کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات داروئی 13 آبان، دی ماه 1401

بیمار اول

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 34 ساله‌ای است که در سه ماهه اول بارداری خود می‌باشد. برای تهوع بارداری دکتر داروی اندانسترون تجویز کردند. قبل از بارداری، با مصرف متوکلوپرامید دچار دیستونی می‌شدند. آیا اندانسترون این عارضه را ندارد؟ از این دارو می‌توانند استفاده کنند؟

پاسخ: خیر چنین عارضه‌ای ندارد. اما بهتر است از داروهای خط اول درمان تهوع بارداری استفاده شود و درمان‌های غیر دارویی هم رعایت شود (تعداد وعده های بیشتر حجم غذایی هر وعده کمتر شود، موقع بیدار شدند از بیسکوییت یا نان تست استفاده شود، شکلات یا بیسکوئیت‌های زنجبیلی مصرف شود.)

توصیه نهایی به بیمار: مشورت با پزشک برای استفاده از داروهای خط اول درمان مثل ویتامین ب 6، دیفن‌هیدرامین، دیمن هیدرینات و غیره

این دارو به طور معمول توسط پزشکان برای درمان تهوع بارداری تجویز می‌شود. در حالی که منابعی چون Schaefer و Briggs توصیه شده که در سه ماهه اول بارداری از این داروها استفاده نشود.

منابع: Uptodate –Briggs-Schaefer

 دکتر پریسا رضائی

بیمار دوم

شرح مشکل بیمار: بیمار آقای 76 ساله هستند که سابقه کنسر پروستات دارند و رادیوتراپی کردند. ایشان تحت نظر پزشک قلب نیز هستند، سابقه نارسایی کلیه و دفع پروتئین دارند (از میزان کراتینین اطلاع نداشتند- فرمودند طبق گفته پزشک در رنج نرمال است). آیا تداخل بین داروهای بیمار هست؟

Apixaban 2.5:  روزی 2 مرتبه	Amlodipin 5: نصف قرص روزانه	Valsaratn 80: صبح و شب یکی
Cyclosporin50 : روزانه دو مرتبه	Fusosemide 40 : نصف قرص دو بار در روز	Omega3: روزانه یک عدد
Tamsulocin: روزانه یک عدد	Sustac 2.6 روزانه دو مرتبه:	Rosuvastatatin : 20 روزانه یک عدد
Prednisolon 5: یکی و نصفی روزانه	Calcium-D3: روزانه یک عدد

پاسخ:

بین سیکلوسپورین و رزوواستاتین تداخل رده D مطرح است. سیکلوسپورین ممکن است غلظت سرمی رزواستاتین را افزایش دهد. توصیه می‌شود با مشورت پزشک متخصص، در صورت مصرف همزمان دوز سیکلوسپورین به 5 میلی‌گرم در روز کاهش یابد و بیمار از جهت افزایش خطر سمیت با استاتین (مانند: میالژی، میوپاتی و رابدومیلوز) تحت نظر باشد. منابع کانادایی مصرف همزمان رزوواستاتین و سیکلوسپورین را منع می‌کنند.

بین داروی آپیکسابان که فرد به دلیل داشتن ریسک آمبولی بعلت مشکلات زمینه‌ای مصرف دارند و اسیدهای چرب امگا 3 تداخل رده C  به نفع خونریزی هست که توصیه شد مراقب کار با وسایل تیز و برنده باشند و در صورت مشاهده خون در مدفوع یا ادرار و یا مدفوع قیری رنگ حتما به بیمارستان مراجعه نمایند.

بین کلسیم کربنات و پردنیزولون تداخل رده D مطرح است. کلسیم کربنات ممکن است فراهمی زیستی کورتیکواستروئیدها را کاهش دهد. در صورت مصرف همزمان رعایت حداقل دو ساعت و یا بیشتر فاصله مصرف توصیه می‌گردد. می توانند از ملح سیترات استفاده نمایند.

