کیس های آموزشی مرکز اطلاعات دارویی، مهر ماه 1399

بیمار اول

شرح مشکل بیمار: آقای 24 ساله حدود سه روز از شروع علایم ( تب ، خستگی شدید، بدن درد) حس بویایی و چشایی خود را از دست داده اند و مراجعه به پزشک و انجام تست غربالگری کووید-19 ایشان تایید شده است. همچنان بعد از گذشت 10 روز از علایم حس بویایی و چشایی ایشان برنگشته است.جهت درمان این مشکل چه اقدامی باید انجام داد؟

پاسخ: هنگامی که اختلال بویایی (OD) و چشایی مربوط به کووید-19 به طور خودبخود بهبود یابد، ممکن است درمان خاصی لازم نباشد. اما اگر اختلال بیش از 2 هفته ادامه یابد، برای بیمار درمان در نظر گرفته می شود. اثربخشی درمان های موجود برای بیماران مبتلا به OD مربوط به کووید-19 ناشناخته است ، اگرچه درمان هایی که OD پس از عفونت  را مورد هدف قرار می دهند ممکن است برای کووید-19 مفید باشند. آموزش تمرین بویایی و مجموعه ای از بوها (معمولاً لیمو ، گل رز ، میخک و اکالیپتوس) به مدت 20 ثانیه و هر بار  2 مرتبه در روز تا مدت زمان حداقل 3 ماه (یا در صورت امکان) طولانی تر را میتوان انجام داد. مطالعات نشان داده اند که میزان بویایی در بیماران مبتلا به OD پس  از عفونت  بعد از آموزش بویایی بهبود یافته است. همچنین از کورتیکواستروئیدهای خوراکی و داخل دهانی برای از بین بردن  التهاب در بیماران مبتلا به OD پس از عفونت  استفاده شده است. با این حال، کورتیکواستروئیدها در حال حاضر برای افرادی که مبتلا به OD پس از عفونت هستند توصیه نمی شود زیرا شواهدی از مزایای آن وجود ندارد و احتمال آسیب وجود دارد.

داروهای دیگری که در OD بعد عفونت استفاده شده اند عبارتند از:

استفاده از سیترات سدیم داخل بینی ، که تصور می شود که میتواند انتقال در  گیرنده بویایی را تعدیل کند. 

ویتامین A داخل بینی که ممکن است در تقویت نوروژنز بویایی موثر باشد. 

و امگا 3 سیستمیک که ممکن است از طریق نوروژنراتیو یا ضد التهابی عمل کند.

با این حال  تا به امروز ، هیچ مدرکی مبنی بر اثربخشی این روشهای درمانی در بیماران مبتلا به OD در ارتباط با کووید-19 وجود ندارد. از این رو جهت مدیریت مناسب  این علامت در این بیماری ویروسی ،تحقیقات مشترک  لازم است. 

توصیه نهایی به بیمار: در بسیاری از بیماران کووید-19، با اختلال در بویایی همراه است. در صورت امکان در زمان وجود این علامت باید قرنطینه ی خانگی و آزمایش برای تاییدSARS-CoV-2  انجام شود.

ارزیابی chemosensory  و درمان های هدفمند ODپس از عفونت ممکن است در OD مربوط به کووید-19 استفاده شود.

منابع: article

دکتر نتانئل سام یح

 

بیمار دوم

شرح مشکل بیمار: برای خانم بارداری با سابقه ی بیماری کم کاری تیروئید و لوپوس که در حال حاضر داروهایی همچون هیدروکسی کلروکین ویدوفولیک و لووتیروکسین، داروی آسپیرین تجویز شده است. بیمار در رابطه با علت تجویز این دارو از مرکز دارو پزشکی 13 آبان سوال می پرسند؟

پاسخ: دوز پایین داروی آسپیرین در خانمهایی که در ریسک بالای پراکلامپسی هستند تجوی می شود و عموما از هفته 12-28 شروع می شود.  بیماریهای اوتوایمیون جزو ریسک فاکتورهای این مورد محسوب می شود.

توصیه نهایی به بیمار: این دارو با توجه به ابتلای شما به لوپوس برای جلوگیری از سمیت بارداری در شما تجویز شده است.

منابع: up to date

دکتر مینا شیرین بخش

 

بیمار سوم

شرح مشکل بیمار: بیماری با سابقه حساسیت شدید به پنی سیلین، آموکسی سیلین و دیکلوفناک خوراکی (با بروز علایم به صورت آنژیوادم، کاهش سطح هوشیاری، کهیر و خارش) دچار دندان درد شده است، طبق تجویز دندانپزشک از داروی مفنامیک اسید استفاده می کند اما خیلی در کنترل درد موثر نبوده است؛ وطی مصرف این دارو علایم ازدیاد حساسیت با مفنامیک اسید دیده نشده است. آیا میتوان برای تسکین دندان درد از ژلوفن استفاده کرد؟ آیا احتمال حساسیت متقاطع بین NSAID ها وجود دارد؟ آیا بیمار مجاز به دریافت NSIDs میباشد؟

