کیسهای آموزشی مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان، خرداد 1404
بیمار اول
شرح مشکل بیمار: سوسپانسیون داتیسین بعد از آمادهسازی باید کجا نگهداری شود؟
پاسخ: بر خلاف اکثر سوسپانسیونهای آنتیبیوتیک، این سوسپانسیون در دمای اتاق قابل نگهداری است و نباید در یخچال نگهداری شود.
منابع: سایت IRC
دکتر سپیده سبحانی
بیمار دوم
شرح حال مشکل بیمار: بیمار خانم 44 سالهای هستند که به دلیل مشکلات روماتیسمی روزانه 20 میلیگرم پردنیزولون مصرف میکنند. نوزاد یکی از نزدیکان ایشان به تازگی واکسن خوراکی فلج اطفال دریافت کردهاند. آیا نزدیک شدن به نوزاد برای این بیمار خطرناک است یا خیر؟
پاسخ: واکسن خوراکی فلج اطفال حاوی ویروس زنده ضعیف شده میباشد. بنابراین، میتواند برای بیمارانی که نقص سیستم ایمنی دارند، مشکلساز باشد. اگر دوز کورتیکواستروئید دریافتی بیماران معادل 20 میلیگرم پردنیزولون در روز یا بیشتر از این باشد و بیمار برای مدت بالای 4 ماه از این دوز دارو استفاده کردهباشد، فرد بیمار دارای نقص ایمنی تلقی میشود. مطابق آنچه در برنامه کشوری واکسیناسیون کودکان عنوان شده، تجویز واکسن خوراکی فلج اطفال در صورت حضور فردی با نقص اولیه یا اکتسابی سیستم ایمنی در منزل، ممنوع است و باید از فرم تزریقی واکسن (ویروس غیرفعال شده) استفاده کرد. در این شرایط واکسیناسیون نوزاد با واکسن فلج اطفال تزریقی از 2 ماهگی شروع شده و نوبتهای بعدی نیز با واکسن تزریقی ادامه پیدا می کند. درصورت تجویز نابجای واکسن خوراکی فلج اطفال، رعایت بهداشت دستها و اجتناب از تماس نزدیک (تعویض پوشک) برای مدت 4 الی 6 هفته توصیه میشود.
توصیه نهایی: این خانم با نوزاد واکسینه شده زندگی نمیکنند و توصیهی بالا ممکن است برای ایشان کاربردی نباشد اما برای حفظ احتیاط، در صورتی که نوزاد را در فاصله کمتر از 6 هفته بعد از واکسیناسیون ملاقات میکنند، بهتر است با پوشک بچه تماس نداشته باشند و بهداشت دستها را رعایت نمایند.
منبع: برنامه واکسیناسیون کشوری
دکتر هستی فتوگرافی
بیمار سوم
شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 33 سالهای هستند که از هفته گذشته IUD هورمونی گذاشتهاند. بعد از جایگذاری IUD برای ایشان داروهای داکسی سایکلین 100 و مترونیدازول 500 هر دو هر 12 ساعت تجویز شده است.
پزشک گفته است. قاعدگی بیمار از دیشب شروع شده و ایشان از درد و خونریزی (روزانه 2 بار پد بهداشتی خود را عوض میکنند.) شکایت دارند. آیا این علائم طبیعی است؟
پاسخ و توصیه نهایی به بیمار: خونریزی بعد از کار گذاشتن IUD ممکن است 4 تا 7 روز طول بکشد و حجم آن معمولا به اندازه یک پریود طبیعی است. اگر نیاز شد بیش از یک پد در ساعت عوض شود یا خونریزی بیش از 7 روز طول کشید، لازم است با پزشک مشورت شود. توصیه شد برای کرامپهای مرتبط با IUD، حداکثر به مدت 5 روز ایبوپروفن 400 هر 6 ساعت یک عدد استفاده شود.
منابع: UpToDate
دکتر سروش سراب هرسینی
بیمار چهارم
شرح مشکل بیمار:بیمار خانم 47 سالهای هستند که به علت وز وز گوش و سرگیجه به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کردهاند. اخیرا کمی هم دچار سنگینی گوش شدهاند. پزشک پیشنهاد کرده که داروی جنتامایسین در داخل گوش تزریق بشود. بیمار نگران این تزریق هستند و میخواهند در خصوص عوارض این تزریق اطلاعات کسب کنند.
