نقش درمانی آتورواستاتین در کووید-19 ؟!

نقش درمانی آتورواستاتین در کووید-19 ؟!

 

در مطالعه INSPIRATION-S برای بیماران مبتلا به کووید-19 که تحت مراقبت های ویژه قرار گرفتند، دادن آتورواستاتین 20 میلی گرم در روز منجر به کاهش قابل توجهی در میزان خطر ترومبوز وریدی یا شریانی، درمان با اکسیژن رسانی غشایی برون پیکری (ECMO) یا مرگ و میر ناشی از تمام علل در مقایسه با دارونما گزارش نشد.

اگرچه به نظر می رسد در گروهی از بیماران که در طی 7 روز از شروع علائم کووید-19 استاتین را شروع کردند اثرات سودمند مشاهده شده است.

این مطالعه توسط دکتر بهنود بیکدلی پزشک بیمارستان بریگام و زنان در بوستون، ماساچوست، در 16 می 2021 در جلسه علمی کالج قلب آمریکا (ACC) ارائه شد.

وی توضیح داد که کووید-19 با پاسخ ایمنی شدید همراه است و به دلیل افزایش فعال شدن پیشرونده سیستم اندوتلیال و وضعیت پروترومبوتیک، احتمال وقوع حوادث ترومبوتیک وجود دارد.

به نظر استاتین ها پتانسیل ایفای نقش درمانی در کووید-19 را داشته باشند؛ زیرا علاوه بر نقش کاهندگی چربی خون، اثرات ضد التهابی و ضد انعقادی برای آنها مطرح است.

در مطالعه HARP-2 در مورد تاثیر سیمواستاتین در بیماری سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS) که چند سال قبل منتشر شد، نتایج مشهودی گزارش نشد؛ ولی در گروه بیماران با سندرم زجر تنفسی حاد با وضعیت التهابی شدید، کاهش آمار مرگ در مصرف کنندگان این دارو در مقایسه با گروه دریافت کننده دارونما گزارش شد.

علاوه بر این، در یک سری مطالعات مشاهده ای بر روی بیماران مبتلا به کووید-19، استفاده از استاتین ها با کاهش مرگ و میر در بیماران بستری همراه بود. با این حال، داده های با کیفیت بالا برای هدایت عملکرد بالینی محدود است.

این مطالعه INSPIRATION از نوع 2 به 2 فاکتوریال، که توسط مرکز تحقیقات و پزشکی بیمارستان رجایی پایه گذاری و در 11 بیمارستان در ایران انجام شد، برای بررسی درمان های مختلف ضد انعقاد و استفاده از آتورواستاتین برای بیماران کووید-19در بخش مراقبت های ویژه (ICU) بود.

در قسمت ضد انعقاد مطالعه، که در ماه گذشته در JAMA منتشر شد، هیچ تفاوت اثری بین دوز متوسط و دوز استاندارد انوکساپارین وجود نداشت.

برای قسمت استاتین مطالعه،  605 بیمار به طور تصادفی برای دریافت آتورواستاتین 20 میلی گرم در روز یا دارونما تعیین شدند. بیمارانی که از قبل استاتین مصرف می کردند از مطالعه خارج شدند.

خصوصیات پایه برای دو گروه مشابه بود، حدود یک چهارم بیماران آسپرین و بیش از 90٪ آنها از استروئیدها مصرف داشتند.

نتایج نشان داد که آتورواستاتین با کاهش مشهود در نتایج مورد هدف اولیه همراه نبود _ترومبوز وریدی یا شریانی، درمان با ECMO (extracorporeal membrane oxygenation)، یا مرگ در طی 30 روز_ که در 32.7% از گروه استاتین در مقایسه با 36.3% از گروه دارونما اتفاق افتاد.

همچنین تغییر قابل توجه و معناداری در زمینه ایمنی، شامل خونریزی ماژور و بالا رفتن سطح آنزیم های کبدی، دیده نشد.

در گروهی که در طی 7 روز اول از شروع علائم کووید-19 آتورواستایتن شروع کرده بودند پتانسیل نقش محافظتی آتورواستاتین مطرح بود. در این زیر گروه 171 نفری، رسیدن به هدف اولیه در 30.9% از مصرف کنندگان آترواستاتین در مقایسه با 40.3% از گروه دریافت کننده دارونما اتفاق افتاد.

 

 

آیا مصرف دوزهای بالاتر استاتین در افراد مبتلا به کووید-19 با شدت بیماری کمتر، استراتژی مناسب تری است؟

 

بیماران کووید-19 بستری در بخش ICU، جمعیت مناسب برای بررسی تاثیر استاتین نیستند. احتمالا برای این بیماران با حال وخیم شروع مصرف استاتین خیلی دیر باشد. تلاش برای ممانعت از طوفان سایتوکان و مقابله با ترومبوز در این فاز بسیار مشکل است.

بهتر است استاتین ها، برای پیشگیری از پروسه های التهابی، در فازهای اولیه بیماری داده شوند تا اینکه در شرایطی که التهاب شروع شده باشد.

همچنین مصرف دوز پایین آتورواستاتین در این بیماران زیر سوال است.

در بیماران قلبی-عروقی (حداقل در بیماران مبتلا به سندرم عروق کرونر حاد) استفاده از دوزهای بالای استاتین ها برای منافع کوتاه مدت مطرح است.

در این شرایط التهابی حاد، آیا مصرف استاتین های با قدرت اثر بالاتر سود بیشتری خواهد داشت؟

دوز پایین آتورواستاتین برای مصرف در این بیماران انتخاب می‌شود، زیرا در مراحل ابتدایی داروهای ضد ویروس متعددی، مانند ریتوناویر در بیماران کووید-19 تجویز می شود و این داروها با بالا رفتن سطح آنزیم های کبدی در ارتباط هستند.

پروفایل ایمنی آتورواستاتین در این بیماران بررسی شد. طبق بررسی های گذشته نگر، دوز بالاتر استاتین ممکن است اثر بهتری داشته باشد.

 

    17 می 2021

منبع خبر: medscape

تهیه و تنظیم: دکتر رومینا محمدی