پاسخ: با توجه به علایم آنژیوادم و خارش و کهیر و کاهش فشار خون توصیف شده توسط بیمار، احتمال cross hypersensitivity بین NSAIDs بررسی شد، توصیه به ادامه مصرف مفنامیک اسید با حداکثر دوز ضد دردی و در صورت عدم نتیجه کافی افزودن استامینوفن به رژیم دارویی انجام گرفت، با توجه به کمتر بودن احتمال واکنش سودوآلرژیک و آلژیک با COX2Is توصیه به جایگزین کردن این دسته در صورت ایجاد مشکل با COX1Is ها زیر نظر پزشک و با احتیاط صورت گرفت.

توصیه نهایی به بیمار: مصرف مفنامیک اسید به صورت 250 میلی گرم هر 6 ساعت؛ و در صورت نیاز استامینوفن به صورت 1 گرم هر 6 ساعت تا حداکثر 4 گرم در روز

منابع: up to date

دکتر نازنین نصیری

 

بیمار چهارم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 25 ساله به همراه آزمایش تیتر آنتی بادی هپاتیت ب که نشان دهنده ی عدم ایمنی قبلی می باشد و مواجهه با بیماری نداشته اند واکسن آن را دریافت کرده اند. ایشان همچنین قصد دارند تا واکسن گارداسیل را تزریق کنند. بیمار سابقه ی آلودگی به زگیل تناسلی ندارند. آیا واکسن های هپاتیت ب و گارداسیل را می توان به صورت همزمان تزریق نمود؟

پاسخ: واکسن هایی که به صورت غیر فعال شده می باشند را می توان به صورت همزمان تزریق نمود ولی باید مکان تزریق عوض شود. ایمنی زایی واکسن گارداسیل در تزریق همزمان آن با واکسن هپاتیت ب نوترکیب بر اساس مطالعه ی ذکر شده در بروشور فراورده بدون تغییر می ماند ولی میانگین هندسی تیتر آنتی بادی هپاتیت ب در موارد تزریق هزمان کم تر می باشد با این وجود اهمیت بالینی این مورد خیلی مشخص نمی باشد.

توصیه نهایی به بیمار: با توجه به اینکه هر دو واکسن گارداسیل و هپاتیت ب به صورت غیر فعال هستند می توان با هم تزریق نمود و تداخلی با هم ندارند.

منابع: ACIP guidelines/UptoDate/Gardasil package insert

دکتر امیر حسین قهرمانیان

 

بیمار پنجم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 67 ساله مبتلا به روماتیسم مفصلی هستند که به دلیل درد شدید مفصل مچ دست و انگشتان می‌خواهند شیاف دیکلوفناک 100 روزی یک یا دو بار مصرف کنند. سابقه مشکل کبدی یا کلیوی ندارند. دیابت و فشار خون کنترل شده دارند. (6%HbA1C= ، 9/13BP=). آیا دیکلوفناک با متوتروکسات تداخلی ندارد؟

پاسخ: مصرف همزمان داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی با متوتروکسات ممکن است منجر به افزایش تجمع متابولیت‌های متوتروکسایت ‌شود. در نتیجه مصرف همزمان این داروها به ویژه در دوزهای بالاتر از 15 میلی گرم در هفته متوتروکسات بایستی با احتیاط انجام شود.

توصیه نهایی به بیمار:

استفاده از مسکن‌ها به صورتPRN  و با حداقل دوز

ترجیحا از COX-2 inhibitors های انتخابی با حداقل دوز استفاده شود.

مانیتورینگ CBC و LFT در صورت مصرف طولانی مدت داروهای فوق

آموزش بیمار در خصوص علائم مسمومیت با متوتروکسات (تهوع، درد شکمی، مدفوع نرم و آبکی، زخم دهانی، تب، دردهای مفصلی و عوارض کبدی)

منابع: up to date/ Dugs.com/ Drugs Facts & Comparison

دکتر هستی فوتوگرافی

 

بیمار ششم

شرح مشکل بیمار: خانمی بعد از زایمان خونریزی داشته و برایش متیل ارگونوین تجویز شده است، کودک شیر خوار دفع آبکی دارد مصرف متیل ارگونوین در مادر شیرده چه عوارضی در کودک دارد؟

پاسخ: این دارو ممکن است باعث ایجاد تاکی کاردی، استفراغ، اسهال و آژیته شدن در کودک شود و مصرف طولانی مدت آن توصیه نمی شود. در برخی از منابع گفته می شود بهتر است با شیردهی 12 ساعت فاصله داشته باشد.

توصیه نهایی به بیمار: با توجه به اینکه خونریزی مادر برطرف شده است و یکماه است دارو مصرف شده و کودک هم بیرون روی دارد بهتر است با مشورت پزشک دارو قطع شود.

منابع: up to date/ Lactmed /Briggs

دکتر سونا قاسمی