استفاده از آگونیست‌های موسکارینی در درمان شیزوفرنی

سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) اواخر سپتامبر 2024، برای داروی Cobenfy که توسط شرکت Bristol Myers Squibb فرموله و ساخته شده است، در درمان شیزوفرنی تاییدیه صادر کرد. بر خلاف سایر داروهای متداول در درمان شیزوفرنی که گیرنده‌های دوپامینرژیک را مهار می‌کنند، این دارو روی نوروترنسمیتر استیل کولین اثر می‌گذارد.

داروی Cobenfy در واقع ترکیبی از دو داروی Xanomeline (1) و Trospium Chloride (2) می‌باشد. داروی Xanomeline آگونیست خوراکی گیرنده موسکارینی و داروی Trospium آنتاگونیست خوراکی گیرنده پن-موسکارینی می‌باشد. بنابراین، این دارو به طور همزمان رسپتورهای M₁ و M₄ استیل کولین در مغز را درگیر می‌کند. مصرف خوراکی آگونیست‌های موسکارینیک می‌تواند با عوارض گوارشی شدیدی همراه باشد به همین علت آنتاگونیست موسکارینی در ترکیب دارو قرار گرفته تا از شدت از این عوارض بکاهد. لازم به ذکر است که Trospium از سد خونی-مغزی (BBB) عبور نمی‌کند. Cobenfy اولین دارو از دسته‌ی داروهای موثره روی استیل کولین است که برای درمان شیزوفرنی تاییدیه دریافت کرده است. محققان تایید این دارو را نقطه عطف مهمی در درمان بیماران مبتلا به شیزوفرنی می‌دانند. چراکه امروزه بسیاری از بیماران با داروهای مبتنی بر دوپامین پاسخ بالینی مناسبی نمی‌گیرند. استفاده از این دارو می‌تواند افق درمانی جدیدی را در مقابل روانپزشکان و بیماران مبتلا به بیماری‌های سایکوتیک نمایان کند.

 

 

در مطالعات بالینی انجام شده برای بررسی اثرات این داروی جدید، مقیاس PANSS[1] که شدت علائم و عوارض بیماران مبتلا به شیزوفرنی را نشان می‌دهد، در گروهی که از داروی Cobenfy  استفاده کرده‌ بودند، بهبود چشمگیری داشت. 5 هفته پس از شروع مصرف این دارو، به طو متوسط شاخص PANSS در بیماران مصرف‌کننده 9 واحد کاهش یافت که نشانه‌ای از کنترل مناسب پرخاشگری، توهم، پارانویا و بهبود مدیریت احساسات و روابط اجتماعی فرد است. 

Cobenfy نسبت به داروی معمول آنتی‌سایکوتیک، پروفایل عوارض جانبی قابل‌ تحمل‌تری دارد. افزایش وزن و بروز علائم اکستراپیرامیدال با داروی Cobenfy گزارش نشده است. هشدارها و احتیاطات مصرف داروهای آنتی‌سایکوتیک آتیپیکال در بروشور این دارو قید نشده است.

از جمله عوارض رایج این دارو (شیوع≥5 درصد) می‌توان به تهوع، استفراغ، سوءهاضمه، یبوست، افزایش فشار خون، درد شکمی، اسهال، تاکی‌کاردی، گیجی و رفلاکس معده به مری اشاره کرد. از جمله هشدارهای قید شده در بیانیه FDA امکان یا سابقه بروز احتباس ادراری، کاهش حرکات دستگاه گوارش، گلوکوم با زاویه بسته و آنژیوادم صورت و لب بوده است. استفاده از Xanomeline/Trospium در بیماران مبتلا به نارسائی‌های خفیف کبدی توصیه نمی‌شود و در بیمارانی که نارسائی‌های جدی کبدی دارند، به کلی ممنوع است. این فرآورده می‌تواند مشکلات کبدی را تشدید کند. از آن‌جایی که دفع دارو به طور عمده از طریق کلیه صورت می‌گیرد، استفاده از آن در بیماران مبتلا به نارسائی‌های متوسط تا شدید کلیوی پیشنهاد نمی‌شود.

قرار است دارو در اواخر ماه اکتبر سال جاری به شکل کپسول‌هایی با دوزاژ 50میلی‌گرم/20میلی‌گرم، 100 میلی‌گرم/ 20میلی‌گرم و 125 میلی‌گرم/30 میلی‌گرم وارد بازار داروئی آمریکا و اروپا بشود.

27 سپتامبر 2024

منبع: سایت Medscape.com