پاسخ: به نظر میرسد مشکل بیمار، بیماری منیر (Ménière) باشد چرا که بیمار تریاد سرگیجه، وز وز گوش و کاهش شنوایی دارد. در بیماری منیر، بخش تعادلی گوش سیگنالهای متفاوتی نسبت به مخچه که بخش تعادل مغز است، به قشر مخ ارسال میکند. در نتیجه در روند درمان، یکی از راهکارها مهار سیگنالهای حلزون گوش یا خاموش کردن این سیستم تعادلی میباشد. در مقالات متعددی به استفاده از آمینوگلیکوزیدها به ویژه جنتامایسین و استرپتومایسین اشاره کردهاند. آمینوگلیکوزیدها داروهای اوتوتوکسیک هستند و روی بخش شنوائی (وستیبولار) و بخش تعادلی (حلزون گوش) اثر منفی دارند. داروی جنتامایسین بیشتر روی بخش حلزونی گوش تاثیر میگذارد و اثرات وستیبولوتوکسیک چندانی ندارد. در نتیجه بدون تحت تاثیر قرار دادن شنوایی فرد، سیستم تعادلی گوش را سرکوب میکند. در مقالات مختلف دوز (12 الی 40 میلیگرم) و فواصل تزریق (هفتگی تا هر 6 هفته یک بار) متفاوتی برای این دارو در نظر گرفته شده است که بسته به نظر پزشک و وضعیت بیمار یکی از این رژیمها استفاده میشود. هر چند این روش مورد تایید FDA نیست اما مقالات درمانی متعددی اثربخشی این روش را تایید کردهاند. هیچ روش درمانی بدون عارضه نیست و تزریق نادرست ممکن است منجر به از دست رفتن شنوائی بیمار بشود. در نتیجه در صورتی که تصمیم به انجام این تزریق گرفتهاید، نزد یک پزشک ماهر با سابقه تزریق داخل گوشی را انجام بدهید.
منبع: مقاله Intratympanic gentamicin for Ménière’s disease
دکتر هستی فتوگرافی
بیمار پنجم
شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 61 ساله با سابقه فشار خون به دلیل درد دست چپ و بیحسی دور لب و قسمتی از صورت به اورژانس مراجعه کردهاند. نوار قلب برایشان گرفته شد. در آزمایشات پتاسیم خون ایشان 3.2 است. در شرح حال مشخص میشود مدتی است که استرس کاری بالایی دارد و سر خود داروی کلردیازپوکساید 5 شروع کرده و داروی هیدروکلروتیازید خود را به جای روزی نصف که برایش تجویز شده بوده به روزی دو تا افزایش داده تا فشارش کنترل شود. ایا به خاطر دارو این اتفاق افتاده و چه اقدامی لازم است؟
پاسخ: عارضه هایپوکالمی برای بیمار اتفاق افتاده که در نتیجه دو برابر کردن دوز هیدروکلروتیازید است. درواقع استرس باعث بینظمی و بالا رفتن فشارخون او شده. این مورد باید با مراجعه به مشاوره روان یا در صورت لزوم مراجعه به روانپزشک حل میشد. برای درمان هایپوکالمی دیورتیکی، دارو به داروی دیگری از همین خانواده عوض میشود یا به Potassium-Sparing Diuretic تغییر میکند. میتوان از مکمل پتاسیم استفاده کرد و همچنین تغذیه با فرآوردههایی که پتاسیم بالایی دارند مثل مرکبات و موز کمک کننده است. در این کیس حتما علل دیگری هم برای ایجاد هایپوکالمی وجود داشته که مشخص نیست.
سایر علل شایع هایپوکالمی:
- تزریق دوز بیشتر انسولین از مقدار تجویز شده
- بالا بردن فعالیت بتا ادرنرژیک با موارد زیر:
- مسمومیت با تئوفیلین
- آگونیست های بتا ادرنرژیک برای آسم یا نارسایی قلبی یا برای تاخیر زایمان (albuterol, terbutaline, or dobutamine)
- سودوافدرین یا افدرین در فراورده ها
منابع: Uptodate
دکتر فاطمه موسوی فراز
ارسال نظر