کیس های آموزشی مرکز اطلاعات داروئی 13 آبان، خرداد ماه 1400

بیمار اول

 

شرح مشکل بیمار: پزشکی با خط تخصصی مرکز دارو پزشکی سیزده آبان تماس گرفته و اعلام کردند که کودک یک ساله ای با وزن حدودی ۱۰ کیلو گرم مقداری نامعلومی (در حد سی سی) از محلول شست و شوی میوه و سبزیجات را خورده است. مدتی بعد کودک محلول را بالا آورده است و با علائم درد و سوزش شدید در ناحیه دهان و حلق به مرکز درمانی مراجعه کرده اند. در اندوسکوپی انجام شده erosion سطح 2A گزارش شده است. بر روی محلول شستشو نوشته شده است که حاوی بنزالکونیوم کلراید ٩٪؜ می باشد. اقدامات لازم برای این کودک چیست؟

 

پاسخ نهایی: همکار محترم راهنمایی شدند که بهتر است از شیر یا آب جهت رقیق سازی استفاده شود و با توجه به استفراغ کودک نیازی به لاواژ نمی باشد و تجویز شارکول هم اندیکاسیونی ندارد. اما با توجه به اینکه بنزالکونیوم جزء دترجنت های کاتیونی بسیار سوزاننده است و Ld50 پایینی دارد و با یک الی سه گرم یا حدود ۱۰۰ میلی گرم/ کیلوگرم از آن تشنج، کما، نارسایی کلیه و مرگ گزارش شده است علائم حیاتی بیمار در طی ساعت های آینده به دقت پایش شوند.

جهت بهبود erosion ایجاد شده در دهان و مری با توجه به سن و وزن کودک ساشه اس امپرازول ١٠ میلی گرمی روزانه یک عدد و قرص سوکرالفیت ٥٠٠ میلی گرم ٤ بار در روز به صورت حل شده در آب و مصرف خوراکی توصیه شد.

با توجه به ماهیت خطرناک این محلول شست و شوی میوه و سبزیجات باید دقت شود که محل نگه داری انها به گونه ایی باشد که کودک نتواند به راحتی به آن دسترسی پیدا کند.

 

دکتر بهاره لکی

 

بیمار دوم

 

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 30ساله هستند که در هفته ی 28 بارداری اول خود می باشند و از 3 ماه قبل به دلیل هموگلوبین 10 برای ایشان فروفورت گاین روزی یک عدد تجویز شده است. اما بعد از سه ماه با بررسی مجدد، هموگلوبین تغییری نکرده و پزشک دستور به دو برابر کردن دوز دارو را داده اند. ایشان کلسیم و مولتی ویتامین هم در این دوران مصرف می کنند. پرسش ایشان در مورد ضرر نداشتن این دوز بالا برای جنین است.

 

پاسخ: به بیمار توضیح داده شد که در درمان آنمی فقر آهن در بارداری 2-3 هفته بعد از شروع درمان خوراکی، پاسخ بیمار مورد ارزیابی قرار می گیرد و اگر با وجود همراهی بیمار با درمان، هموگلوبین به میزان g/L 1 افزایش نداشت باید نوع فرمولاسیون آهن به تزریقی تغییر پیدا کند.

توصیه نهایی به بیمار: با توجه به محتوای آهن المنتال فروفورت گاین (80 میلی گرم) و حداکثر دوز آهن خوراکی برای درمان آنمی فقر آهن در دوران بارداری (200 میلی گرم) به نظر نمی رسد افزایش دوز آسیب رسان باشد اما کارآمدی آن زیر سؤال است.

 

منابع:  up to date

دکتر مینا شیرین بخش ماسوله

 

بیمار سوم

 

شرح مشکل بیمار: بیمار با مشکل گوارشی و سابقه کبد چرب به پزشک عمومی مراجعه کرده برایش دولوکستین، گلی کلازید، امپرازول و آتورواستاتین تجویز شده است. بیمار از دیروز که داروها را شروع کرده تا الان سرگیجه دارد. بیمار همچنین لرزش بدن و عرق سرد نیز در شرح حال خود ذکر می کند. آیا این مشکل ناشی از دولوکستین است؟

پاسخ: به گفته بیمار، ایشان دیابت ندارد و پزشک هم در مطب، قند خون را چک نکرده است. بنظر می رسد احتمال افت قند خون در اثر مصرف گلی کلازید مطرح است.

