کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان، شهریور ماه 1402

بیمار اول

شرح مشکل بیمار: بیمار پسر بچه 8 ساله مبتلا به ADHD است که یک سال تحت درمان است و 8 ماه داروی رسپریدون 1 میلی‌گرم، اتوموکستین 18 میلی‌گرم شربت اتنتالین مصرف میکرده است. دو روز قبل دکتر داروی ویاس را به درمان اضافه میکند (با دوز 50 به صورت روزی نصف کپسول) روز اول کودک یک ساعت بعد از استفاده از دارو، دچار بیرون آمدن زبان از دهان و لکنت، توهم و چند ساعت بعد دچار بی اختیاری دست و پا شده. به حدی که نمی‌توانسته یک بستنی را در دست خودش نگه دارد. خانواده با اورژانس تماس گرفتند اورژانس توصیه به مصرف مایعات کردند و بعد از 12 ساعت از مصرف دارو علایم از بین رفته است. روز بعد به دکتر مراجعه کردند دکتر مجدد توصیه به استفاده از ویاس 50 این بار با دوز یک چهارم کرده اند-اما مادر بیمار تمایل به استفاده نداشتند. دکتر داروی کلسیتریول را به صورت یک روز درمیان تجویز کردند. دلیل تجویز این دارو چیست؟ آزمایش خون هم ندادند.

پاسخ: اجازه تقسیم کردن جشمی دارویی مثل داروی ویاس وجود ندارد. علت بروز این علایم به علت تداخل رده سی بوده است که داروی ویاس با رسپریدون و مصرف همزمان ویاس و اتوموکستین است. مصرف همزمان دو داروی محرک هم انتخاب درستی نیست. علت تجویز کلسیتریول مشخص نیست در مطالعاتی اثرات کلسیتریول در ADHD دیده شده است اما مطالعات محدود بوده اند- ممکن است پزشک به این دلیل تجویز کرده باشد.

منابع: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles

دکتر پریسا رضایی

 بیمار دوم

شرح مشکل بیمار: بیمار دختر 2 ساله با وزن 12 کیلو  حدودا یک شیشه کامل از قطره لیپوزوفر فورت را سرکشیده است. تا الان چهار بار اسهال و چهار بار استفراغ داشته است. اسهال کامل غیری رنگ شده است ایا مسموم شده است؟

پاسخ: در رنج دوز 20 الی 60 برابر وزن احتمال کمی از مسمومیت جدی وجود دارد. از طرفی چون علایم شدید دارد حتما باید بررسی انجام شود

توصیه نهایی به بیمار: با توجه به علایم شدید گوارشی و دوز مصرفی خیلی زود باید به مرکز مسمومیت مراجعه شود

منابع: Uptodate

دکتر سپیده سبحانی

بیمار سوم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 57 ساله با سابقه‌ی دیابت و پوکی استخوان است. ایشان در حال دریافت داروهای آسپیرین، آتورواستاتین، نوومیکس، سینوپار و کلسیم هستند. علاوه‌براین، مبتلا به مشکلات شبکیه بوده توسط فوق تخصص شبکیه داروی تیالیا برایشان تجویز شده است. این دارو را برای دو نوبت با فاصله‌ی یک ماه استفاده نموده است و پس فردا نوبت سوم بیمار است. بیمار شب گذشته تب و لرز کرده و کمی آبریزش بینی داشته است و امروز علایم بیمار بهبودی داشته است. بیمار علائم چشمی شامل آبریزش چشم، خارش، سوزش و قرمزی چشم ندارد. آیا سرماخوردگی احتمالی بیمار مانعی برای تجویز نوبت سوم داروی ایشان می‌باشد؟

پاسخ: داروی تیالیا نام تجاری داروی افیلیبرسپ می‌باشد. از جمله کاربردهای این دارو در ادم ماکولار دیابتیک و نیز رتیونوپاتی دیابتی در این بیماران میباشد. دوز دارو برابر با 2 میلی‌گرم هر 4 هفته میباشد. دارو در چشمی که دچار درگیری شده است، تزریق می‌شود. از موارد منع مصرف این دارو واکنش‌های حساسیتی به آن، عفونت‌های چشمی و اطراف چشم و التهاب فعال داخل چشم می‌باشد.

توصیه نهایی به بیمار: با توجه به اینکه بیمار علائمی از عفونت فعال چشمی ندارد فعلا دلیلی برای تاخیر در تزریق نمیباشد. پیش از تزریق معاینه توصیط پزشک توصیه میشود.

منابع: AHFS drug information 2021

دکتر قهرمانیان

بیمار چهارم

شرح مشکل بیمار: بیمار آقای60 ساله است و به دلیل نوروپاتی دیابتیک برای ایشان Nevazin  تجویز شده است و میخواهد  بداند این دارو همان ویتامین  B1 است؟ داروهای مصرفی: متفورمین 500 روزی 2 عدد – گلی کلازید 80 روزی یک عدد

پاسخ: قرص نوازین حاوی150 میلیگرم بنفوتامین است که از نظرشیمیایی یک آنالوگ ویتامین B1  یا تیامین است. تیامین محلول در آب است ولی بنفوتیامین نسبت به تیامین قابلیت حلایت در چربی بیشتری داشته در نتیجه اثر بخشی بهتر نسبت به تیامین دارد.

توصیه نهایی به بیمار: نوازین از نظر ساختاری قدری با ویتامین B1 متفاوت بوده و اثربخشی بهتری دارد.

منابع: بروشور دارو

دکتر هدی شفیعی

بیمار پنجم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانم 38 ساله‌ای هستند که به دلیل ابتلا به رینوسینوزیت از 10 روز پیش تحت نظر پزشک عمومی داروی کوآموکسی‌کلاو 625 (به صورت TDS) شروع کرده‌اند. ایشان از دو روز پیش دچار سوزش و خارش واژینال شده‌اند. می‌پرسند آیا استفاده از فرآورده‌های پروبیوتیک خوراکی برای ایشان مجاز است؟

این خانم مبتلا به MS هم هستند و برای مشکلشان روزانه یک عدد دالفیرا و هر سه ماه یک بار یک آمپول IVIG مصرف می‌کنند.

پاسخ: به نظر می‌رسد مصرف طولانی مدت آنتی‌بیوتیک، بیمار را مستعد عفونت واژینال کرده باشد. با توجه به تکمیل دوره درمان سینوزیت با کوآموکسی کلاو (5 تا 7 روز)، توصیه می‌شود دارو قطع شود. استفاده از فرآورده‌های پروبیوتیک خوراکی در بیماران مبتلا به MS مانعی ندارد.

دکتر هستی فتوگرافی