توصیه نهایی به بیمار: به دلیل داشتن سابقه سنگ کلیه و ترس بیمار از ایجاد سنگ توسط کلسیم و عدم مشخص بودن جنس سنگ توصیه شد حتی الامکان کلسیم مورد نیاز بیمار از منابع طبیعی مثل لبنیات کم چرب تامین گردد و در صورت نیاز به مصرف کلسیم بصورت مکمل ترجیحاً از ملح سیترات کلسیم استفاده نمایند.

منابع:Uptodate، Lexicomp، Supervisor Help

دکتر رومینا محمدی

 بیمار سوم

شرح مشکل بیمار:برای آقای 40 ساله‌ای با تشخیص لیکن پلان، سیکلوسپورین تجویزشده است. ازقبل هم جهت ریزش مو اسپیرونولاکتون تجویز شده بوده. دراینترنت خوانده اند که با هم تداخل دارند. آیا صحیح است؟

پاسخ: با اینکه تداخل بین این دو دارو در لکسی رده ایکس ذکر شده اما در منابع دیگر، بروز هایپرکالمی در مصرف هم زمان اسپیرونولاکتون خیلی گزارش نشده و بروز آن ناشایع است. درصورتی که مصرف هر دو ضروری باشد، منع مطلق ندارد.

توصیه نهایی به بیمار: اول با پزشک مطرح شود، اگر نیاز به استفاده هر دو دارو بود، باید ابتدا سطح خونی پتاسیم چک شود و در فواصل منظم هم مانیتورسطح پتاسیم انجام شود تا در صورت بروز هاپیرکالمی، داروها تغییرکنند.

منبع: UptoDate

دکتر فاطمه جام بزرگ

بیمار چهارم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 37 ساله‌ای است که سابقه دفع سنگ‌های کلیوی داشته است. به تازگی به دلیل درد کلیه، داروی اروسیترا به دستور متخصص کلیه جهت پیشگیری از سنگ کلیه مصرف می‌نماید. 20 روز است ایشان بعد صبحانه دارو را استفاده نموده و آخرشب دارو دفع می‌شود. آیا این مساله طبیعی است؟

پاسخ: بله مربوط به خواص این دارو می‌باشد و بایستی علایم بالینی ایشان مثلا از نظر درد کلیوی بررسی شود.

توصیه نهایی به بیمار:در صورت نامشخص بودن اثرات بالینی در بیمار،  بایستی ازمایش ادرار مبنی بر و وجود این دارو مورد پایش قرار گیرد.

منابع:  بروشور

دکتر هدی شفیعی

بیمار پنجم

شرح مشکل بیمار: بیمار پسر بچه 10 ساله و 30 کیلویی است که تاخیر رشد/تکامل دارد و به تشنج مبتلاست. بیمار از 3 روز پیش دچار سینوزیت (ترشحات رنگی از بینی) شده است. از دو روز پیش تحت نظر متخصص اطفال داروهایی برای درمان سینوزیت شروع شده. از وقتی داروهای جدید مصرف شده، بچه عدم تعادل و سردی دست و پا دارد. علاوه‌براین، بچه بی‌قرار است. آیا عارضه داروهای جدید است؟

داروهای معمول: تگرتول 200 روزی 3 – کلوبازم 10روزی 2 –شربت رهاکین هر 12 ساعت 6 سی‌سی – استازولامید روزی 1

داروهای جدید: کلاریترومایسین250 هر 12 ساعت 5 سی‌سی – کوتریموکسازول هر 12 ساعت 2 سی‌سی– اسپری فنیل افرین هر 8 ساعت 1 پاف

پاسخ: بین کلاریترومایسین و کاربامازپین تداخل جدی وجود دارد. (رده X) داروی کلاریترومایسین می‌تواند اثرات کاربامازپین را تشدید کند و سبب بروز عوارض ناشی از کاربامازپین شود در حالیکه کاربامازپین اثرات کلاریترومایسین را کاهش می‌دهد.

توصیه نهایی به بیمار: دارو کلاریترومایسین باید قطع شود. در خصوص داروی جایگزین با متخصص گوش و حلق و بینی اطفال مشورت فرمائید.

منبع: UptoDate

دکتر هستی فتوگرافی