توصیه های داروساز در رابطه با
بیماری درماتومیوزیت
درماتومیوزیت یک بیماری نادر است که سبب التهاب عضلات و راش‌های پوستی می‌شود.
درماتومیوزیت یک بیماری نادر است که سبب التهاب عضلات و راش‌های پوستی می‌شود. این بیماری ممکن است در تمام گروه‌های سنی بروز پیدا کند اما در میان افراد 40 تا 60 ساله و کودکان 5 تا 15 ساله شایع‌تر است. شیوع این بیماری در خانم‌ها دو برابر آقایان برآورد شده است. احتمال ابتلا همزمان به برخی بیماری‌های بافت پیوندی از جمله لوپوس و آرتریت روماتوئید در بیماران مبتلا به درماتومیوزیت بالاتر گزارش شده است.
علت بیماری درماتومیوزیت
علت اصلی این بیماری هنوز دقیقا مشخص نشده است اما برخی از علل محتمل به شرح زیر است:
- اختلالات ژنتیکی
- ابتلا به برخی سرطان‌ها به ویژه در افراد سالمند
- ابتلا به یک نوع از بیماری‌های خودایمنی
- برخی عفونت‌های ویروسی
- آلودگی‌های محیطی از جمله آلودگی هوا
لازم به ذکر است که احتمال بروز برخی از سرطان‌ها در بیماران مبتلا به درماتومیوزیت بیشتر از سایرین است و تقریبا 15 درصد این بیماران دچار حداقل یک نوع سرطان خواهند شد. سرطان تخمدان، سرطان پستان، سرطان ریه، لنفوم و سرطان کولون در میان بیماران درماتوموزیت بیشتر است.
علائم بیماری درماتومیوزیت
علائم این بیماری به دنبال التهاب و ورم در عروقی که به پوست و عضلات خون‌رسانی می‌کنند، ایجاد می‌شود که عبارتند از:
- راش‌های قرمز و بنفش در مناطقی از پوست که در مواجهه با نور آفتاب هستند. این راش‌ها ممکن است دردناک یا همراه با خارش باشند.
- ورم و تغییر رنگ پلک چشم
- نقاط قرمز و بنفش روی مچ پا، زانو، آرنج و انشگت پا (پاپول‌های گوترون)
- درد و سفتی عضلات که به طور معمول در دماهای پایین بدتر می‌شود.
- خشکی و فلسی شدن پوست
- نازک شدن موها
- التهاب و ورم نواحی اطراف ناخن‌ها
- رسوب کلسیم در زیر پوست به صورت برجستگی‌های سفت (کلسینوزیس)
- درد و ضعف عضلانی به ویژه در ناحیه گردن، لگن، کمر و شانه‌ها
- اختلالات بلع و تغییرات صدا
- احساس خستگی، تب و کاهش وزن
در برخی موارد ضعف عضلانی ممکن است عضلات ناحیه قلب، عضلات گوارشی و تنفسی را هم درگیر کند و علائم حیاتی بیمار را تحت تاثیر قرار بدهد.
تشخیص بیماری درماتومیوزیت
آزمایش خون: بررسی فاکتورهای التهابی و پروتئین‌هایی که در مواقع آسیب عضلانی در خون دیده می‌شوند، از اولین اقدامات در تشخیص بیماری درماتومیوزیت هستند. از جمله اصلی‌ترین آزمایشاتی که باید انجام بشود می‌توان به آزمایش آنزیم کراتین کیناز و تست ANA اشاره نمود. هر چند در برخی بیماران این تست‌ها کاملا نرمال است. این بیماران اصطلاحا Serologically Silent نامیده می‌شوند.
MRI: این تست می‌تواند التهابات و آسیب‌های عضلانی را نشان بدهد.
الکترومیوگرام (EMG): جهت بررس جریان و فعالیت‌های الکتریکی عضلات از این روش استفاده می‌شود.
بیوپسی از پوست یا استخوان: بافت جدا شده از بدن، پس از آماده‌سازی و رنگ شدن، در زیر میکروسکوپ مورد مطالعه قرار می‌گیرد تا از نظر التهاب و آسیب عضلانی بررسی شود.. این روش دقیق‌ترین روش در تشخیص بیماری در نظر گرفته می‌شود.
درمان درماتومیوزیت
درمان قطعی برای بیماری درماتومیوزیت وجود ندارد. پزشکان از طریق راهکارهای درمانی مختلف شدت علائم بیماری را کاهش داده و وضعیت او را تحت کنترل در می‌آورند. این راهکارهای درمانی در ادامه بررسی خواهند شد:
- به بیماران توصیه می‌شود زیر نظر پزشک متخصص روماتولوژیست یا فیزوتراپیست، با انجام حرکات ورزشی اصلاحی عضلات خود را تقویت کنند. هر چه عضلات بیشتر تقویت شوند، ضعف عضلانی ناشی از این بیمار کمتر بیمار را زمین‌گیر خواهد کرد. در صورتی که عضلات ناحیه گلو درگیر شود، ممکن است نیاز به کار درمانی و گفتاردرمانی هم وجود داشته باشد.
- به طور معمول، بیماران مبتلا به درماتومیوزیت تحت درمان با داروهای کورتیکواستروئیدی قرار می‌گیرند. دوز و نوع داروی کورتیکواستروئید باید توسط روماتولوژیست تعیین شود.
- سایر داروهای ضدالتهاب از جمله متوتروکسایت، هیدروکسی‌کلروکین یا آزاتیوپورین هم ممکن است برای کنترل علائم برخی بیماران کمک‌کننده باشد. این داروها واکنش‌های سیستم ایمنی بدن فرد را ضعیف کرده و علائم التهابی بیماری را کاهش می‌دهند.
- در بعضی موارد، به عنوان مثال برای خارج کردن رسوبات کلسیمی کلسینوزیس ممکن است بیمار تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
- به اکثر بیماران مبتلا توصیه می‌شود تا حد امکان در معرض تابش مسقیم خورشید قرار نگیرند چرا که ممکن است علائم پوستی بیماری را تشدید کند. ترجیحا در ساعات اوج تابش خورشید (11 الی 16) بیماران بایستی در منزل بماند یا در صورت نیاز به خروج از منزل، از کلاه یا ضدآفتاب با SPF 50 به بالا استفاده نمایند.
- بیمارانی که دچار ضعف عضلات گوارشی و عضلات ناحیه گردن شده‌اند، احتمال آسپیره شدن غذا (ورود محتویات مجاری گوارشی به داخل مجاری هوایی) مطرح است. پیشنهاد می‌شود در این بیماران زری سطح بیمار کمی بلند شود و در صورت امکان، مایعات مصرفی کمی غلیظ‌تر آماده شوند.