توصیه های یک داروساز در
پیشگیری از عفونت در بیماران مبتلا به اختلالات عملکرد طحال
آموزش به بيماران و خانواده های افراد مبتلا به اختلال در عملکرد طحال درمورد افزايش خطر ابتلا به عفونت و راهكارهاي به حداقل رساندن ريسك ابتلا، در بحث مراقبت بسيار اهمیت دارد. به نظر می رسد بیمارانی که آگاهی بیشتری از وضعیت خود دارند، در مقایسه با افرادی که دانش کمتری دارند، کمتر به عفونت های شدید و همهگیر مبتلا می شوند.
آموزش به بيماران و خانواده های افراد مبتلا به اختلال در عملکرد طحال درمورد افزايش خطر ابتلا به عفونت و راهكارهاي به حداقل رساندن ريسك ابتلا، در بحث مراقبت بسيار اهمیت دارد. به نظر می رسد بیمارانی که آگاهی بیشتری از وضعیت خود دارند، در مقایسه با افرادی که دانش کمتری دارند، کمتر به عفونت های شدید و همهگیر مبتلا می شوند.
هنگام مشاوره به بیماران، لازم است موارد زیر تأکید شود:
افزایش خطر ابتلا به عفونتهای شدید
ما به بیماران مبتلا به آسپلنی[1] یا هایپوسپلنی[2] اطلاع می دهیم که آنها در خطر ابتلا به عفونتهای شدید یا بیش از حد با پاتوژن های خاصی قرار دارند. خطر بروز عفونت و مرگ و میر ناشی از آن ها در این بیماران تقریباً دو تا سه برابر بیشتر از عموم است.
پاتوژن |
تظاهرات بالینی مرتبط |
|
باکتری |
Streptococcus pneumonia (پنوموکوکوس) |
پنومونی، باکتریمیا، مننژیت. [3]Purpura fulminans ممکن است در بیماران asplenic شایع تر باشد. |
Haemophilus influenza (هموفیلوس انفولانزا) |
پنومونی، باکتریمیا، مننژیت |
|
Nesisseria meningitides (مننگوکوکوس) |
باکتریمیا، مننژیت. راش نیز ممکن است به همرا باکتریمیا و مننژیت بروز کند. ضایعات می توانند کوچک(پتشی) و یا برجسته (پورپورا) باشند. |
|
گونه های Capnocytophage |
بیماری های زئونوز (مشترک بین انسان و حیوان) عموماً توسط گازگرفتگی سگ ایجاد شده و ممکن است منجر به سلولیت، باکتریمیا، مننژیت، Purpura fulminans و یا قانقاریا شود. |
|
Bordetella holmesii |
سیاه سرفه، باکتریمیا، سلولیت، عفونت مفصل، پری کاردیت و اندوکاردیت. احتمال وقوع در زمان شیوع سیاه سرفه بیشتر است. |
|
انگل |
Babesia گونه های |
بیماری های[4] TTI و[5]Tickborne با علائم تب، سردرد، درد مفاصل و آنمی همولیتیک، بیشتر در کرانه انگلستان دیده میشود. |
Plasmodium falciparum |
تب در بیمارانی که اخیرا به مناطق اندمیک مالاریا سفر کردند. مانند اکثر نواحی استوایی دنیا، به ویژه جنوب صحرای افریقا |
جدول-1.تظاهرات بالینی مرتبط با پاتوژن های مهم در بیماران با اختلال عملکرد طحال
اهمیت واکسیناسیون
دریافت واکسن علیه پاتوژن هایی که باعث افزایش مرگ و میر در بیماران فاقد طحال می شوند از جمله استرپتوکوکوس پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا، نایسریا مننژیتیدیس و ویروس آنفلوانزا اهمیت ویژه ای دارد.(جدول 2 و 3)
واکسن |
دوز اولیه |
دوزهای بعدی |
واکسن پنوموکوک |
1 دوز PCV13 و سپس 8 هفته بعد 1 دوز PPSV23 |
هر 5 سال دوز PPSV23 تکرار شود |
واکسن هموفیلوس آنفلوانزای تیپ B |
1 دوز |
نیازی ندارد |
واکسن مننگوکوک ACWY |
2 دوز به فاصله 8 هفته |
هر 5 سال |
واکسن مننگوکوک سروتایپ B |
2 دوز از MenB-4C به فاصله 4 هفته و یا 4 دوز از MenB-FHbp در ماه های صفر، 1، 2 و 6 |
نیازی ندارد |
واکسن فصلی ویروس آنفلوانزا |
یک دوز با شروع فصل آنفلوانزا |
سالانه تکرار شود |
جدول-2. توصیه هایی در مورد دریافت واکسن در بیماران با سن بالای 19 سال که دچار اختلال در عملکرد طحال هستند و یا تحت عمل جراحی اسپلنکتومی قرار گرفته باشند (در امریکا)
واکسن |
زیر 2 سال |
2 تا 10 سال |
بالای 10 سال |
دوزهای بعدی |
واکسن پنوموکوک |
4 دوز از واکسن PCV13 در 2،4،6 و 12 تا 15 ماهگی |
یک دوز از واکسن PPSV23 حداقل 8 هفته بعد از دریافت آخرین دوز PCV 13 |
هر 5 سال دوز PPSV23 تکرار شود |
|
واکسن هموفیلوس آنفلوانزای تیپ B |
ActHIB, HiBerix, Pentacel: 4 دوز از واکسن در 2،4،6 و 12 تا 15 ماهگی PedVaxHIB: 3 دوز از واکسن در 2،4 و 12 تا 15 ماهگی
|
