یافته‌های هیجان‌انگیز در مورد استفاده از فنوفیبرات در درمان رتینوپاتی دیابتی

بر اساس یک مطالعه جدید، مصرف فنوفیبرات با کاهش خطر پیشرفت رتینوپاتی دیابتی و ابتلا به اشکال تهدیدکننده بینایی این بیماری، همراه بوده است.

فنوفیبرات داروی خوراکی است که به طور معمول برای اصلاح پروفایل چربی بیماران تجویز می‌شود. این دارو  در تعدادی از کارآزمایی‌های بالینی در حال انجام مورد مطالعه قرار گرفته تا اثرش در پیشگیری از وخیم شدن علائم رتینوپاتی دیابتی بررسی شود. لازم به ذکر است که این دارو در سال 2013 برای پیشگیری از وخامت علائم رتینوپاتی دیابتی، در استرالیا تأییدیه دریافت کرده‌است.

دو کارآزمایی بالینی کوچک، مطالعه [1]ACCORD و مطالعه FIELD[2]، قبلاً اثرات فنوفیبرات را در کاهش رتینوپاتی دیابتی تهدید کننده بینایی تایید کرده‌اند. اما نتایج این مطالعات در خصوص پیشروی رتینوپاتی دیابتی تا حدودی متناقض بود. آکادمی چشم پزشکی آمریکا که منبع ترجیحی در درمان رتینوپاتی دیابتی محسوب می‌شود، تاکنون در مورد استفاده از فنوفیبرات اظهار نظر نکرده‌است. فلذا، هنوز دستورالعملی برای استفاده از این دارو در پیشگیری از رتینوپاتی دیابتی در دست نمی‌باشد.

 

جزئیات مطالعه

برای روشن‌تر شدن رابطه بین فنوفیبرات و رتینوپاتی دیابتی، تیم دکتر النا میر، محقق دانشگاه پنسیلوانیا، داده‌های پایگاه داده Optum Clinformatics Data Mart را در خصوص اطلاعات مرتبط با این زمینه جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کردند.

در مجموع، 150252 نفر در ابتدا به رتینوپاتی دیابتی غیرپرولیفراتیو مبتلا بودند که از این تعداد 5835 نفر برای کنترل کلسترول خود فنوفیبرات مصرف می کردند و 144417 نفر از این دارو استفاده نمی‌کردند.

محققان افراد مورد مطالعه را از نظر متغیرهای شدت رتینوپاتی دیابتی غیرپرولیفراتیو، سن، جنس، نژاد، تحصیلات، درآمد، موقعیت جغرافیایی، مصرف استاتین، مصرف انسولین، فشار خون، مصرف سایر داروها، کلسترول خون بالا، بیماری ایسکمیک قلبی، بیماری مزمن قلبی، سکته مغزی ایسکمیک، بیماری مزمن کبدی، بیماری عروق محیطی، هرگونه بدخیمی، اختلال خونی/سرطان، شاخص شدت عوارض دیابت، هموگلوبین A1c، کم خونی و شاخص فیلتراسیون گلومرولی تطابق دادند.

در ادامه نسبت خطر[3] (HR) پیشرفت به مراحل شدیدتر رتینوپاتی دیابتی محاسبه شد. در مقایسه با افرادی که از فنوفیبرات استفاده نمی‌کردند، بیماران مصرف‌کننده فنوفیبرات 8 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های تهدید کننده بینایی بودند (HR، 0.92؛ 95% CI، 0.98- 0.87، P=0.01)

 

خطر ابتلا به فرم پرولیفراتیو در مصرف‌کنندگان فنوفیبرات 24 درصد کمتر است. (HR، 0.76، 95٪ CI، 0.9-0.64،P = 0.001).

با این حال، بر خلاف نتایج مطالعه FIELD، در مطالعه حاضر خطر ادم ماکولا دیابتی در بیماران مصرف‌کننده فنوفیبرات به طور قابل توجهی کاهش نیافت (HR، 0.96، 95% ،CI 1.03- 0.9، P = 0.27).

دکتر میر اذعان کرده که استفاده از فنوفیبرات با خطر کمتر پیشرفت به رتینوپاتی دیابتی تهدید کننده بینایی مرتبط است اما به نظر می‌رسد این ارتباط صرفاً ناشی از کاهش رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو باشد. زیرا در این مطالعه، هیچ ارتباطی بین فنوفیبرات و ادم ماکولا دیابتی مشاهده نشد.

 

7 آپریل 2022

منبع: سایت Medscape.com