مکمل D-Mannose و پیشگیری از عفونت ادراری: آری یا خیر؟

عفونت‌های ادراری جزء شایع‌ترین عفونت‌ها در بین خانم‌ها هستند. تقریبا همه خانم‌های سالم در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار عفونت ادراری می‌شوند. 25 الی 35 درصد این خانم‌ها ممکن است ظرف یک سال بعد دچار عفونت راجعه ادراری بشوند. اغلب عودها در 3 ماه اول بعد از درمان اولیه اتفاق میفتد حتی اگر علائم بیمار با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده به طور کامل کنترل شده باشد

در موارد عفونت راجعه، ابزار اصلی پزشکان تجویز آنتی‌بیوتیک‌هاست. به نظر می‌رسد حدود 25 الی 40 درصد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به دلیل همین عفونت‌های راجعه ادراری باشد. فلذا، بخش مهمی از مقاومت آنتی‌بیوتیکی را هم می‌توان به همین موضوع نسبت داد. لازم به ذکر است که باکتریEscherichia coliسهم زیادی از این مقاومت آنتی‌بیوتیکی را به خود اختصاص می‌دهد. نکته جالب این است که تقریبا 85 درصد موارد عفونت ادراری از طریق باکتری E.coli ایجاد می‌شود. این باکتری از طریق نوعی از پیلی‌های سطحی خود به گیرنده مانوز روی سطح سلول‌های اپیتلیال مجاری ادراری می‌چسبد.

ماده D-Mannose یک مکمل غذائی است که به مقدار کم در بعضی میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد. برخی از پژوهش‌ها این ماده را به عنوان جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها در عفونت‌های مکرر ادراری معرفی می‌کنند و معتقدند D-Mannose این پتانسیل را دارد که به جای آنتی‌بیوتیک در خانم‌های مبتلا به عفونت راجعه ادراری تجویز بشود و از ابتلای مجدد به این عفونت جلوگیری نماید.

D-Mannose یک پلی‌ساکارید طبیعیست که در بعضی میوه‌ها و سبزی‌ها مثل کرن‌بری وجود دارد و در روند سنتز گلیکوپروتئین از گلوکز تولید می‌شود. بر اساس تحقیقات، به نظر می‌رسد وجود D-Mannose آزاد در ادرار، از طریق مکانیسم "مهار رقابتی" اطراف سلول‌های E.coli (ساختار FilmH باکتری( را احاطه کرده و اجازه چسبیدن سلول‌های باکتری به سلول‌های اپتلیال دستگاه گوارش را نمی‌دهد.

در اکثر مطالعات D-Mannose در قالب عصاره کرن‌بری و به همراه سایر نوتراسیوتیکال‌های این میوه با آنتی‌بیوتیک‌های رایج مقایسه می‌شود. مقالات محدودی، اثر D-Mannose خالص را با آنتی‌بیوتیک‌ها مقایسه کرده‌اند. یکی از این مطالعات در 99 مرکز ارائه خدمت در انگلستان و روی 598 خانم انجام شد. خانم‌ها به صورت دوسوکور و تصادفی در دو گروه تقسیم شدند. یک گروه (294 نفر) برای پیشگیری از عفونت‌های راجعه از فرآورده‌های D-Mannose خالص و گروه دوم (289 نفر) از پلاسبو استفاده کردند. پیامد مورد بررسی، درصد خانم‌هایی بود که در عرض 6 ماه بعد از شروع مطالعه، دچار حداقل یک علامت مشکوک به UTI بشوند.

در دوره فالوآپ، 51 درصد از خانم‌های گروه اول (150 نفر) و 55.7 درصد از خانم‌های گروه دوم (161 نفر) حداقل یک علامت مربوط به UTI را بروز دادند. (ریسک نسبی[1] (RR)، 0.92، CI 0.8 – 1.05، P=0.22)

لازم به ذکر است که دوره مصرف آنتی‎‌بیوتیک‌های رایج در هر دو گروه کاملا مشابه بوده است. در نهایت، مصرف آنتی‌بیوتیک و درصد جرم‌ها با مقاومت میکروبی بالا در گروه اول و گروه دوم مشابه گزارش شد. پس به نظر می‌رسد مصرف مکمل‌های D-Mannose به تنهایی تاثیر خاصی در کنترل و پیشگیری از عفونت‌های راجعه ادراری ندارد.

24 آوریل 2024

منبع: سایت Medscape.com