حساسیت به نور ناشی از دارو
حساسیت به نور ناشی از دارو یک عارضه دارویی است که منجر به بروز بثورات پوستی در بیمارانی میشود که داروهای موضعی یا سیستمیک حساسکننده به نور مصرف میکنند و در معرض تابش نور خورشید قرار میگیرند.
در حساسیت به نور ناشی از دارو1، دارو یا متابولیتهای آن که در پوست وجود دارند، اشعه UV را جذب کرده و یک واکنش حساسیت شیمیایی به نور را آغاز میکنند که میتواند فوتوتوکسیک (شایعتر) یا فوتوآلرژیک باشد. این عارضه مسئول تا 8% از عوارض پوستی گزارششده به داروها است.
واکنش فوتوتوکسیک یک واکنش پوستی غیرایمونولوژیک است که به طور حاد در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف داروهای حساسکننده به نور، بروز مییابد. این عارضه در هر بیماری که داروهای حساسکننده به نور مصرف میکند، ممکن است رخ دهد. با این حال، یک رابطه وابسته به دوز وجود دارد که اغلب به دوز بالای دارو یا قرار گرفتن در معرض نور که از یک آستانه بحرانی فراتر میرود، نیاز دارد. آسیب پوستی فوتوتوکسیک زمانی آغاز میشود که دارو یا متابولیت آن در پوست، اشعه ماورابنفش یا نور مرئی را جذب کند. یک مولکول داروی برانگیخته، الکترونها را از مولکولهای اطراف حذف میکند و منجر به یک واکنش زنجیرهای از تشکیل رادیکالهای آزاد مداوم میشود.استرس اکسیداتیو ناشی از تشکیل رادیکالهای آزادو آسیب سلولی مستقیم ناشی از آنها، به صورت یک واکنش اغراقآمیز شبیه آفتابسوختگی ظاهر میشود. فوتوتوکسیسیته بیشتر در افراد با انواع پوست روشنتر مشاهده میشود.
واکنش فوتوآلرژیک یک واکنش ازدیاد حساسیت نوع IV واسطه به سیستم ایمنی و تأخیری است و شامل اتصال یک دارو (یا متابولیت آن) به بیومولکولهای پوست پس از قرار گرفتن در معرض اشعه ماورابنفش است که یک فوتوآلرژن را تشکیل میدهد. دوره حساسسازی اولیه معمولاً 7 تا 10 روز طول میکشد. پس از قرار گرفتن مجدد در معرض نور، یک بثورات اگزمایی یا شبیه لیکن پلان که ممکن است فراتر از مناطق در معرض آفتاب گسترش یابد، 24 تا 72 ساعت بعد رخ میدهد. واکنشهای فوتوآلرژیک به طور یکسان در انواع مختلف پوست رخ میدهند.
حساسیت به نور ناشی از دارو اغلب با قطع داروی مورد نظر برطرف میشود، اگرچه هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب ممکن است در واکنشهای فوتوتوکسیک باقی بماند. در مواردی که قطع دارو امکانپذیر نیست، کنترل علائم با محافظت شدید در برابر آفتاب میتواند به طور موثری علائم را کاهش دهد. به ندرت در درماتیت تماسی فوتوآلرژیک، قرار گرفتن طولانی در معرض داروهای حساسکننده به نور میتواند منجر به حساسیت به نور شود که ماهها یا سالها پس از قطع دارو ادامه مییابد.
داروهایی که عارضه فوتوسنسیویتی در آنها شایع است در جدول زیر آورده شده است:

- ^ drug-induced photosensitivity
ارسال به دوستان