مقدار کلسیم در منابع غذایی (روز جهانی پیشگیری از پوکی استخوان)
کلسیم، فراوانترین ماده معدنی بدن، بخش زیادی از ساختار استخوانها و دندانها را تشکیل میدهد و با حفظ سفتی، استحکام و انعطافپذیری بافتها، حرکت طبیعی بدن را امکانپذیر میسازد. تقریباً تمام کلسیم بدن (98%) در استخوانها ذخیره میشود، و بدن از استخوانها به عنوان مخزن و منبع کلسیم برای حفظ هموستاز کلسیم استفاده میکند. در بدو تولد، بدن حدود 26 تا 30 گرم کلسیم دارد. این مقدار پس از تولد به سرعت افزایش مییابد و در بزرگسالی به حدود 1200 گرم در زنان و 1400 گرم در مردان میرسد . این سطوح در مردان ثابت میماند، اما در زنان و در شروع یائسگی به دلیل کاهش تولید استروژن، شروع به کاهش میکند.
مقدار توصیه شده
مقدار توصیه شده روزانه برای بزرگسالان از 1000 تا 1200 میلیگرم و برای نوزادان، کودکان و نوجوانان بسته به سن از 200 تا 1300 میلیگرم متغیر است.
جذب کلسیم
- رابطه معکوسی بین مصرف کلسیم و جذب آن وجود دارد. جذب کلسیم از راه غذا در مصرف 200 میلیگرم روز حدود 45% است، اما زمانی که مصرف بیش از 2000 میلیگرم/روز باشد، تنها 15% جذب خواهد شد. جذب از مکملها با دوزهای 500 میلیگرم یا کمتر بالاترین میزان را دارد. به عنوان مثال، بدن حدود 36% از دوز 300 میلیگرمی کلسیم و 28% از دوز 1000 میلیگرمی را جذب میکند.
- سن نیز میتواند روی جذب کلسیم غذایی تأثیر بگذارد. جذب خالص کلسیم غذایی در نوزادان و کودکان خردسال که به مقادیر قابل توجهی برای ساخت استخوان نیاز دارند تا 60% بالا است، اما در بزرگسالی به حدود 25% کاهش مییابد و با افزایش سن همچنان کاهش مییابد.
- جذب کلسیم بر اساس نوع غذا نیز متفاوت است. جذب کلسیم از محصولات لبنی و غذاهای غنی شده حدود 30% است . برخی ترکیبات در گیاهان (مانند اسید اگزالیک، اسید فیتیک) میتوانند با تشکیل نمکهای غیرقابل هضم با کلسیم، جذب کلسیم را کاهش دهند در نتیجه، جذب کلسیم برای اسفناج تنها 5% است، در حالی که برای شیر بسیار بیشتر و در حدود 27% است. فراهمی زیستی کلسیم از سایر گیاهان که حاوی این ترکیبات نیستند از جمله کلم بروکلی و کلم پیچ مشابه شیر است.
- جذب خالص کلسیم رژیم غذایی تا حد کمی با مصرف کافئین و فسفر و تا حد بیشتری با سطح پایین ویتامین D کاهش می یابد
- بسیاری از مکملها حاوی کلسیم به شکل کربنات کلسیم یا سیترات کلسیم هستند. در افراد با سطوح پایین اسید معده، میزان حلالیت کربنات کلسیم کمتر است، که می تواند جذب کلسیم از مکمل های کربنات کلسیم را کاهش دهد مگر اینکه با غذا مصرف شوند. سیترات کلسیم برای جذب کمتر به اسید معده وابسته است ، بنابراین میتوان آن را بدون غذا مصرف کرد. با این حال، به طور کلی، جذب مکملهای کلسیم زمانی که با غذا مصرف میشوند بیشتر است.
- مقدار المنتال کلسیم نیز مورد مهم دیگر در آن دارو است؛ کربنات کلسیم 40% و سیترات کلسیم 21% کلسیم المنتال دارد است که در محاسبه مقدار مصرف باید به آن دقت کرد.
تداخل کلسیم با داروها
- دولوتگراویر یک مهارکننده اینتگراز HIV است که استفاده همزمان با مکملهای کلسیم میتواند سطح خونی دولوتگراویر را به طور قابل توجهی کاهش دهد،بنابراین دولوتگراویر را 2 ساعت قبل یا 6 ساعت بعد از مصرف مکملهای کلسیم مصرف شود.
- مکملهای کربنات کلسیم میتوانند در جذب لووتیروکسین اختلال ایجاد کنند بنابراین از مصرف لووتیروکسین در عرض 4 ساعت پس از مصرف مکمل خودداری شود.
- استفاده طولانیمدت از لیتیم میتواند منجر به هایپرکلسمی شود و استفاده همزمان از لیتیم و مکملهای کلسیم میتواند این خطر را افزایش دهد.
- استفاده همزمان از مکملهای کلسیم و آنتیبیوتیکهای کینولون مانند سیپروفلوکساسین با کاهش جذب کینولونها همراه است لذا آنتیبیوتیک 2 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از مکملهای کلسیم مصرف شود.
منابع کلسیم
شیر، ماست و پنیر حاوی مقادیر زیادی کلسیم هستند. برخی از غذاهای غیرلبنی از جمله برخی سبزیجات (مانند کلم پیچ، کلم بروکلی، کلم چینی) و ساردین و سالمون کنسرو شده با استخوان، بسیاری از آبمیوهها، آجیل و توفو نیز حاوی کلسیم هستند. جذب کلسیم بسته به نوع غذا متفاوت است؛ جذب از محصولات لبنی و غذاهای غنی شده حدود 30% است، در حالی که جذب از برخی گیاهان ممکن است به دلیل وجود ترکیباتی که با کلسیم نمکهای غیرقابل هضم تشکیل میدهند، بسیار کمتر باشد.


ارسال نظر