کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات داروئی 13 آبان، تیر ماه 1401

بیمار اول 

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 72 ساله ای هستند که هپاتیت ب خاموش دارند(با شمارش HBV DNA 1100) دچار Flare up بیماری روماتوئید آرتریت شده اند و الان باید Cinno RA تزریق کنند. متخصص گوارش توصیه کرده 2 تا 4 هفته قبل از تزریق حتما لامیوودین را شروع کنند اما روماتولوژ تاکید دارد که نیاز به شروع لامیوودین نیست. توصیه کدام پزشک را باید انجام دهند؟

پاسخ: در بیمارنی که مهارکننده TNF استفاده می کنند احتمال فعال شدن بیماری در ریسک متوسط وجود دارد و بهتر است از دارو برای پیشگیری استفاده کنند. در این بیمار که شمارش HBV DNA 1000 است می توانند دارو را همزمان با تزریق استفاده کنند. بهتر است به جای لامیوودین

 توصیه نهایی به بیمار:لامیوودین را استفاده کنند و همزمان می توانند سینورا را هم تزریق کنند و با پزشک عفونی در مورد داروهای بهتر جهت پیشگیری از هپاتیت ب مشورت کنند. بهتر است به جای لامیوودین که مقاومت دارویی با آن گزار شده است از تنوفوویر استفاده کرد.

منابع: Uptodate

دکتر آرینه هارطونیان پور

بیمار دوم

 

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 70 ساله‌ با بیماری زمینه­‌‍ای قلبی سابقه MI و آنژیو (15 سال قبل) هستند که اخیرا جراحی مثانه داشته‌­اند. از 55 سالگی دچار افزایش کلسترول خون بوده‌­اند- جم‌فیبروزیل 450 را روزی سه عدد مصرف می­کردند با این دارو میزان کلسترول به 1300 می­‌رسیده است- اخیرا دکتر به علت موجود نبودن جم فیبروزیل 450، فنوفیبرات 200 روزی یک عدد و آتورواستاتین 20 تجویز کرده‌­اند اما میزان کلسترول خون کنترل نشده و 1800 می­باشد!!! آیا می­توانند به جای فنوفیبرات از جم فیبروزیل 300 استفاده کنند؟

داروهای مصرفی بیمار: نیتروکانتین- آملوپرس- آسپرین-آپیکسابان

پاسخ:

در صورت استفاده از جم فیبروزیل دیگر نمی­توان از اتورواستاتین استفاده کرد و به علت بیماری زمینه‌­ای قلبی استفاده از اتورواستاتین در این بیمار ارجح است پس بهتر است از ترکیب آتورواستاتین و فنوفیبرات استفاده شود

اما در صورت مشورت با پزشک می­توان از جم فیبروزیل 300 دو عدد صبح و دو عدد شب قبل از غذا استفاده شود

توصیه نهایی

رعایت رژیم غذایی کم کربوهیدرات و کم چربی

منابع: Uptodate

دکتر پریسا رضایی

بیمار سوم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 69 ساله مبتلا به آتریت روماتوئید هستند. می پرسند ایا مصرف داروی هیدروکسی کلروکین صبح یا شب تفاوت دارد؟ ایا دو قرص همزمان می توانند مصرف شوند یا باید هر 12 ساعت مصرف شوند؟ اگر درد کنترل نیست می توانند از شیاف دیکلوفناک استفاده نمایند؟ ایا قرص کلسیم سیترات را بعد یا با فاصله از غذا مصرف نمایند؟

داروهای بیمار:

• قرص هیدروکسی کلروکین 200: روزانه 2 عدد
• قرص آلندرونیت 70:هفتگی
• کلسیم سیترات: روزانه
• قرص پردنیزولون 5: روزانه
• قرص آسپرین 80: روزانه
• قرص متوترکسات 2.5: جمعه ها 4 عدد
• قرص آتورواستاتین 20:روزانه
• قرص فولیک اسید 1: روزانه
• پرل ویتامین د3 50000: ماهانه

