غربالگری سرطان سینه

هدف از غربالگری سرطان سینه، تشخیص سرطان در مراحل اولیه و پیش از به وجود آمدن توده در داخل سینه فرد می‌باشد. در صورتی‌که سرطان سینه زودتر تشخیص داده شود به راحتی قابل درمان است. احتمال مرگ ناشی از سرطان سینه در چند دهه گذشته کاهش یافته است. این کاهش به دنبال پیشرفت در روندهای درمان بیماری و البته تشخیص زودهنگام و به موقع بیماری می‌باشد.

ماموگرافی

ماموگرافی در واقع نوعی رادیوگرافی پستان با اشعه ایکس است که به عنوان بهترین تست غربالگری برای تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه شناخته می‌شود.

قبل از انجام ماموگرافی، از بیمار خواسته می‌شود که لباس‌های خود را از کمر به بالا درآورده و یک روپوش بیمارستانی بپوشد. هر پستان به صورت جداگانه عکسبرداری می‌شود. بافت سینه بین دو صفحه صاف می‌شود. شاید این حالت برای بیمار ناراحت‌کننده باشد اما فقط چند ثانیه طول می‌کشد.

• در صورتی که بیمار هنوز در سنین قاعدگی دارد و نزدیک زمان شروع خون‌ریزی می‌باشد، توصیه می‌شود که زمان انجام ماموگرافی را به تعویق بیندازد. چرا که در روزهای قبل از یائسگی سینه‌ها حساس و دردناک هستند.
• بیماران در روز انجام ماموگرافی نباید از دئودورانت یا پودر زیر بغل استفاده کنند یا اینکه پیش از انجام پروسه ناحیه زیربغل را با دستمال مرطوب پاک کند.
• در صورت امکان، توصیه می‌شود هر بار ماموگرافی در همان مرکز قبلی انجام شود. به این ترتیب رادیولوژیست می‌تواند روند تغییرات در بافت سینه و توده‌ها را بهتر مشاهده کند. در صورتی که .امکان مراجعه به مرکز قبلی نباشد، توصیه می‌شود تصاویر ماموگرافی قبلی به رادیولوژیست جدید نشان داده شود.

در صورتی که ماموگرافی غیرطبیعی باشد ممکن است نیاز باشد آزمایشات اضافه‌تری انجام شود یعنی لازم است تصاویر بیشتری از سینه (سونوگرافی یا ماموگرافی مجدد) تهیه شود تا رادیولوژیست بتواند دقیق‌تر و واضح‌تر بافت را بررسی نماید. در بعضی موارد، ممکن است نیاز به بیوپسی یا نمونه‌برداری از بافت پستان باشد.

بعض از انواع سرطان سینه در ماموگرافی تشخیص داده نمی‌شود. بنابراین، اگر نتایج ماموگرافی نرمال شد اما بیمار در سینه خود توده‌ای احساس می‌کند، لازم است برای بررسی بیشتر این توده به پزشک مراجعه کرد.

راهنمای غربالگری سرطان سینه

زمان شروع ماموگرافی: تصمیم و شرایط بیمار، در انتخاب سن شروع ماموگرافی بسیار حائز اهمیت است. افرادی که در ریسک بالاتری برای ابتلا به بیماری قرار دارند (بیماران پرخطر)، بایستی در سنین پایین‌تری اولین ماموگرافی خود را انجام بدهند. باید توجه داشت که لزوما زودتر شروع کردن ماموگرافی، به نفع بیمار نیست. ماموگرافی سینه با موارد متعدد مثبت کاذب همراه است. مثبت کاذب به این معنیست که ممکن است در ماموگرافی بیمار توده‌ای دیده شود که سرطانی نیست و در دراز مدت هم برای بیمار مشکل‌ساز نخواهد شد. با انجام ماموگرافی و آگاه شدن بیمار از وجود این توده، کیفیت زندگی بیمار تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این بیمار ممکن است تحت روش‌های درمانی-تشخیصی قرار بگیرد که مورد نیاز او نبوده باشد.

در افراد زیر 50 سال معایب انجام ماموگرافی بیشتر از مزایای آن است. چون شیوع سرطان سینه در افراد جوان کمتر شایع است.

مراجع مختلف در خصوص زمان شروع ماموگرافی و فواصل تکرار آن توصیه‌های متفاوتی دارند. در جدول زیر، توصیه‌های کارگروه پیشگیری از سرطان ایالات متحده آمریکا آورده شده است:

سایر روش‌های غربالگری

علاوه بر ماموگرافی، روش‌های تصویربرداری دیگری نیز در غربالگری سرطان سینه کاربرد دارند. این روش‌های تشخیصی، در غربالگری بیمارانی که ریسک بالایی برای ابتلا به سرطان سینه ندارند، جایگاهی ندارد.

• معاینه پستان توسط پزشک: اکثر متخصصین معاینه سینه توسط پزشک را دیگر به عنوان بخشی از غربالگری توصیه نمی‌کنند. این روش به اندازه انجام ماموگرافی دقیق نمی‌باشد.
• خودآزمایی پستان:  این روش هم چندان مورد قبول متخصصین نیست. هیچ مطالعه‌ای نشان نداده است که خودآزمایی پستان خطر مرگ ناشی از سرطان سینه را کاهش می‌دهد. بررسی منظم سینه‌ها از نظر تغییرات و ناهنجاری‌ها در واقع احتمال نیاز به بیوپسی غیرضروری پستان را افزایش می‌دهد که می‌تواند با افزایش اضطراب، هزینه و درد همراه باشد.
• سایر روش‌های تصویربرداری: اگرچه سایر روش‌های تصویربرداری مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و اولتراسوند می‌توانند سرطان سینه را تشخیص دهند، ماموگرافی تنها روش تصویربرداری مورد تایید برای غربالگری افراد با خطر متوسط است که با کاهش مرگ ناشی از سرطان پستان مرتبط بوده است. به همین دلیل، فقط ماموگرافی به عنوان یک آزمایش غربالگری برای جمعیت عمومی زنانی که در معرض متوسط ​​خطر ابتلا به سرطان سینه هستند توصیه می‌شود. روش MRI و سونوگرافی برای خانم‌هایی که ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند، در نظر گرفته می‌شود:
• سونوگرافی پستان: سونوگرافی برای بیمارانی که بافت سینه متراکم دارند، مناسب‌تر است. این افراد ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند. در ماموگرافی، بافت سینه این بیماران به خوبی تشخیص داده نمی‌شود و نیاز به انجام سونوگرافی وجود دارد.
• MRI پستان: استفاده از این روش در افرادی که سابقه ابتلا به سرطان سینه در خانواده درجه یک آن‌ها وجود داشته یا جهش ژنتیکی مانند BRCA1 یا BRCA2 دارند، رایج است. در سایر بیماران استفاده از این روش جایگاه خاصی ندارد.