تنها در صورتی توصیه می شود که قبلا واکسن دریافت نشده باشد و یا وضعیت واکسیناسیون مشخص نباشد. |
نیازی ندارد |
|
واکسن مننگوکوک ACWY |
4 دوز از واکسن در 2،4،6 و 12 ماهگی |
2 دوز ار واکسن حداقل به فاصله 8 هفته دریافت شود |
هر 5 سال |
|
واکسن مننگوکوک سروتایپ B |
تا سن کمتر از 10 سالگی نیازی به دریافت واکسن نمی باشد. |
Trumbena: 3 دوز از واکسن در صفر، 1، 2 و 6 ماهگی Bexsero: 2 دوز به فاصله حداقل یک ماه |
نیازی ندارد |
|
واکسن فصلی ویروس آنفلوانزا |
یک دوز از واکسن برای کودکان بالای 6 ماه توصیه می شود. |
سالانه تکرار شود |
جدول-3. توصیه هایی در مورد دریافت واکسن در کودکانی که دچار اختلال در عملکرد طحال هستند و یا تحت عمل جراحی اسپلنکتومی قرار گرفته باشند (در امریکا)
استفاده از انتی بیوتیک جهت پروفیلاکسی
استفاده از انتی بیوتیک ها برای پیشگیری، علاوه بر واکسیناسیون، خطر عفونت و بروز پیامد های ضعیف [6]را کاهش می دهد. می بایست در مورد خطرات و فواید مصرف روزانه انتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت با همه بیماران صحبت کرد و به طور کلی استفاده از آن را در بیماران مبتلا به آسپلنی یا هایپوسپلنی که بیشترین ریسک ابتلا به عفونت شدید را دارند (به عنوان مثال، کودکان کوچکتر از 5 سال، سالمندان، بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی، بیماران با سابقه عفونت های شدید و بیماران در سال اول پس از جراحی برداشتن طحال) مورد توجه قرار داد.
باید به همه بیماران توصیه شود که برای شرایط اورژانسی آنتی بیوتیک در دسترس داشته باشند تا در صورت بروز تب یا سایر علائم عفونت سیستمیک آن را مورد استفاده قرار دهند و در صورت بروز این علائم سریعاً به دنبال مراقبت های پزشکی باشند (جدول 4 و جدول 5).
گزینه های جایگزین |
گزینه های ترجیح داده شده |
استراتژی |
سفالکسین 250 میلیگرم دوبار در روز یا ازیترومایسین 250 میلیگرم روزی یک بار |
پنی سیلین وی 250 میلیگرم دو بار در روز یا اموکسی سیلین 500 میلیگرم دو بار در روز |
پیشگیری روزانه |
سفدینیر 300 میلیگرم دوبار در روز یا لووفلوکساسین 750 میلیگرم روزی یک بار یا موکسی فلوکساسین 400 میلیگرم روزی یک بار |
اموکسی سیلین- کلاولانات 875 میلیگرم/125 میلیگرم دوبار در روز |
انتی بیوتیک های شرایط اورژانسی ( برای تب یا مشکوک به عفونت) |
جدول- 4. آنتی بیوتیک های خوراکی برای پیشگیری و انتی بیوتیک های تجربی (امپایریک) برای شرایط اورژانسی در بزرگسال مبتلا به آسپلنی یا هایپوسپلنی
داروی جایگزین |
داروی ارجح |
مورد مصرف |
سفالکسین 25میلیگرم/کیلوگرم دوبار در روز ( ماکزیمم در هر دوز 250 میلیگرم) آزیترومایسین 5میلیگرم/کیلوگرم یکبار در روز (ماکزیمم 250 میلیگرم در هر دوز) |
پنی سیلین v <3 سال: 125 میلیگرم دوبار در روز ≥3 سال: 250 میلیگرم دوبار در روز آموکسی سیلین 10 میلیگرم/کیلوگرم دوبار در روز( ماکزیمم هر دوز 250 میلیگرم) |
پیشگیری |
سفدینیر 7میلیگرم/کیلوگرم دوبار در روز ( ماکزیمم هر دوز 300 میلیگرم) لووفلوکساسین 10میلیگرم/کیلوگرم دوبار در روز ( ماکزیمم هر دوز 375 میلیگرم)
|
آموکسی سیلین کلاولانات(فرمولاسیون 14:1) 45 میلیگرم/کیلوگرم آموکسی سیلین دوبار در روز ( ماکزیمم هر دوز 875 میلیگرم)
|
آنتی بیوتیک های اورژانسی ( برای تب) |
جدول-5. پیشگیری با آنتی بیوتیک های خوراکی و آنتی بیوتیک های تجربی( امپایریک) اورژانسی در کودکان مبتلا به آسپلنی یا هایپوسپلنی
موارد ارجاع به پزشک
از آنجا که عفونت در بیماران دچار اختلال در عملکرد طحال می تواند به سرعت پیشرفت کند، توصیه می شود بیمارانی که تب (مثلاً درجه حرارت بیش از 101 درجه فارنهایت / 38.3 درجه سانتیگراد) یا سایر علائم عفونت سیستمیک (مانند احساس سرما همراه با لرز، سفتی عضلات، استفراغ/ اسهال و سردرد) داشته باشند، فورا به اورژانس مراجعه کنند. به طور کلی، بیمارانی که علائم بیماریهای دستگاه تنفسی فوقانی ویروسی را نشان می دهند (مثلاً رینوره ، احتقان بینی) و فاقد تب هستند، نیازی به مراقبت فوری ندارند و می توانند مانند بیمارانی که طحال با عملکرد طبیعی دارند، مدیریت شوند.