توصیه نهایی به بیمار: ابتدا بیمار یک چیز شیرین مانند خرما یا شکلات را مصرف نمایند و سپس قند خون چک شود. اگر واقعا دیابت مطرح نیست، باید بررسی شود که آیا اشتباه از پزشک بوده یا داروخانه و علت تجویز چه بوده است.

منابع: up to date

دکتر فاطمه جام بزرگ

 

 

بیمار چهارم

 

شرح مشکل بیمار: بیمار آقای 73 ساله مبتلا به سرطان پروستات و سرطان آلت تناسلی، امروز واکسن سینوفارم تزریق کردند. ایشان اتوپوزاید 50 میلی گرم به صورت روزانه و دیفریل 11.25 را هر سه ماه تزریق می کنند که موعد تزریق آن امروز است. آیا بیمار می تواند مصرف داروهای خود را ادامه دهد؟

پاسخ: دیفرلین منع مصرفی ندارد و می توانند تزریق کنند ولی اتوپوزاید باعث کاهش سطح ایمنی می شود و لذا پاسخ ایمنی ایشان به واکسن کمتر از فرد عادی است، بنابراین اگر هم قرار باشد مصرف دارو به تعویق بیافتد باید با مشورت پزشک باشد.

توصیه نهایی به بیمار: مصرف دارو ها را ادامه دهند و فقط این علم را داشته باشند که پاسخ ایمنی بدن ایشان نسبت به فرد عادی به واکسن کمتر است و حتما نکات بهداشتی را رعایت کنند.

منابع: up to date

دکتر ضحی حاجی خانی

 

 

بیمار پنجم

 

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 88 ساله، کیس شناخته شده فشارخون، آریتمی و نارسایی قلبی هستند. درحال حاضر داروهای زیر را دریافت می نمایند:

• آپیکسابان............................2.5 میلی گرم روزانه یک عدد
• آملودیپین............................5 میلی گرم روزانه
• لوزارتان................................25 میلی گرم روزانه
• پنتوپرازول...........................40 میلی گرم روزانه
• فاموتیدین............................20 میلی گرم روزانه
• هیدروکلروتیازید.................25 میلی گرم روزانه
• دیگوکسین..........................0.25 میلی گرم 5 روز درهفته
• پروپرانولول..........................20 میلی گرم هر12ساعت
• ویتامین دی.......................50000 واحد ماهیانه
• استیل سیستئین..............600 میلی گرم روزانه

بیمار می خواهد بداند آیا مجاز به استفاده از واکسن آسترازنکا هست یا خیر؟

پاسخ: با بررسی در منابع متفاوتی، متاسفانه چون محصول بسیار نوین است و هنوز مطالعات آن در بسیاری از ابعاد به اتمام نرسیده است، اظهار نظر قطعی قدری دشوار است. بررسی اطلاعات خود واکسن منع مصرفی جز حساسیت به اجزای سازنده ندارد. بررسی مقالات در مورد واکسن نیز منع مصرفی برای بیمار قائل نشدند. اما چون در برخی منابع توصیه می گردد که در بیماران مصرف کننده آنتی کوآگولانتها دوز مصرفی روزانه، بعد از تزریق واکسن دریافت شود، به بیمار توصیه شد تا حتما در مورد اجازه تزریق واکسن و تعویق زمان دریافت آپیکسابان با متخصص قلب خود مشورت کنند.

توصیه نهایی به بیمار: تاکنون واکسن آسترازنکا منع مصرفی برای دریافت کنندگان آنتی کواگولانت نداشته است و تزریق واکسن بایستی با کسب اجازه از پزشک صورت گیرد.

