کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان، آذر ماه 1401

بیمار اول

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 62 ساله است که 12 ساعت بعد ازانجام اسکن هسته‌ای قلب، کودک 7 ساله‌ای را در آغوش گرفته است. با توجه به اینکه برای اسکن ماده رادیواکتیو استفاده شده است آیا خطری کودک را تهدید می کند؟ تا چه مدت نباید با دیگران ارتباط نزدیک داشته باشد؟ تماس گیرنده نام داروی مورد استفاده را نمی‌داند.

پاسخ: در اسکن هسته‌­ای قلب معمولا از دو ماده رادیواکتیو تالیوم-201 یا تکنسیوم-99 استفاده می‌کنند و هر دو نیاز به هیچ نوع مراعاتی ندارد. بیمار بعد از انجام اسکن می تواند با دیگران ارتباط نزدیک داشته باشد.

توصیه نهایی به بیمار: خطری متوجه کودک نیست و بعد از انجام این اسکن نیاز به رعایت نکته خاصی نیستند.

منبع: UptoDate

دکتر آرینه هارطونیان

بیمار دوم

شرح مشکل بیمار: بیمار اقا 65 ساله‌ای است که مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات می‌باشد. قبلا داروی تامسولوسین استفاده کرده است .الان پزشک عمومی داروی فیناستراید را به صورت تلفنی برای ایشان تجویز کرده است چون ایشان علامت تکرر ادرار دارند. ایا این تجویز منطقی است؟

پاسخ: از درمان ترکیبی مسدودکننده‌های آلفا آدرنرژیک و مهارکننده‌های استروئیدی 5 آلفا ردوکتاز زمانی استفاده میکنیم که علامت‌های شدید و متوسط را داشته باشیم. امتیاز بین‌المللی علائم پروستات (IPSS) بالاتر از 12 باشد.

دریک کارآزمایی بالینی آینده‌نگر فیناستراید به همراه تامسولوسین، مونو‌تراپی فیناستراید، تک‌تراپی تامسولوسین و دارونما را به ترتیب مقایسه کردند.درمان ترکیبی با کاهش بیشتر در پیشرفت بیماری، دوره‌های احتباس حاد ادرار، بروز نارسایی کلیوی، عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری و بی اختیاری ادرار همراه بود. علاوه بر این، هنگامی که مردان برای اندازه پروستات و PSA طبقه بندی شدند، آنهایی که پروستات بزرگتر (> 40 میلی لیتر) و PSA پایه بالاتر (>4.0 نانوگرم در میلی لیتر) داشتند، کاهش قابل نوجهی در کنترل علایم نشان دادند.

ترکیب فیناستراید و تامسولوسین در بهبود علائم BPH و پیشرفت بالینی نسبت به تک درمانی با هر دو دارو برتر بود. درمان ترکیبی در کاهش خطر احتباس حاد ادرار و مداخله جراحی، به ویژه برای مردان با حجم پروستات ≥30 میلی لیتر، اثر درمانی بیشتری داشت

توصیه نهایی به بیمار:  با توجه به شرایط بیمار، بهتر است بیمار درمان ترکیبی را دریافت کندو برای اطمینان بیشتر آزمایش پروستات انجام شود.

منبع: UptoDate

دکتر زهرا فرساد

بیمار سوم

شرح مشکل بیمار: برای آقای 40 ساله‌ای با تشخیص لیکن پلان، سیکلوسپورین تجویز شده است. از قبل هم جهت ریزش مو اسپیرونولاکتون تجویز شده بوده. در اینترنت خوانده این دو باهم تداخل دارند. مشکلی ندارد استفاده کند؟

پاسخ: با اینکه تداخل بین این دو دارو در لکسی رده ایکس ذکر شده اما در منابع دیگر، بروز هایپرکالمی در مصرف همزمان اسپیرونولاکتون خیلی گزارش نشده و بروز آن ناشایع است. درصورتی که مصرف هردو ضروری باشد منع مطلق ندارد.

توصیه نهایی به بیمار:  اول با پزشک مطرح شود، اگر نیاز به استفاده هر دو دارو بود باید ابتدا سطح خونی پتاسیم چک شود و در فواصل منظم هم مانیتورسطح پتاسیم انجام شود تا درصورت بروز هاپیرکالمی داروها تغییر کنند

منبع: UptoDate

دکتر فاطمه جام بزرگ

 

بیمار چهارم

شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 37 ساله‌ای است که سابقه دفع سنگ‌های کلیوی داشته است. به تازگی به دلیل درد کلیه، داروی اروسیترا به دستور متخصص کلیه جهت پیشگیری از سنگ کلیه مصرف می‌نماید. 20 روز است ایشان بعد صبحانه دارو را استفاده نموده و آخر شب دارو دفع میشود. ایا از این مساله طبیعی است؟  20 روز است این موضوع تکرار می شود.

پاسخ: بله مربوط به خواص این دارو میباشد و بایستی علایم بالینی ایشان مثلا از نظر درد کلیوی و نیز پایش این دارو در ادرار بررسی شود تا مشخص شود دارو به صورت کامل دفع میشود و یا داروی ان آزاد شده و روکش ان فقط باقیمانده است.

توصیه نهایی به بیمار: در صورت نامشخص بودن اثرات بالینی در بیمار،  بایستی ازمایش ادرار مبنی بر و وجود این دارو مورد پایش قرار گیرد.

منابع: اینترنت – بروشور

دکتر هدی شفیعی

 

بیمار پنجم

شرح مشکل بیمار: بیمار پسر بچه 10 ساله و 30 کیلویی است که تاخیر رشد/تکامل دارد و به تشنج مبتلاست. بیمار از 3 روز پیش دچار سینوزیت (ترشحات رنگی از بینی) شده است. از دو روز پیش تحت نظر متخصص اطفال داروهایی برای درمان سینوزیت شروع شده. از وقتی داروهای جدید مصرف شده، بچه عدم تعادل و سردی دست و پا دارد. علاوه‌براین، بچه بی‌قرار است. آیا عارضه داروهای جدید است؟

داروهای معمول: تگرتول 200 روزی 3 – کلوبازم 10 روزی 2 – شربت رهاکین هر 12 ساعت 6  سی سی - استازولامید روزی 1

داروهای جدید: کلاریترو.مایسین 250 هر 12 ساعت 5 سی سی - کوتری موکسازول هر 12 ساعت 2 – اسپری فنیل افرین هر 8 ساعت 1 پاف

پاسخ: بین کلاریترومایسین و کاربامازپین تداخل جدی وجود دارد. داروی کلاریترومایسین می‌تواند اثرات کاربامازپین را تشدید کند و سبب بروز عوارض ناشی از کاربامازپین شود در حالیکه کاربامازپین اثرات کلاریترومایسین را کاهش می‌دهد.

توصیه نهایی به بیمار: دارو کلاریترومایسین باید قطع شود. در خصوص داروی جایگزین با متخصص گوش و حلق و بینی اطفال مشورت فرمائید.

منبع: UptoDate

دکتر هستی فتوگرافی