توصیه نهایی به بیمار:

قرص کلسیم سیترات در مصرف همراه با غذا جذب بالاتری دارد. بهتر است دو قرص هیدروکسی کلروکین همزمان مصرف شود چون هدف پزشک از تجویز 2 قرص دوز لودینگ ایجاد غلظت مناسب برای کنترل بهتر بیماری است. این تعداد در آینده کم می شود. زمان مصرف بین شب و روز تفاوت نمی کند. بیمار در حالت پایه معاینه چشم بخاطر شروع منصرف هیدروکسی کلروکین نشده اند توصیه شد حتما با چشم پزشک در این مورد مشورت نمایند.

 در صورت عدم کنترل درد حتما با پزشک مشورت گردد تا در صورت صلاحدید در مورد افزایش دوز متوترکسات تصمیم گیری نمایند. مصرف شیاف دیکلوفناک با توجه به سن و مصرف آسپرین و پرنیزولون در این بیمار توصیه نمی شود. در صورت اصرار به مصرف NSAID ناپروکسن و ایبوپروفن با دوز کم با عوارض کمتری همراه خواهند بود. اگرچه تنظیم داروهای اصلی بیمار است که به کنترل درد کمک خواهد نمود. بدلیل سن بالای 65 سال و وجود آسپرین در لیست داروهای بیمار، توصیه به مصرف قرص پنتوپرازول 40با اطلاع پزشک گردید.

منابع :uptodate و راهنمایی سوپروایزر

دکتر : رومینا محمدی

بیمار چهارم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 36 سال هستند که با مرکز تماس گرفته و درخواست معرفی یک قرص ضد بارداری مناسب دارند که باعث لک نشود.

ایشان در گذشته با مصرف داروی دزوسپتیو دچار لک پوستی شده اند. حدود یک ماه هم روکین مصرف کردند ولی مشکلی نداشتند. در سال های گذشته هم ال دی مصرف کرده اند و دچار تغییرات خلق شده اند.

در حال حاضر دارویی مصرف نمی کنند. مصرف سیگار ندارند. بیماری زمینه ای ندارند.  BMI در محدوده نرمال است.

پاسخ:

طبق آپتودیت تغییرات هورمونی می تواند باعث لک شود که هم استروژن و هم پروژسترون می تواند عامل آن باشد. طبق برخی مقالات احتمال لک با استروژن بیشتر است. تقریبا بیشتر فراورده ها از نظر استروژن و میزان آن شبیه به هم هستند و اگر بیمار با بیشتر فراورده ها دچار لک می شود باید به سراغ mini pill ها برود. از انجایی که طبق شرح حال، ایشان با روکین و ال دی سابقه لک نداشتند و با دزوسپتیو داشتند برای احتیاط بیشتر پروژسترون موجود در دزوسپتیو جزو انتخاب ها نخواهد بود. بنابراین برند هایی چون دزوسپتیو و مارولون حذف می شوند. برند هایی همچون یاز، یاسمین، دروسبلا و ... که پروژسترون مشابه روکین دارند یا ال دی قابل استفاده هستند.

از آنجایی هم که بیمار مشکلاتی چون موی زاید یا آکنه نداشتند اصرار زیادی به مصرف نسل جدید نیست اما چون با ال دی سابقه تغییرات خلق و خو داشتند می توان روکین و مشابهات آن را برای ایشان انتخابی دانست.

هرچند با توجه به سن ایشان مصرف فراورده هایی با ریسک کمتر در این سن بیشتر توصیه می شود

توصیه نهایی

با توجه به شرح حال قرص هایی چون روکین و مشابهات آن که حاوی پروژسترون دروسپرینون هستند می توانند انتخاب مناسبی برای شما باشند مانند یاز /یاسمین/دروسبلا و ....