 

منابع:

1. up to date
2. www.thelancet.com
3. www.ema.europa.eu
4. www.pulsetoday.co.uk
5. www.bmj.com
6. www.prnewswire.com
7. www.assets.researchsquare.com

 

دکتر نگین داودی

 

 

بیمار ششم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم حدود 35 ساله که با علامت سرفه خشک و تب و کمی تهوع به پزشک متخصص مراجعه کرده، تست کرونا داده و تشخیص کرونا برایشان گذاشته شده است. ایشان سابقه ی بیماری زمینه ای خاصی نداشته و داروی خاصی مصرف نمی کنند. برایشان شربت دکسترومتورفان و پرومتازین و نیز استامینوفن تجویز شده است. اخیرا مطلبی در اینترنت خوانده اند که دکسترومتورفان می تواند باعث گسترش عفونت کرونا گردد. سوال بیمار آن است که آیا این مطلب صحیح است؟

پاسخ: در این رابطه اطلاعات قطعی هنوز وجود ندارد. چند ماه قبل مقاله ای منتشر شده که این اثر را بررسی کرده است. ویروس کرونا برای اتصال به سلول از گیرنده های سیگما استفاده می کند و دکسترومتورفان هم روی این گیرنده اثرات آگونیستی دارد لذا انتظار می رود دارای اثرات pro viral باشد. اما سازمان CHPA ادعا کرده چنین چیزی نیست و می تواند به عنوان ضد سرفه در این بیماری مصرف شود. همچنین در آپتودیت هم هشداری در رابطه با منع مصرف این دارو در بیماری کووید-19 ذکر نشده است. در هر صورت به نظر می رسد به مطالعات بالینی بیشتری برای اثبات این ادعا نیاز است.

توصیه نهایی به بیمار: بهتر است بیمار از شربت دیفن هیدرامین، هم برای کنترل سرفه و هم برای کنترل تهوع استفاده کند اما مصرف دکسترومتورفان خصوصا چون فرم خفیف بیماری را دارند، منعی ندارد و می تواند مورد استفاده قرار گیرد و در صورت نداشتن سرفه مصرف قطع شود.

منابع :

1. up to date
2. ncbi.nlm.nih.gov
3. medicalnewstoday.com

دکتر شادناز عطارد

 

 

بیمار هفتم

 

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 27 ساله در هفته 37 بارداری با سابقه سقط قبلی است که پزشک برای ایشان آسپرین تجویز کرده و گفته چند روز قبل از زایمان مصرف دارو برای وی قطع خواهد شد. سوال بیمار این است که تا چه زمانی می بایست مصرف آسپرین را ادامه دهد؟

پاسخ: در برخی از مطالعات مصرف آسپرین تا زمان زایمان، در برخی دیگر تا هفته 26 بارداری و در بعضی مطالعات دیگر 5 تا 10 روز قبل از زایمان ادامه داده می شود و زمان دقیقی برای قطع آسپرین وجود ندارد.

توصیه نهایی به بیمار: طبق توصیه پزشک تا چند روز قبل از زایمان مصرف شود.

منابع:up to date

دکتر سونا قاسمی

 

 

 

بیمار هشتم

 

شرح مشکل بیمار: برای بیمار مبتلا به کرونا، رمدسویر به همراه دگزامتازون تجویز شده است. نحوه استفاده و تزریق رمدسویر به چه صورت است؟

پاسخ: روز اول با دوز 200 میلی گرم بعد از رقیق سازی در سدیم کلراید به صورت آهسته وریدی تزریق می شود و روز دوم تا پنجم با دوز 100 میلی گرم.

توصیه نهایی به بیمار: تزریق توسط فرد با تجربه انجام بگیرد.

منابع: بروشور دارو

دکتر سمانه فتاحیان

 

بیمار نهم

 

شرح مشکل بیمار: بیمار آقایی است که 13 روز پیش تستPCR  مثبت داشتند و مبتلا به کووید-19 شده است. علایم به طور کلی برطرف شده و در حال حاضر مشکلی ندارند. می خواهند بدانند بعد از 14 روز از مثبت شدن تست PCR می توان مجدد برای محل کارPCR  دهند یا خیر؟

توصیه نهایی به بیمار: طبق منابع بعد از مثبت شدن تست باید به علایم توجه نمود؛ باید بیمار ده روز در قرنطینه باشد و اگر علایم برطرف شد و به طور کامل مشکلی نبود، می تواند به محل کار برگردد اما تست مجدد تا 90 روز توصیه نمی شود و از طرفی ممکن است با درصد پایینی تست کاذب مثبت شود، بنابراین برای برگشتن به محل کار صرفا شدت علایم ملاک می باشد.

منابع: CDC

دکتر سپیده سبحانی