گیاه گزنه با نام علمی Urtica dioica یکی از گیاهان پرکاربرد در طب سنتی و طب نوین است. قسمت‌های مورد استفاده این گیاه به طور معمول ریشه و قسمت‌های هوائی گیاه است.

به نظر می‌رسد استفاده از این فرآورده در کاهش قند خون بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تاثیر داشته باشد. عصاره ریشه گیاه اثرات دیورتیکی دارد. علاوه‌براین، استفاده از برگ‌های گزنه، چه به صورت خوراکی چه به صورت موضعی، در کاهش درد بیماران مبتلا به استئوآرتریت (آرتروز) کمک‌کننده است. یکی دیگر از کاربردهای این گیاه در اختلالات ادراری است. گیاه گزنه تقریبا در تمام فرآورده‌های گیاهی موجود در داروخانه‌ها که برای مشکلات مجاری ادراری کاربرد دارد، موجود است. ریشه گیاه حاوی ترکیبات ضدالتهابی است که در مدیریت علائم بیماری بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH)، تکرر ادرار، درد و سوزش هنگام دفع ادرار نقش دارد. البته کارآزمایی‌های بالینی این کارکرد گیاه گزنه را به طور قطعی تایید نکرده‌اند.

استفاده از فرآورده‌های حاوی گزنه احتمال انقباض رحم را بالا برده و با افزایش ریسک سقط خود به خودی همراه است. به همین دلیل استفاده از آن در بارداری خطرناک و ممنوع است. به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی در خصوص استفاده از این گیاه در شیردهی، مصرف آن در این دوران هم توصیه نمی‌شود.

به دلیل تاثیرات گیاه گزنه بر روی سیستم ادراری، توصیه می‌شود بیماران مبتلا به اختلالات کلیوی پیش از شروع ترکیبات حاوی گزنه با پزشک مشورت نمایند.

مانند همه فرآورده‌های گیاهی، گیاه گزنه هم با برخی از داروهای شیمیایی تداخلات مهم و حائز اهمیت دارد. فهرستی از مهم‌ترین تداخلات این دارو در ادامه آورده شده است:

• داروهای کاهنده قند خون: همانطور که اشاره شد خود گیاه گزنه اثرات کاهنده قند خون دارد. بنابراین، مصرف آن در کنار داروهایی با این خاصیت ممکن است سبب تشدید اثربخشی و بروز هایپوگلایسمی بشود.
• داروهای کاهنده فشار خون به ویژه دیورتیک‌ها: قسمت‌های هوایی گزنه اثرات ادرارآور و کاهنده فشار خون دارد. پس ممکن است اثرات داروهایی با ویژگی مشابه را به حد خطرناکی تشدید کند.
• لیتیوم: دفع ادراری این دارو به دنبال استفاده از فرآورده‌های حاوی گزنه کم می‌شود و بیمار در معرض سمیت یا عوارض جانبی لیتیوم قرار می‌گیرد.
• داروهای خواب‌آور و سرکوب‌کننده سیستم اعصاب مرکزی: مقادیر بالای عصاره قسمت‌های هوایی گزنه اثرات خواب‌آوری دارد و نباید در کنار داروهای سرکوب‌کننده CNS استفاده شود.
• وارفارین: عصاه گزنه حاوی مقادیر بالایی ویتامین K است. بنابراین، اثرات وارفارین را کاهش داده و بیمار را در ریسک لخته خون قرار می‌دهد.

منبع: سایت Rxlist.com