مصرف مایعات و تحرک کافی بسیار توصیه می شود و توجه شود که سیگار ریسک عوارض دارو را بالا می برد.

منابع:Uptodate 

دکتر: سپیده سبحانی

بیمار پنجم

شرح مشکل بیمار:  بیمار آقایی 67 ساله با سابقه دیابت و مشکل قلبی در حال مصرف متفورمین و رانولازین است. سوال دارد آیا این دو دارو با هم تداخل دارند؟

داروهای مصرفی:

Furosemide 40mg Daily

 Osvix 75mg Daily

Pantoprazole 40mg Daily

Ranolasine 1000mg BD  

Nitroglycerin 2.6mg BD

Eplerenone 12.5mg Daily

Atorvastaine 20mg Daily

Metformin 500mg TDS

پاسخ:   در افرادی که رانولازین 1000 میلیگرم دو بار در روز مصرف می­کنند حداکثر مقدار مصرف متفورمین در روز نباید بیشتر از 1700 میلیگرم باشد.

توصیه نهایی به بیمار:  در صورت نیاز به افزایش دوز متفورمین به محدودیت دوزینگ 1700 میلیگرم در روز دقت شود و بیمار از نظر عوارض متفورمین مانند اسیدوز لاکتیک مانیتور شود.

منابع: Uptodate

دکتر سونا قاسمی

بیمار ششم

شرح مشکل بیمار:

بیمار خانم 29 ساله بوده و هفته 8 بارداری میباشد. جهت سقط جنین برای ایشان میزوپروستول تجویز گردیده است. دیروز 6 غروب آخرین دز آن مصرف شده است با اینکه بیش از 18 ساعت گذشته هنوز علامت لکه بینی و یا خونریزی را ندارند چه باید انجام دهند؟

Misoprostol 200 μg  هر 2 ساعت 3 عدد

 پاسخ:

تا 48 ساعت بعد از مصرف دارو باید خونریزی اتفاق بیفتد و بیش از خونریزی منس نیز باشد و اگر غیر از این باشد ممکن است به دلیل کافی نبودن دز دارو و یا عدم سقط مطرح باشد.

توصیه نهایی به بیمار:

در مدت زمان 48 ساعت اگر خونریزی اتفاق نیفتاد باید به پزشک زنان مراجعه نمایند تا مشکل ایشان بررسی شود.

منابع:Uptodate

دکتر:  هدی شفیعی

بیمار هفتم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 37 ساله‌ای هستند که به دنبال تشخیص بارداری خارج از رحمی داروی متوتروکسایت تزریقی دریافت کردند. خاتمه بارداری در هفته هفتم انجام شده است. بیمار درد شدید شکمی دارند و می‌پرسند آیا می‌توانند از شیاف دیکلوفناک استفاده کنند؟ علاوه‌براین، نگران هستند که آیا در بارداری‌های بعدی، جنین دچار نقص خواهد شد یا خیر؟

سفکسیم 400 هر 24 ساعت یک عدد

فروس سولفات هر شب یک عدد

سیتالوپرام 40 هر روز یک عدد

پاسخ: بعد از تزریق متوتروکسایت، بروز درد شکمی، لکه‌بینی، تهوع و بیرون‌روی مورد انتظار است. برای کنترل درد، بیمار باید فقط از استامینوفن استفاده کند. داروهای NSAID به دلیل کاهش دفع کلیوی متوتروکسایت عوارض این دارو را بیشتر می‌کنند.

توصیه نهایی به بیمار:

• تا زمانی که سطح hcg پایین نیامده اقدام به برقراری رابطه جنسی نکنید.
• از قرار گرفتن در مقابل نور خورشید خودداری بفرمایید.
• مکمل‌های حاوی فولیک‌اسید مصرف نکنید.
• بعد از خاتمه بارداری خارج از رحمی، باید حداقل 3 تا 6 ماه تا اقدام برای بارداری بعدی صبر کنید.

منابع: Uptodate

دکتر هستی فتوگرافی