به بیماران دچار اختلال عملکرد طحال توصیه می شود تا برای هر گونه مورد گاز گرفتگی توسط حیوانات به مرکز فوریت های پزشکی مراجعه نمایند. گاز گرفتگی بخصوص توسط سگ می تواند باعث انتقال Capanocytophage canimorsus شود.
اقدامات احتیاطی اضافی شامل اجتناب از نیش کنه در مناطقی که بابزیوز در آنها اندمیک می باشد و ویزیت و مشورت با یک فرد کادر درمان قبل از مسافرت، به ویژه به مناطقی که از نظر مالاریا اندمیک است توصیه می شود.
همراه داشتن کارت و دستبند هشدار دهنده
به طور کلی لازم است تا به بیماران مبتلا به آسپلنی یا هایپوسپلنی توصیه شود که کارت هشدار همراه خود داشته باشند و یا یک دستبند هشدار دهنده به دست ببندند، تا اعضای کادر درمان در مورد وضعیت بیماری آن ها و بالا بودن ریسک عفونت شدید اطلاع داشته باشند. از آن جایی که فقدان طحال و یا اختلال در عملکرد آن باعث می شود بیمار در وضعیت سرکوب سیستم ایمنی قرار بگیرد. آگاه سازی کلیه کادر درمان از وضعیت آنها بصورت شفاهی و یا استفاده از مکانیسم های هشدار ذکر شده در بالا می تواند نسبت به اقدام به موقع و مراقبت مناسب در زمینه بیماری آن ها کمک کننده باشد.
در برخی مناطق، سیستم ها و سرویس هایی از جمله آموزش مداوم، یادآوری واکسیناسیون، کارت های هشدار، مگنت های آموزشی برای چسباندن روی یخچال، برنامه هایی برای نصب روی تلفن های هوشمند و سایر موارد حمایتی، در دسترس بیماران قرار می گیرند.
همچنین انجمن طحال استرالیا گزارش های اختصاصی از وضعیت هر بیمار بصورت جداگانه تهیه می کند که با بیماران و کادر درمان آن ها به اشتراک گذاشته می شود. استفاده از چنین برنامه ها و سرویس هایی باعث پیشگیری از بیماری و کاهش ریسک عفونت با باکتری های کپسول دار می شود. همچنین ثبت نام در انجمن طحال استرالیا مقرون به صرفه است گرچه محدود به شهروندان استرالیایی می باشد.
برنامه ریزی سفر
بیماران مبتلا به آسپلنی یا هایپوسپلنی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند، 4 تا 12 هفته قبل از سفر باید به یک کلینیک مسافرتی یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی مراجعه کنند.
ویزیت در کلینیک قبل از سفر به ویژه برای بیمارانی که به مناطقی که مالاریا اندمیک است (به عنوان مثال، بیشتر مناطق گرمسیری، به ویژه جنوب صحرای آفریقا) بسیار مهم است. طحال برای کنترل مالاریا عضو مهمی است و بیماران با اختلال عملکرد طحال باید در مورد اهمیت پیشگیری از مالاریا و اجتناب از نیش پشه آموزش ببینند.
[1] فاقد طحال یا داری طحال با عملکرد ناکارامد
[2] کاهش عملکرد طحال
[3] اختلال ترومبوتیک حاد و اغلب کشنده که تظاهرات بالینی آن لکه های خونی، کبودی، و بی رنگ شدن پوست ناشی از انعقاد در عروق کوچک پوست است که به سرعت باعث نکروز پوست و انتشار انعقاد داخل عروقی می شود.
[4] بیماری منتقل شونده از طریق انتقال خون
[5] بیماری منتقل شونده از طریق کنه
[6] Poor outcome
ارسال نظر