کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان، بهمن ماه 1402
بیمار اول
شرح مشکل بیمار: خانمی 31 ساله بدون دارو و بیماری زمینه‌ای که دیروز بلافاصله بعد از نزدیکی در ساعت 5 عصر قرص لوونورژسترول را به عنوان پیشگیری از بارداری مصرف کرده اند و دوباره امروز در ساعت 2 بعد از ظهر نزدیکی محافظت نشده داشته‌اند. آیا نیاز است با اینکه کمتر از 24 ساعت از مصرف لوونورژستول گذشته است دوباره برای نزدیکی دوم یک عدد دیگر هم مصرف شود؟
پاسخ: در چنین مواردی مطابق با قراردادی که در مرکز وجود دارد باید دوباره قرص اورژانسی برای رابطه جدید تکرار شود. در آپتودیت هم این مورد به این شکل ذکر شده است. از آنجایی که اثربخشی استفاده مکرر از ضدبارداری خوراکی اورژانسی به طور کلی کمتر از بسیاری از داروهای ضد بارداری است، استفاده منظم از آن به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری توصیه نمیشود. ولی باز با این حال در صورت نیاز و ایجاد رابطه بعد از مصرف قرص لوونورژسترول حتی در صورت گذشت چند ساعت توصیه به مصرف مجدد قرص اورژانسی خوراکی ضدبارداری می‌شود.
منابع: Uptodate
دکتر مهسا صالح آبادی
بیمار دوم
شرح مشکل بیمار: بیمار پسربچه‌ی 4 ساله‌ای است که از 5 روز پیش دچار سرفه خلط‌دار و تنگی نفس در هنگام فعالیت شده‌اند. با مراجعه به دکتر متخصص اطفال، برای او آزیترومایسین 200 (4 سی‌سی روز اول سپس 2 سی‌سی هر 24 ساعت تا 5 روز )، اسپری سالبوتامول (هر 8 ساعت 1 پاف) و پردنیزولون 5 (روزی 1 عدد به مدت 10 روز) تجویز کرده است. بچه مبتلا به اختلال شب ادراری نیز می‌باشد و از 1.5 سال پیش هر شب یک عدد مینیرین 60 میلی‌گرم به صورت زیرزبانی مصرف می‌کند. آیا تداخلی بین داروهای بچه مطرح نیست؟
پاسخ: بین داروی مینیرین و پردنیزولون تداخل رده X وجود دارد. کورتیکواستروئیدهای سیستمیک اثرات هیپوناترمیک داروی مینرین را تشدید می‌کنند. این عارضه ممکن است با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی هم رخ بدهد. طبق توصیه شرکت سازنده داروی مینیرین، این دارو باید حداقل 3 روز یا 5 نیمه عمر بعد از اتمام کورتیکواستروئید سیستمیک شروع بشود.
توصیه نهایی به بیمار: فعلا مصرف پردنیزولون شروع نشود. در صورت نیاز مبرم به استفاده از کورتیکواستروئید (که در این کیس بعید به نظر می‌رسد)، بیمار باید از نظر علائم هایپوناترمی (بی‌اشتهایی، تهوع، سردرد، بی‌حالی، اسپاسم عضلانی و گیجی) و برخی فاکتورهای پاراکلینیکی مثل BUN، کراتینین و سطح خونی سدیم پایش شود. به نظر می‌رسد احتمال بروز این عارضه با اسپری‌های بینی دسموپرسین کمتر باشد.
منابع: Uptodate
دکتر هستی فتوگرافی
بیمار سوم
شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 88 ساله‌ای هستند که به دلیل بی‌اشتهایی می‌خواهند سیپروهپتادین بخورند. آیا با داروی پتاسیم سیترات ایشان تداخل دارد؟
توصیه نهایی به بیمار: داروی پتاسیم سیترات در صورتی که همزمان با سیپروهپتادین یا هر داروی دیگری که اثرات آنتی‌کولینرژیک دارد و سرعت حرکات دستگاه گوارش را کم می‌کند، مصرف شود، می‌تواند منجر به زخم معده شود و به هیچ وجه نباید با هم مصرف شوند.
منابع: Uptodate
دکتر سپیده سبحانی
بیمار چهارم
شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 42 ساله با سابقه میگرن هستند که برای اندومتریوز برایش داینوژست تجویز شده است سوال دارد ایا مصرف این دارو برای میگرن مشکلی دارد ؟
پاسخ: مصرف این دارو در بیماری که میگذرن با اورا دارد توصیه نمیشود. بهتر است در مورد ادامه مصرف دارو با پزشک مشورت کند
منابع: UptoDate
دکتر سونا قاسمی
بیمار پنجم
شرح مشکل بیمار: بیمار آقای 40ساله‌ای هستند که به دلیل مشکل بای‌پولار تحت نظر متخصص اعصاب و روان قرار دارند و از داروی رهاکین 500 استفاده می‌کنند. در حال حاضر، این برند در دسترس نیست و داروخانه فرآورده دیوالدین 500 را پیشنهاد کرده است. آیا از نظر دارویی، این جایگزینی مجاز است؟
داروهای مصرفی بیمار عبارتند از رهاکین 500 روزی 12 ساعت نصف قرص، آریپیپرازول 5 روزی 2 عدد، فلوکستین 20 روزی 1 عدد و کلونازپام 2 روزی 1 عدد.
پاسخ: فرآورده رهاکین حاوی 145 میلی‌گرم والپروئیک اسید و 333 میلی‌گرم والپروات سدیم می‌باشد و با وجود این پیوسته رهش بودن، قابل نصف کردن است. فرآورده دیوالدین حاوی 500 میلی‌گرم والپروئیک اسید بوده و طبق توصیه شرکت سازنده، قابل نصف شدن نمی‌باشد.
توصیه نهایی به بیمار: این دو فرآورده قابل جایگزینی نیستند. به جای فرآورده رهاکین، می‌توان هر برندی را که حاوی ترکیب سدیم والپروات و والپروئیک اسید است، جایگزین نمود.
منابع: سایت IRC.FDA.gov.ir
دکتر هستی فتوگرافی