کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات دارویی، فروردین ماه 1402
بیمار اول
شرح مشکل بیمار: بیمار کودک 8 ساله‌ی مبتلا به ارتریت روماتوئید با وزن 26 کیلوگرم می‌باشد که از پنج سالگی تحت درمان با متوتروکسات است. روزهای پنج شنبه و جمعه هر روز 2 عدد متوتروکسایت و سه شنبه‌ها 5 میلی‌گرم فولیک اسید مصرف می‌کند.
به دنبال سرماخوردگی، سرفه و گلودرد دکتر داروی آزیترومایسین 250 هر 24 ساعت یک عدد و ناپروکسن 250 نصف قرص روزانه و شربت آلومینیوم ام جی اس شبی یک قاشق تجویز کرده است. سوال بیمار بررسی تداخل داروهای تجویزی و دارو های مصرفی می‌باشد.
پاسخ: مصرف فولیک اسید 5 به صورت یک بار در هفته صحیح نمی‌باشد. باید از دوز روزانه 1 میلی‌گرم استفاده شود. تجویز هفتگی برای داروی فولینیک اسید است نه فولیک اسید. با توجه به اینکه به دکتر عمومی مراجعه داشتند بهتر است برای بررسی بیشتر به متخصص ریه مراجعه شود و بررسی شود این علایم سرفه مربوط به بیماری است یا مربوط به عوارض مصرف متوتروکسات. که نیاز برای بررسی سمیت ریوی داروی MTX به طور معمول نیاز است که اسکن ریه انجام شود. از طرفی با توجه به وضعیت بیمار و تداخل رده D متوتروکسات و ناپروکسن بهتر است از این دارو استفاده نشود. همچنین مصرف شربت آلومینیوم ام جی اس با ناپروکسن هم توصیه نمی‌شود
منابع: Uptodate
دکترپریسا رضائی
بیمار دوم
شرح مشکل بیمار: برای بیمار با علائم گاستروانتریت به امپول نوروبیون، اندانسترون و هیوسین تجویز شده است. پرستار اشتباهی هر سه را در سرم زده. بعد متوجه شده‌اند نوروبیون عضلانی است. چه اتفاقی می‌افتد؟
پاسخ: عمده مشکلی که ممکن است ایجاد شود به خاطر سایز ذرات است که درصورت تزریق وریدی فراورده‌های عضلانی، امکان ایجاد آمبولی مطرح است. علائم امبولی به بیمار گفته شد که مانیتور شود و در صورت بروز به پزشک مراجعه کنند. به ایشان توصیه شد مایعات زیاد مصرف کند و طولانی مدت بی‌حرکت نماند.
دکتر فاطمه جام بزرگ
بیمار سوم
شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 66 ساله هستند و به دلیل استئوپروزیس، پرولیا مصرف می‌نمایند. 5 دوز پرولیا هر 6 ماه تزریق شده است و 5 ماه قبل نیز دوز پنجم را تزریق نموده‌اند. ایا می‌توانند جراحی دندانپزشکی جهت ایمپلنت انجام دهند؟
پاسخ: دنوزوماب یک آنتی‌بادی مونوکلونال انسانی است. هدف این دارو توقف از دست دادن استخوان است. قبل ازجراحی دندان، دانستن نسبت سود به زیان این دسته از داروها بسیار مهم است. وقتی صحبت از درمان ایمپلنت به میان می‌آید، دنوزوماب عوارض جانبی مانند استئونکروزفک دارد.بیمار میتواند الان عمل کشیدن دندان را انجام دهد. یک ماه بعد پرولیا ر اتزریق نماید و دوماه بعد از تزریق ایمپلنت گذاشته شود.
منابع: https://www.saods.us/pdf/SAODS-03
دکتر هدی شفیعی
بیمار چهارم
شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 34 ساله‌ای است که مبتلا به تشنج‌های مقاوم به درمان است. او از سه سال پیش به دنبال ضربه به سر دچار تنج میوکلونیک شده است. این تشنج‌ها از آن زمان ادامه داشته و با وجود مصرف داروهای ضدتشنج به طور کامل کنترل نشده است. اخیرا متخصص مغز و اعصاب برای او، ویال IVIG تزریق کرده است. نگرانی بیمار از این جهت است که شنیده‌اند این دارو برای درمان بیماری MS کاربرد دارد. آیا تجویز دارو صحیح است؟ عوارض خطرناکی برای بیمار ایجاد نخواهد کرد؟
بیمار 65 کیلو وزن دارد و در حال حاضر، قرص والپروات سدیم 500 (هر 12 ساعت 2 عدد) قرص کلوبازام (هر 8 ساعت 1 عدد)، گاباپنتین 300 (هر 12 ساعت 1 عدد)، ملاتونین 5 (هر شب یک عدد) و قرص دروسبلا (هر شب یک عدد) مصرف می‌کند.
پاسخ:گروهی از متخصصان عقیده دارند که بعضی از انواع تشنج ماهیت التهابی دارد. مطالعات متعددی انجام شده که استفاده از فرآورده IVIG را در کنترل صرع‌های مقاوم به درمان بررسی نماید. در یکی از این پژوهش‌ها، بیماران در هفته اول 4 دوز 100 میلی‌گرمی IVIG، در هفته دوم، سوم و ششم هر هفته 1 دوز 100 میلی‌گرمی دریافت کردند. در پایان مطالعه بیماران دریافت‌کننده IVIG، حملات کمتری را تجربه کردند و در برخی موارد دوز مورد نیاز آن‌ها از داروهای ضدتشنج کاهش یافته است. این بیماران عوارض جانبی جدی را تجربه نکردند.
توصیه نهایی به بیمار:داروی تجویز شده صرفا در درمان MS کاربرد ندارد. برخی مقالات اثربخشی آن در کنترل صرع‌های مقاوم را تایید می‌کنند. جهت کاهش احتمال بروز عوارض کلیوی دارو، بیمار باید در حین تزریق و پس از آن کاملا هیدره باشد. پس بایستی مصرف مایعات کافی داشته باشد. مصرف IVIG، ریسک بروز لخته‌های خونی را بالا می‌برد. چون بیمار در حال مصرف OCP (برای پیشگیری از بارداری) بودند، توصیه شد در خصوص استفاده از یک روش پیشگیری از بارداری دیگر با دکتر زنان خود مشورت نمایند.
منابع:Uptodate, Cochrane
دکتر هستی فتوگرافی
نظر دهید