کیس‌های آموزشی مرکز اطلاعات دارویی 13 آبان، آبان ماه 1401
بیمار اول
شرح مشکل بیمار: خانم 37 ساله دارای بارداری خارج رحمی هستند و برای ختم بارداری متوتروکسات 75 میلی¬گرم در روز 1 ،3، 5 و 7 و کلسیم فولینات در روز 2، 4، 6 و 8 به صورت یک روز در میان تزریق می¬کنند. یک بار قبل از شروع درمان سطح β-hCG اندازه¬گیری شده و یکبار هم روز بعد از آخرین تزریق متوترکسات باید تست انجام شود. بیمار در حال حاضر 2 دوز تزریق کرده و فقط قبل از شروه درمان تست انجام داده است. آیا لازم است این تعداد تزریق متوترکسات انجام دهد؟ آیا لازم است بین تزریقات هم میزان β-hCG اندازه¬گیری شود؟ عوارض این دارو چیست؟ چه زمانی می¬توانند برای بارداری اقدام کنند؟
پاسخ: در پروتکل ختم بارداری خارج رحمی متوترکسات هم به صورت تک دوز و هم دو دوز و هم مالتیپل دوز تجویز میشود. به دلیل عوارض جانبی زیاد توصیه میشود در ابتدا با روش سینگل دوز شروع کنند و اگر β-hCG کاهش پیدا نکرد دوز دوم را تزریق کنند. در برخی از بیماران لازم به تزریق بیش از 2 دوز است. در روش مالتیپل دوز هم روز تزریق MTX ابتدا اندازهگیری میشود و اگر نسبت به قبل بیش از 15 درصد کاهش داشت تزریق انجام نمیشود و اگر کمتر از 15 درصد کاهش داشت تزریق انجام میشود.
توصیه نهایی به بیمار: توصیه شد دوز 3 را تزریق کنند اما قبل از تزریق دوز 4 حتما β-hCG را اندازهگیری کنند و اگر بیش از 15 درصد نسبت به قبل کاهش داشت تزریق نکنند و به پزشک مراجعه کنند. از عوارض این دارو می توان به عوارض گوارشی مانند تهوع و درد معده و درد شکمی اشاره کرد. همچنین مواردی از عوارض کلیوی، کبدی و خونی با این دارو گزارش شده است. تا 3 ماه بهتر است باردار نشوند. در زمان تزریق این دارو رابطه جنسی واژینال نداشته باشند.
منبع: UptoDate
دکتر آرینه هارطونیان
بیمار دوم
شرح مشکل بیمار: بیمار خانمی 45 ساله است که داروی متوترکسات استفاده می کند. بیماری ارتریت روماتوئید برایشان تشخیص داده شده است . می‌توانند همراه با این دارو از واکسن آنفولانزا استفاده کنند؟
پاسخ: این دارو باید دو هفته قبل از شروع داروهای ایمنوساپرسانت استفاده شود. چون باعث کاهش پاسخ سیستم ایمنی به واکسن می شود. اگر از ایمونساپرسانت ها از قبل شروع شده بود. بهتر است سه ماه بعد از قطع دارو، دوباره واکسن آنفولانزا تکرار شود.
منبع: UptoDate
دکتر زهرا فرساد
بیمار سوم
شرح مشکل بیمار: ارتوپد برای بیمار سایک دیکلوفناک تجویز کرده، بیمار در بروشور لیتیوم درمورد تداخل خوانده، می پرسد با داروهای خودش تداخل ندارند؟
پاسخ: دیکلوفناک و بطور کلی NSAID ها با لیتیوم تداخل دارد و می تواند باعث افزایش سطح لیتیوم به میزان قابل توجهی شود.
توصیه نهایی به بیمار: دیکلوفناک باید درکمترین مقدار ممکن مصرف شود و 5 تا 7 روز بعد از شروع دیکلوفناک، سطح سرمی لیتیوم چک شود و بیمار ازنظرعلایم سمیت با لیتیوم مانند تهوع استفراغ، اسهال، ترمور، کاهش تمرکز و عدم تعادل، مانیتورشود.
منابع:
Uptodate.com
Stockley drugs interactions
دکتر فاطمه جام بزرگ
بیمار چهارم
شرح مشکل بیمار: بیمار کودک 3 ساله است که به دلیل رفلاکس معده برای ایشان نولپازا تجویز شده است با توجه به اینکه بلعیدن قرص برای کودک سخت است آیا میتوان این دارو را در اب حل نمود و به کودک داد؟
پاسخ: نولپازا نام تجاری پنتوپرازول است، گرانول های انتریک کوتد ندارد بنابراین نمی توان آن را حل کرد و در این صورت دیگر پنتوپرازول به سایت اثر خود نخواهد رسید ولی اس امپرازول خود شکل تجاری ساشه دارد. امپرازول و اس امپرازول گرانول های انتریک کوتد دارند.
توصیه نهایی به بیمار: به جای نولپازا از ساشه های اس امپرازول استفاده شود و یا امپرازول و اس امپرازول را در آب حل نمایند.
منبع:
https://www.uspharmacist.com/article/appropriate-use-and-safety-concerns-of-proton-pump-inhibitors
دکتر هدی شفیعی
بیمار پنجم
شرح مشکل بیمار: بیمار آقای 61 ساله‌ای هستند که مبتلا به الزایمر شدید شده‌اند. به طوریکه خودشان نمی‌توانند کارهای روزمره خود را انجام دهند. تا الان داروی گالانتامین مصرف می‌کردند که چندان موثر نبوده. نورولوژیست پیشنهاد کرده که به جای گالانتامین از داروی اگزلون استفاده شود. آیا اگزلون قوی‌تر از گالانتامین است؟
داروهای مصرفی:
اس سیتالوپرام 10 روزی 1 عدد
گالانتامین 8 هر 12 ساعت 2 عدد
ممانتین 21 آهسته‌رهش روزی 1 عدد
دپاکین 500 روزی 1 عدد
آسپرین 80 روزی 1 عدد
ترانکوپین 25 روزی 1 عدد
پاسخ: هر دو دارو از یک دسته دارویی هستند و از طریق مهار آنزیم کولین‌استراز عمل می‌کنند. به نظر می‌رسد اثربخشی ریواستیگمین و گالانتامین تفاوت چندانی نداشته باشد، اما مقالات محدودی اشاره می‌کنند ریواستیگمین اثربخشی بالاتری دارد.از آنجا که بیمار گالانتامین را با دوز بیشتر از دوز مجاز (حداکثر دوز: 12 میلی گرم هر 12 ساعت) استفاده می‌کنند و جواب نگرفته‌اند، میتوان گزینه تغییر دارو را مد نظر قرار داد.
توصیه نهایی به بیمار: راهکار اصلی که برای کمک به بیمار پیشنهاد میشود، افزایش دوز ممانتین می‌باشد. طبق توصیه منابع دارویی، ممانتین آهسته‌رهش تا 28 میلی گرم یک بار در روز مجاز است.
منابع:
- Efficacy and safety of donepezil, galantamine, and rivastigmine: A systematic review and meta-analysis
- Uptodate
دکتر هستی فتوگرافی
نظر دهید