پایان برخی مطالعات شاید تصمیم گیری از روی متن برای برخی داروها به راحتی برای داروساز عمومی میسر نباشد و در اینجا لزوم دستورالعملهایی در این زمینه احساس میشود.

ضمیمه ی انتهای کتاب:

در مورد داروهای موجود در یک دسته دارویی در انتهای کتاب در مورد بحث بارداری مقایسه وجود دارد هر چند در مورد بحث شیردهی مقایسهای موجود نمی باشد (بین داروهای یک دسته). مثال: طبقه بندی دسته بنزودیازپینها در انتهای کتاب از نظر بارداری

 

در مورد تجویز داروهایی که اطلاعات علمی آن کافی نیست پزشک باید دقیقأ خطرات و مزایای آنرا بررسی کند. زیرا فقط بر اساس دادههای اندک بعضی داروها ممکن است فاجعهای که با Thalidomide پیش آمد دوباره رخ دهد.

 سایر طبقه بندیها در بارداری:

1. -     طبقه بندی دیگری که در بحث بارداری استفاده میشود دسته بندی Thomson میباشد که به صورت ذیل طبقه بندی میشود.

• Fetal Risk is minimal : ریسک کمی با مصرف این دارو در خانمهای باردار و یا افرادی که قصد باردار شدن دارند مشاهده شده است.
• Fetal Risk cannot be ruled out : مستندات حاضر راجع به مصرف این دارو در خانمهای باردار و یا افرادی که قصد باردار شدن دارند جهت مشخص کردن ریسک آن کافی نیست و باید فواید دارو درمانی با دارو و ریسک احتمالی که برای جنین در بر دارد قبل از تجویز دارو مورد توجه قرار گیرد.
•  Fetal Risk has been demonstrated : مستندات و شواهد بیانگر وقوع ناهنجاری جنینی ویا ریسک برای جنین میباشد. باید داروی جایگزینی بجای این دارو درنظرگرفته شود.

۲- طبقه بندی دیگری به نام دسته بندی بارداری استرالیا وجود دارد که این طبقه بندی شبیه FDA میباشد با این تفاوت که گروه B در این طبقه بندی به زیر گروههای B, , B , B تقسیم شده اند. داروهایی که در گروه ,B3 , B5 , B قرار میگیرند بدین معنا است که مطالعات انسانی در مورد آنها کم انجام شده است و یا مطالعات در این زمینه کافی نبوده و طبقه بندی این گروه به سه زیر شاخه به دلیل وجود مطالعات حیوانی میباشد. قرار گرفتن دارویی در گروه B دلالت در این موضوع نمیکند که خطرات این گروه کمتر از رده C میباشد. داروهایی که در گروه D قرار می گیرند به طور مطلق منع مصرف در زمان بارداری ندارند (مانند داروهای ضد تشنج).

سایر طبقه بندیها در شیردهی:

 در بحث شیردهی منابع مهم دیگری نیز به غیر از Briggs وجود دارند.

1- یکی از آنها دستورالعمل انجمن متخصصین اطفال آمریکا( AAP: American Academy

of Pediatrics) میباشد که بسیاری از مقالات و منابع علمی از جمله Briggs نیز تقریبا در بیشتر تک نگارها به دستورالعمل های این انجمن اشاره کرده اند. در این دستورالعمل داروها به هفت دسته تقسیم گردیده و در جداول مخصوص به صورت شمارههای ۷-۱ در مقالات و کتابها به آن ارجاع داده میشود (به عنوان مثال گروه ۴ AAP ). شماره یک به معنای منع مصرف دارو در شیردهی و شماره هفت به معنای کمترین مشکل است.

 ۲- سیستم معروف دیگری به نام Hale برای طبقه بندی داروها در شیردهی وجود دارد.

شماره های طبقه بندی Hale برعکس AAP است. این منبع، داروها را در پنج گروه L₁ تا L₅ تقسیم کرده است، که گروه L₁ کم خطرترین و را به معنای منع مصرف میباشد. با این وجود منبع Hale به هیچ عنوان کتاب کاملی نیست و در بسیاری از موارد حتی در یک جدول تضاد وجود دارد. توضیحات جداول بسیار ناقص است و بسیاری از جداول تفسیر نشده است، همچنین اعداد موجود در مقالات بسیار با یکدیگر تضاد دارند. با وجود اینکه طبقه بندی Hale معروف است و در بعضی مقالات به آن ارجاع داده شده است اما در مقایسه با Briggs، این منبع بسیار ضعیف و ناقص تر است.

 3- طبقه بندی کمتر شایعی نیز وجود دارد به نام Weiner که طبقه بندی آن به صورت ,(S (Safe

(NS (None Safe), U (Unknown است. اما این طبقه بندی چندان قابل اطمینان نیست.

۴- طبقه بندی دیگری نیز وجود دارد که توسط WHO در سال ۲۰۰۵ چاپ گردیده است که تعداد محدودی از داروها را پوشش داده است و کامل نمیباشد. این طبقه بندی بسیاری از دستههای دارویی و داروها را دربرگرفته، تفسیر آن نیز از دستورالعمل AAP مشکل تر است. در نهایت در مورد شیردهی مسئلهای که بسیار به تصمیم گیری فرد کمک میکند این است که فرد اصول کلی ورود دارو به شیر و سپس انتقال آن به نوزاد و اصول پایهای کینتیک و دینامیک آن را مسلط باشد. با اصطلاحاتی چون M/P ratio آگاهی داشته باشد و بتواند آنها را تفسیر کند. اگر اصول پایهای فارماکوکینتیک مد نظر قرار گیرد به راحتی می توان مصرف داروها در شیردهی را بر اساس منابع بررسی، تفسیر و در نهایت تصمیم گیری کرد. نکتهای که پزشکان بسیار بر آن تاکید دارند این است که بتوان از دو دسته دارویی، یک دارو را به عنوان داروی منتخب برای بارداری و شیردهی انتخاب نمود. در این زمینه جایگاه دستورالعملهای خاص مصرف داروها در بارداری و شیردهی روشن میگردد.| به عنوان مثال در مورد تجویز داروهای ضد درد بهتر است استامینوفن تجویز شود تا یک NSAID'S یا آسپیرین

کاربران:

 این منبع جهت استفاده داروسازان، پزشکان و مراکز اطلاعات دارویی بسیار مفید و ضروری میباشد.